طرح مرمت و آسیب شناسی مقبره سه گنبد اورمیه تهیه شد

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری آزربایجان غربی گفت: تهیه طرح مرمت و آسیب شناسی آرامگاه سه گنبد از آثار دوره سلجوقی واقع در شهر اورمیه پایان یافت. وحید بوستان احمدی بعد از ظهر شنبه در نشست خبری افزود: با اتمام این طرح به زودی عملیات اجرایی مرمت این مقبره آغاز می شود. وی ادامه داد: اجرای پله طبقه اول مقبره، مرمت در ورودی دسترسی به محوطه بنا و دیوار و نرده‌های محوطه از جمله اقدامات مرمتی این بنا است.  احمدی اجرای ساعت آفتابی در محوطه این بنا را از جمله طرح های آینده عنوان کرد و اظهار داشت: جزئیات اجرایی کانال دفع رطوبت در پیرامون دیوار بنا و جزئیات اجرایی عایق کاری گنبد بنا نیز انجام خواهد شد.  مقبره سه گنبد در دو طبقه با سنگ و آجر به شکل یک استوانه با یک ضلع تخت ساخته شده که به لحاظ معماری و تزئینات بیرونی یکی از آثار منحصر بفرد دوره سلجوقی در آزربایجان غربی است.
http://tinyurl.com/6dw9dmh

Ardını Oxu - ادامه »

آذربایجان غربی - انفجار احتمالی بمب در شهر اورمیه

شنیده ها حاکی از این می باشد که در تاریخ 8 بهمن ساعت 13:40 ظهر انفجاری در مقابل یکی از کلانتری های شهر اورمیه واقع در شهرک ایثار پشت مجتمع مسکونی شقایق به وقوع پیوسته است. از اشهارنظرهای شاهدان عینی چنین به نظر می رسد که این بمب در داخل یک ماشین پراید که در مقابل کلانتری پارک شده بود جا سازی شده بود. صداهای انفجار به حدی شدید بود که در خیابانهای آزادی، فرخی و ... هم شنیده شده است. از شدت انفجار بمب شیشه های اکثر منازل مسکونی نزدیک به کلانتری شکسته شده است. هنوز از رسانه های دولتی خبری در این مورد منتشر نشده است.

یادآور می شوم که سال قبل نیز در درگیری بین گروههای رادیکال و تروریسم کورد ساکن در این منطقه و نیروهای دولتی درگیریهای پراکنده ای رد و  بدل شده بود و چندین ماشین به آتش کشیده شده بود.

مافیای تروریسم و رادیکالیسم کورد با انواع قاچاق (انسان، هروئین، مواد مخدر، گازئویل، بنزین، سوخت و ...) قصد خرید ملکهای شهر اورمیه و الخصوص مناطقی همچون 8 شهریور، شهر ایثار و قهوه قاباغی ... را در سر پرورانده و می پروراند، ولی خوشبختانه در این مناطق اکنون کردها در اقلیت انگشت شمار بوده وترکان در اکثریت مطلق اند.  متاسفانه دولت نیز کار خاصی در این مورد انجام نمی دهد؟ 

Ardını Oxu - ادامه »

آذربایجان غربی - سانحه تصادف در جاده شهید کلانتر

بعد از پمپ بنزين اول جاده كلانتري در مسير اورميه به تبريز سانحه رانندگي اتفاق افتاده كه در آن حداقل هشت اتوموبيل خسارت ديده اند . به علت نبود شانه خاكي در جاده چند ماشين از ارتفاع به بيرون پرت شده اند. از تلفات جاني  احتمالي اطلاع دقيقي بدستمان نرسيده است . اين قسمت از راه جزو قسمت هاي حادثه خيز بوده و بايستي ايمني آن مورد توجه قرار گيرد ولي سال ها است كه توجهي به آن نمي شود. محور انتهاي ابوذر تا پمپ بنزين اول بيشتر شبيه قتل گاه است تا جاده.

منبع: http://tinyurl.com/6kdykpr

Ardını Oxu - ادامه »

تصاویر تکان دهنده از فاجعه سقوط هواپیمای تهران - اورمیه

هر چند این بار نیز بعد از سقوط هواپیما در شهر اورمیه ، رسانه ها و مسوولان فقط چند روز به ماجرا پرداختند و مانند دفعات قبل آن را به فراموشی سپردند ، اما عصرایران با استعانت از خداوند و بر اساس وظیفه انسانی و وجدانی خود ، موضوع را تا مشخص شدن علت حادثه ، مجازات قاصران و مقصران و نیز تحرک دادن مسوولان به افزایش ایمنی پروازها ، پیگیری خواهد کرد ، هر چند که یکی از سازمان های مورد نقد عصرایران ، به جای پاسخگویی به انتقادات وارده ، سایت را تهدید به شکایت کرده است تا مشخص شود که برخی آقایان در در پر رویی و بی مسوولیتی ، نظیر ندارند!

به هر روی ، برای آن که عمق فاجعه ای که در پرواز بوئینگ هما رخ داد و 77 نفر از هموطنان مان را به کشتن داد و بیشتر مشخص شود ، عصرایران برای اولین بار تصاویر تکان دهنده ای از این این سانحه مرگبار را منتشر می کند تا شاید آقایان با دیدن تصاویر غم انگیز هموطنانشان ، تکانی بخورند و به جای شعار زدگی و وعده های توخالی ، کاری اساسی برای ایمنی بیشتر پروازها کنند.

 تصاویری که در اختیار عصرایران است ، بسیار بیشتر از این چند قطعه عکس است که آنقدر دردناک و تاثر انگیز هستند که منتشرشان نمی کنیم و به همین چند تصویر زیر اکتفا می نماییم.

البته عصرایران ، فایل کامل تصاویر را در قالب سی دی به دفتر وزیر راه و ترابری ، دفتر رئیس سازمان هواپیمایی کشور ، دفتر مدیرعامل هما و تعدادی از نمایندگان مجلس خواهد فرستاد تا بلکه در شرایطی که نه نقدهای رسانه ای کارساز است و نه آه و فغان بازماندگان سانحه ، این تصاویر وجدان آقایان را به درد آورد. باشد که از این پس شاهد چنین حوادث مرگباری نباشیم و آسوده تر سفر کنیم.

تصاویر زیر ، اولین عکس هایی هستند که در همان اوائل امداد رسانی گرفته شده اند و برای نخستین بار در عصرایران منتشر می شوند.

به علت وجود تصاویر با صحنه های دلخراش که دیدن این گونه تصاویر برای کودکان و اشخاص کم سن و سال توصیه نمی شود تصاویر در وبلاگ اخبار اورمیه منشتر نمی شود. اگر علاقه مند به دیدن تضاویر می باشید از لینک زیر می توانید تصاویر را مشاهده کنید:

http://tinyurl.com/6cntxse 

Ardını Oxu - ادامه »

حمایت اسرائیل از سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان

در فیلم مستند تلویزیونی که در آژانس MOSSAD  منتشر شده است و طی مصاحبه ای که با موراد کارایلان که بعد از دستگیری عبدالله اوجالان رهبر سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان را بر عهده گرفته است موراد کاراایلان از همکاری با اسرائیل بر علیه ترکیه و اهداف مشترک این دو خبر داده و از حادثه کشتی ماوی مارمارا و عملیات تروریستی همزمان در اسکندریه بر علیه نیروهای دریایی ترکیه اطلاعات مهمی منتشر کرده است.  

این مستند تماماً دیروز منتشر شد

کانال 2 اسرائیل با همکاری آژانس MOSSAD مستندی درباره  چگونگی تعلیم میلیتانها حزب کارگران کردستان (پارتی کار که‌رانی کوردستان) منتشر کرد. در ماه سپتامبر گذشته که این مستند تهیه شده و طی مصاحبه ای طولانی با موراد کارایلان انجام گرفته است کارایلان از همکاری و دوستی نزدیک اسرائیل و حزب کارگران کردستان یا پ.ک.ک (Kurdistan Workers Party ) خبر داده است. مجله یئنی آکیت سخنان کاراایلان را منتشر کرد. مطالبی که در آن مصاحبه رد و بدل شده است.

تل آویو – اربیل دست در دست هم تا آخر زمان

تهیه کننده مستند ایتایی آنگئل: دوست و رفیق خوب کشور ترکیه بود. ترکیه ای که مدت زمانی مدیدی متفق اسرائیل و در کانر اسرائیل بود. کشور ترکیه و همه اشخاصی که تابعیت کشور ترکیه را داشتند دوست می داشتم. در روزی از روزها حادثه ای بوجود آمد و همه چیز زیرو رو شد. زمانی که به شهر استانبول آمدم با مردمی مواجه شدم که شعارهای مرگ بر اسرائیل را سر می دهند. صهیونیستها حساب خواهند داد را در همه جا مشاهده میشد. به شکل بارز آنها می گفتند که دیگر دوست اسرائیل نیستند. با افاده های دقیق از دوستی های جدید نخست وزیر خویش یعنی رجب طیب اردوغان با احمدی نژاد، نصرالله و حماس بر زبان می آوردند. همین طوری کشور ترکیه را به مقصد شمال عراق ترک کردم. که در آنجا دشمنان کشور ترکیه زندگی می کردند. حزب غیر قانونی کارگران کردستان یا پ.ک.ک در آنجا بود.

رهبر سازمان تروریستی حزب کاگران کردستان موراد کاراایلان: در تمام کشورهای دنیا اسرائیلی ها بهترین اشخاصی هستند که ما را درک کرده اند. برای اینکه کوردها مانند یهودی ها می باشند. چون تعیقیب شده و آواره شده اند.

اعضا و میلیتانهای حزب کارگران کردستان آهنگی می خوانند: کورد و کوردستان / اسرائیل زیبا / کورد و کردستان / اسرائیل زیبا/ هر دوی اینها را دوست داریم / تا آخر دنیا/ هر دوی اینها را دوست داریم / تا آخرالزمان / این اسرائیل – کورد می باشد و پروژه ما / تل آویو – اربیل / دستهایشان را در دست هم می گذارند / تل آویو – اربیل / دستهایشان را یکی می کنند / در کنار هم مانند شیر می شویم/ در کنار هم شیر می شویم

روزنامه اسرائیل – کورد منتشر شد و صحبتهای داوود باغستانی: از ایران، ترکیه، بغداد و بشار اسد ترسی ندارم و حتی از سید حسن نصرالله که مانند خر می ماند و  از احمدی نژاد دیوانه نمی ترسم.

اسرائیل اینجا دشمن نیست

تهیه کننده مستند ایتایی آنگئل: این داوود در داخل عراق روزنامه مشترک کورد- اسرائیل را مقرر شده که منتشر کند هر کسی کار داوود را ببیند و حسرت بخورد.

داوود باغستانی منتشر کننده نشریه کورد – اسرائیل: خاکمان مانند اسرائیل می باشد. باید آگاه باشید. اگر نکشی کشته می شوی. اگر حماس را نکشی حماس تو را خواهد کشت. 

ایتایی آنگئل: بله. برای اولین بار بود که دانستم اسرائیل در اینجا دشمن نیست.

از ناشر کتاب اسرائیل - کورد می پرسد: این روزنامه ماست. در اینجا از بایدی متفق بودن اسرائیل سخن می گوییم. با اسرائیل مشکلی دارید؟ 

جواب: نه

تهیه کننده مستند: از اینکه امروز من در اینجا مصاحبه می کنم و کسی مرا با گلوگه نمی زند از این سخنان پیداست. 

آژانس MOSSAD: به خلبانها با توپ جواب دادیم.

نویسنده آژانس MOSSAD که به عراق فرستاده شده است: بین کوردها و اسرائیلیها یک دوستی و عشق و محبت وجود دارد. این یک پنجره خوش آینده برای ماست. 

تهیه کننده مستند: فکر و هدف اصلی مشخص هست و قابل تصور. در میان این همه دشمن  باید دوستانی می داشتیم. برای اینکه دشمنان مشترک هر دو را دفع کنیم.

نویسنده آژانس MOSSAD : برای آنها توپهای دور برد را فرستادیم. در همان زمان توپهای هوا به زمین. در زمانهای مشخصی موشک نیز دادیم. در اسنای مانور یک هواپیمای عراقی دیده شد. به غیر از شلیک کردن یک موشک و توپ چه چیزی می توان تصور داشت؟ 

فروشنده: در زمان صدام حسن ما را به اسرائیل به طور بد و چهره بدی نشان دادند. و ما را آموزش دادند تا آنها را بکشیم.

خریدار روزنامه: (در مورد روزنامه اسرائیل-کورد صحبت می کند). این روزنامه به ما در جهت شناسانی تاریخ اسرائیل کمک خواهد کرد. انسانهایی که در اسرائیل زندگی می کنند را خواهیم شناخت. به نظر من آنها هم انسانهای خوبی اند. دیگر اینکه آنها انساهای بدی هستند را باور ندارم.

رهبر سازمان تروریستی حزب کارگران کوردستان موراد کاراایلان: کشور ترکیه به حما کمک می کند. حکومت اسلامگرای ترکیه و در صدر آن رجب طیب اردوغان بر علیه اسرائیل فعالیت می کند. حتی شاید بدانید که ترکیه، سوریه و ایران برای نابودی ما(حزب کارگران کوردستان) متفق شده و اتفاق نظر امضاء کرده اند؟ و حتی اسرائیل به این کشورها برای این هدف اسلحه و تکنولوژی فراهم کرده است. و با این سلاحها گرایلهای (نیروها و میلیتانهای سازمان حزب کارگران کوردستان) ما کشته می شوند. ما می دانیم که اسرائیل در خاورمیانه تنهاست. می دانیم که سرونوشت شما نیز عین سرنوشت ما بوده. امدیواریم که اسرائیل در این همکاری شرکت نداشته باشد. آنهایی که برای آزادی و کوردها مبارزه می کنند را یاری ندهد. 

شما کشتی ماوی مارمارا را هدف قرار دادی ما هم نیروهای مستقر در اسکندریه (مقر نیروی دریایی ترکیه که با راکت دور برد زده شد)

رهبر حزب کارگران: اسرائیل برای اینکه کشتی های کمک رسانی ترکیه به غزه نرسد یک عملیات بزرگی انجام داد. و این عملیات علیه نیروهای ترک مقر اسکندریه هم کاربرد داشت

منابع مترجم: 

http://tinyurl.com/6ga9l99 

http://tinyurl.com/6zughyo

سخن مترجم: در این متن اسرائیل برای اینکه به یک سازمان تروریستی کمک رسانی کرده مورد اتهام هست نه باقی مسائل.

به نظرم سیاست ترکیه مقابل اسرائیل با به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای ترکیه (حزب عدالت و توسعه- حزب آ.ک.پ) رو به تنش شد در حالیکه در قبل از سال 2000 اسرائیل و ترکیه دو متفق قدرتمند در منطقه بودند و حجم معادلات تجاری و توریستی فوق العاده بالایی داشتند که اکنون به خاطر مسائل بوجود امده این رابطه شکر آب شده است وبعضی از تفاهم نامه های اقتصادی – نظامی فسخ  و یا به حالت تعلیق درآمده اند.

سیاست بازی کثیف و ناجوانمردی می باشد. حمایت کشورها از یک سازمان مخوف تروریستی فقط بر علیه کشور متقابل برای گوشزدی و گوش مالی می باشد نه باقی قضایا  

Ardını Oxu - ادامه »

آذربایجان غربی - پلمب شدن هفت تالار عروسی در شهر اورمیه

اورمو ايشچيلري:  هفت تالار در استان آزربایجان غربی توسط پلیس امنیت عمومی این استان پلمب شد.به گفته منابع آگاه، علیرغم دریافت مجوز برای برگزاری قانونی مراسم از سوی مجریان و مالک تالار، به علت ادامه دادن مراسم بعد از ساعت قانونی مقرر، پلیس امنیت عمومی استان اقدام به پلمب این تالارها برای مدت معینی نموده است .گفته می شود متصدیان تالارها در سطح استان ملزم به رعایت موازین قانونی مربوط به مراسم عروسی، تولد و...هستند و باید از موسیقی و فیلمبردار مجاز استفاده کنند و از اختلاط زن و مرد و ادامه دادن برنامه بعد از 12 شب و ... جلوگیری نمایند. بايد افزود اخيراً مجالس عروسي بخصوص مراسم حنا گئجه در اورميه تبديل به مراكزي جهت تبليغ و معرفي فرهنگ اصيل ترکی آزربايجانی و شعر خواني و طرح مسائل ملي شده است . حتي در اين مجالس كتاب هاي شعراي ملي مانند هوشنگ جعفري نيز تبليغ و به فروش مي رسد.

Ardını Oxu - ادامه »

ترکهای سنّی آذربايجان غربی قربانيان تبعيض مضاعف

"ابوبکر هون"

 ترکهای سنّی آذربايجان غربی در شهرهای اورميه، سلماس و خوی زندگی می کنند. البته پراکندگی جمعيت آنان در گذشته به ساووجبولاق (مهاباد)، خانا (پيرانشهر)، سولدوز (نقده) و اشنويه نيز می رسيده است، که در نتيجه جنگهای مذهبی بين شيعه وسنّی که خونينترين آنها به دوره صفويه بر می گردد به کردها نزديکتر شده و به تدريج در بين آنها حل شده اند. جمعيّت آنها در سه شهر ياد شده نزديک به 200 هزار نفر است.

 با اينکه جهت گيری های سياسی ترکهای سنّی آذربايجان غربی بسيار مبهم بوده و هيچگاه سمت و سوی ثابتی نداشته است (اغلب در حالت انفعال بوده اند)، اما آنها ازنظر فرهنگی و حتی آداب و رسوم اجتماعی رويه مشخصی داشته اند. آنها در حفظ فرهنگ و آداب و رسوم آذربايجانی سرآمدِ ساکنان آذربايجان غربی می باشند. ترکی را خالصتر صحبت می کنند و لهجه اکثر آنان لهجه ای مابين ترکی آذربايجانی و آناتولی می باشد. نفوذ فرهنگ فارسی و ... در ميان آنها بسيار ناچيز است.

 شعرا و آشيقهای مشهوری از بين آنها بر خواسته اند: "دوللو موصطافا"، "بالوولو ميسکين"، "دده کاتيب"، "آشيق بهلول"، "شامی"، "آشيق مناف ماحمود اوغلو" و ...

 اما آنها از نظر وضعيت اجتماعی گذشته و حال بسيار دردناکی داشته اند.  همواره فشارهای شديد قومی و مذهبی از طرف دولتهای حاکم و نيز گروههای محلی اعمال شده است؛ جئلوهای مسيحی روستاهای آنها را تاراج و خودشان را قتل عام کردند، کردهای مسلح تحت امر اسماعيل سيميتقو و عمر شريفی  به غارت اموالشان پرداختند و بسياری را کشتند، افراد کاظم خان روستاهای آنها را مورد حمله قرار داده و عده ای را به قتل رساندند!.

 هنوز اين جمله اسماعيل سيميتقو در جواب آدمهايش که سؤال کردند: "آغا سنّی ها را هم بکشيم" در گوش ترکهای سنّی طنين انداز است: "هر کس که به "نان" "چؤرک" می گويد اموالش را غارت کنيد و اگر مقاومت کرد بکشيد."

 در تمام اين سالها آنها تنها دو بار روی آرامش و امنيت را ديده اند؛

 اوائل قرن بيستم عسکرهای عثمانی برای دفع جنايتهای جیلوهای آسوری و ارمنی به شهر اورميه آمدند. محل استقرار آنها عموماً مناطق ترکهای سنّی در اورميه و سالماس (سلماس) بود.  ولی پس از فرو نشتن آشوبِ مسيحی های افراطی  عده ای از شيعيان و کردها از اقتدار هر چند موقت ترکهای سنّی احساس خطر کردند، کاظم خان به روستای زيندشت مقر کردهای "شکاک" رفته و به آنها پيشنهاد اتحاد و همکاری بر عليه نيروهای خليل پاشا را می دهد. اما مأموريت ترکهای آناتولی به پايان رسيده است، آنها باز می گردند. کردها به کاظم خان خيانت می کنند. آنها همچنين به غارت اموال ترکهای شيعه و سنّی ادامه می دهند.

 ترکهای سنّی در دوره حکومت ملی آزربايجان به رهبری سيد جعفر پيشه وری نيز به يک آرامش نسبی دست يافتند. اما اين آرامش نيزتنها حدود يک سال دوام داشت. آذر ماه 1325 با حمله قوای تهران به شهرهای آذربايجان عده ای از آنان نيز قتل عام شدند. که از آن جمله فدائی شهيد عبدالرحمن مياوقی (مياوالی عبدالرحمن) می باشد.

 در طی سالهای گذشته هزاران تن از ترکهای سنّی به ترکيه مهاجرت کرده اند. اوايل انقلاب اسلامی ايران بسياری از آنها که ساکن روستاهای سلماس هستند و به آنها  Küresünni گفته می شود، از طرف دولت مورد تهدید واقع شدند.  آن موقع دولت ترکیه از آنها حمايت کرد.  

 ترکهای سنّی اکنون از نظر برخورداری از امکانات رفاهی و اجتماعی در وضعيت بسيار نابهنجاری قرار گرفته اند. تعداد ترکهای سنّی که در قسمتهای دولتی به کار مشغولند به نسبت جمعيت آنها بسيار کمتر از بقيه ساکنان اين مناطق است، آنها از اين حيث حتی بعد از آسوریها (آشوری) و ارامنه که جمعيت اندکی دارند قرار دارند. بسياری از روستاهای ترکهای سنّی با وجود داشتن جمعيت بيشتر از روستاهای همجوار شيعه و حتی کردنشين دارای امکانات بسيار کمتری هستند. در طی سالهای گذشته دول فارس به علت فشارهای وارده از سوی سازمانهای جهانی حقوق بشر مجبور شد اقداماتی برای رفع تبعيضهای مذهبی و بهبود وضعيت سنّی ها انجام دهد. آنها امتيازاتی برای سنّیها در نظر گرفتند. اما در آذربايجان غربی تمام اين امتيازها به کوردها تعلق گرفته است. استخدام کردها در ادارات دولتی بيشتر شد. کردها به تدريج برخی از مناطق آنها را نيز اشغال کرده اند. مناطقی مانند بند، ديزج سياوش و... که زمانی ترکهای سنّی ساکنين اصلی آن بوده اند.

 تمام اينها در حالی صورت می گيرد که بسياری از مردم عوام شيعه مذهب ترکهای سنّی را نيز کرد می خوانند. آنها به هر مسلمانی که "ابوبکر" و "عمر" را خليفه می داند و موقع نماز خواندن دست به سينه می ايستد کرد می گويند. شيعه ها هيچ تلاشی برای نزديکتر کردن همزبانهای سنّی مذهبشان به خود انجام نمی دهند. حتی در بسياری از موارد با کردها بر عليه آنها متحد می شوند. به عنوان مثال در انتخاباتی که بين شوراهای اسلامی روستاهای محال انزل برای انتخاب شورای بخش انجام گرفت، شيعيان و اقليت کرد بر ضد ترکهای سنّی که تعدادشان خيلی کمتر از با شيعيان نيست، ائتلاف کردند. حتی آن دسته از ترکهای شيعه نيز که به فعاليتهای سياسی در راستای منافع ملی آذربايجان می پردازند، جمعيت ترکهای سنّی را برای آنکه در معادلات سياسی منطقه وارد شوند بسيار ناچيز میدانند. آنها که استفاده از احساسات مذهبی شيعيان را برای رويايی با خطر احتمالی که از سوی تروريستهای پژاک (حزب حیات آزاد کردستان) و پ. ک. ک (حزب کارگراک کردستان) ممکن است شهرهای آذربايجان را تهديد کند، محور قرار داده اند، نيازی به مطرح کردن موضوع ترکهای سنّی متصور نيستند.  ظاهراً همه می خواهند مردمی را که مورد تبعيض مضاعف قرار گرفته اند فراموش کنند، مردمی که هم "ترک" هستند و هم "سنّی"!..

 با تمام اين احوال ترکهای سنّی حرکتهای نويد بخش تری از طرف کوردها مشاهده می کنند، کردها تلاشهايی را برای نزديک شدن به آنها انجام می دهند. ترکهای سنّی ساکن در اورميه مسجدی ندارند، آنها نماز جمعه در مسجد امام شافعی و با کردها اقامه می کنند. امام جمعه "عبدالقادر بيضاوی" است، او کرد است و يکی از خطبه ها را به زبان کردی و خطبه ديگر را به ترکی سخنرانی می کند.

اعضای گروهکهای پژاک و پ. ک. ک.  که در تبليغاتشان در بين کردهای ايلام و کرمانشاه از لائيسم صحبت می کنند و کرد بودن را در اولويت قرار می دهند، در آذربايجان غربی از تبعيضهای مذهبی سخن می گويند و از اتحاد سنّی مذهبها. به نظر می رسد کردها به علت جمعيت کمی که دارند و همچنين حضورقديمی و جايگاه  بومی تر ترکهای سنّی  در اين مناطق به حمايت هر چند اندک آنها از خود اميدوارند. در اين بين موقعيت جغرافيايی مناطق سنّی نشين از اهميت خاصی برخوردار است. مخصوصاَ قصبات بزرگی مانند "بالوو"،"قولونجو(قولنجی)"، "مياوا(مياوق)"، "گجين"، "کهريز"، "گول تپه"، "ولنده"، "ايستی سو"، "شکريازی"، "وردان" و ... که بعضی از آنها به تنهايی نزديک به 10 هزار سکنه دارند.

 اما ترکهای سنّی خود اميدشان را به کدام سمت دوخته اند؟  عده زيادی از آنها به خصوص جوانان تحصيلکرده به فعاليتهای ملی و ناسيوناليستی روی  آورده اند، آنها آذربايجانی به دور از تعصبهای مذهبی می خواهند. اما تعداد بيشتری از آنها به دليل اشتراکات زيادی که با ترکهای آناتولی دارند ترجيح می دهند نيم نگاهی به ترکيه داشته باشند. آنها به ترکهای آناتولی اعتماد بيشتری دارند.

منبع سایت دورنا

Ardını Oxu - ادامه »

ایتالیا یکی از اعضای سرشناس سازمان تررویستی حزب کارگران کردستان را آزاد کرد

یکی از دادگاهای کشور ایتالیا از افراد مشهور و سرشناس حزب کارگردان کردستان به نام نیظام الدین توغاچ را آزاد کرد و طلب استرداد این سرکرده تروریست را به کشور ترکیه رد کرد.

دادگاه شهر ونیز ایتالیا درخواستی که از طرف کشور ترکیه مبنی بر استرداد  این سرکرده تروریست منصوب به حزب کارگران کردستان (Kurdistan Workers Party) را خواسته بود رد کرده و این متهم به عضویت در این سازمان مخوف تروریستی را آزاد کرد. طی دادگاهی که دیروز در شهر ونیز ایتالیا برگذار شد قاضی پرونده این تروریست به خواندن تمام پروند این متهم و اعلام نتیجه و رای نهایی دادگاه منجر شد. نتیجه نهایی و رای دادگاه نیز از طرف وکلای ایتالیایی این متهم تایید شد. وکیل ایتالیایی این متهم به تروریسم به نام سالرنی قبلاً نیز جز وکلای رهبر قبلی سازمان تروریستی حزب کارگران یعنی عبدالله اوجالان را بر عهده داشت. قرار بازجویی این متهم به تروریسم تا دیروز و تا قبل از محکمه به اجرا گذاشته شده بود. نیظام الدین توغاچ که 59 ساله می باشد و ساکن یکی از شهرهای ایتالیا می باشد. قبل از این توغاج باید هر روزه به پلیس محل اقامت خود را معرفی می کرده و لی بعد از رای نهایی دادگاه این حکم ملغی شد و توغاج که شهروند کشور هلند می باشد می تواند در کشورهای هلند و یا ایتالیا آزادانه بگردد. توغاج طی حکم محکمه شهر دیاربکر ترکیه مبی بر عضویت و متهم بودن به عضوتی در سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان قرار بازداشت صادر شده بود که توغاج زمانی ک هبرای تعطیلات به ایتالیا سفر کرده بود در تاریخ 18 جولای دستگیر شد. 

توغاج زمانی که در ترکیه ساکن بود در تاریخ 1991 در حزب س.ا.پ(SHP) نمانیده مجلس بود و بعدها یکی از موسئسین ه.ای.پ بود. بعد از بسته شدن این حزب و تبدیل شدن آن د.ای.پ  و بعد از بسته شدن این حزب طی قراری که مبنی بر دشت داشتن در کارها تروریسم مربوط می باشد به کشورهای اروپایی فرار کرده بود. تا سال 1994 به عنوان پناهنده سیاسی و سپس به عنوان تابعیت کشور هلند را کسب کرد. توغاج هم اکنون رئیس محفل کنفدراسیون کردهای اروپا را بر عهده دارد. 

منبع مترجم 

http://tinyurl.com/688srx3    

Ardını Oxu - ادامه »

ترکیه و سوریه بر سر تسلیم شدن اعضای سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان به توافق رسیدند

ترکیه و سوریه بر سر تسلیم شدن اعضای سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان به توافق رسیدند

در صورتیکه اعضای سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان (Kurdistan Workers Party) سلاح خود را زمین بگذارند از طرف سوریه مورد عف قرار خواهند گرفت 

تروریستهای سازمان حزب کارگران کردستان در صورتی که بخواهند سلاح خود را زمین بگذارند و تسلیم شوند اول از کوه قندیل به سوریه رفته و تابعیت سوریه را خواهند گرفت سپس به ترکیه خواهند آمد. اکنون نگاهها به سمت نتیجه دیدار با عبدالله اوجالان رهبر سازمان تررویستی پ.ک.ک دوخته شده است. 

کورتولوش تاییز روزنامه نگار مجله طرف در ترکیه که دیدارهای دولت فعلی و عبدالله اوجالان را از نزدیک تعقیب می کند از دیدارهای طرف سوریه ای درگیر در این مسئله به اطلاعات جدیدی دست یافت.

بنا به اظهارات وزارت امور خارجه ترکیه نقشه راه سوریه-ترکیه در رابطه تروریستهای حزب کارگران کردستان و تسلیم شدنشان که به عف خواهد انجامید مواردی بیان شده است. به گفته کاردار وزارت خارجه ترکیه این نقشه راه فقط برای تروریستهای عضو پ.ک.ک و میلیتانهای آن در سوریه نیست بلکه برای تمام میلیتانهایی حزب کارگران کردستان که اسلحه را زمین بگذارند کاربرد خواهد داشت. کورتولوش تاییز از اخبار موثی که از شمال عراق گرفته بود امروز در مقالیه خویش در روزنامه طرف چاپ کرد.

5 نوامبر به رای گیری گذاشته شده

تمام اعضای تروریست حزب کارگران کردستان که شامل این عف شوند به راحتی می توانند به ترکیه وارد شوند. 

در تاریخ 5 نوامبر 2010 که در مجلس ملی ترکیه به رای گیری گذاشته شد تروریستهای تسلیم شده در جامعه بین المللی نیز به عنوان طالب امنیت در نظر گرفته می شوند. 

تسلیم شدن تروریستهای سازمان حزب کارگران کردستان نتیجه نهایی می باشد؟

با توجه به توافق امضا شده بین دول ترکیه و سوریه و دیدارها با عبدالله اوجالان این چنین مقرر شده است که: اگر دولت ترکیه- عبدالله اوجالان- تروریستها در قندیل عراق به توافق مشترکی برسند؟ تروریستهای سازمان حزب کارگران کردستان مستقر در شمال عراق و قندیل به عف عمومی کشور سوریه همه شان مورد عف قرار خواهند گرفت اول به خاکهای سوریه و بعد به ترکیه وارد خواهند شد. 

ترجمه شده از منبع زیر

http://tinyurl.com/67xatuu

      

Ardını Oxu - ادامه »

بیانیه اورمیه ایشچی له ری به مناسبت حماسه دوم بهمن خطاب به تروریسم کور کرود

 دوم بهمن 1357روزي است كه ملا حسني امام جمعه امروز شهر جرقه جنگ مسلحانه در كشور را زد و براي اولين بار با مهيا كردن نيروي مسلح 50نفره در مقابل تانك هاي ارتش شاهنشاهي قرار گرفت . آزربايجان كه بيشترين صدمه فرهنگي و اقتصادي را از حكومت شوونيست فاشيست پهلوي ديده بود بسيار بيشتر از جاهاي ديگر دشمن پهلوي ها بود. آزربايجان اين را اولين بار در قيام 29بهمن نشان داد . نمود پر رنگ تر اين حركت در اورميه و در دوم بهمن 57اتفاق افتاد.

قسمتي از خاطرات غلامرضا حسني را بخوانيم :

با وانت بار و خودروهای شخصی، شن و ماسه و گونی و آجر آوردند. پشت بام و اطراف مسجد را با گونی های پر از شن سنگربندی کردیم. در خیابانهای اطراف که منتهی به مسجد می شدند درختان و چوبهای بزرگ و سنگینی ریختیم تا مانع از حرکت  و پیشروی تانکها به سوی مسجد شویم و راهها را به روی نیروهای مسلح شاه ببندیم. هرچه امکانات و تجهیزات بود در جهت استحکام پایگاه نظامی مسجد اعظم به کار گرفتیم به تعداد 40-50 نفر افراد مسلح و با حضور انبوه مردم آماده ی نبرد شدیم. ناگهان صدای غرش تانکها از دور به گوش رسید، به دستور من افراد مسلح در پشت سنگرهای خود قرار گرفتند. تانکها درختان و سایر موانع را شکستند و نزدیک محوطه شدند. شش تانک بود با تعداد زیادی نیروهای پیاده نظام ارتش که آنها را اسکورت می کردند. من در پشت بام کنار گنبد قرار گرفته بودم در حالیکه یک کلاشینکف در دستم بود می خواستم ببینم عکس العمل تانکها چه خواهد شد. در همین فکر بودم که ناگهان تانک اولی که در جلو حرکت می کرد، یک توپ به سمت گنبد شلیک کرد، نمی دانم هدف اصلی همان گنبد بود یا می خواست مرا بزند که بدانجا خورد؟ گلوله توپ درست از یک متری بالای سرم عبور کرد و به گنبد اصابت نمود بعد از آنطرف گنبد خارج شد. در این میان عده ای با لباس شخصی به عنوان «شاه دوست» در میان آنها ظاهر شدند و شعار «زنده باد شاه و مرگ بر خمینی » سر دادند. دوستانم از شدت خشم بدنشان می لرزید، اول خیال کردم از ترس اینطور شده اند اما خطاب به من گفتند: حاج آقا چرا دستور تیراندازی نمی دهید. گفتم نیازی به دستور نیست بزنید. سربازها فوری روی تانک و اطراف آنرا خالی کردند. ما تانک را به رگبار بستیم. از پایین چند نفر از دوستان بر روی تانک اولی کوکتل مولوتوف انداختند و تانک بلافاصله آتش گرفت.لوله ی تانک که قبلا به طرف ما و مسجد بود بی اختیار چرخید و به سمت هتل قرار گرفت. تانک دومی از پشت رسید و ما را به رگبار مسلسل بست. من زمینگیر شدم. طرف راست من پسرم رشید بود و در میان ما فقط او یک تفنگ ژ-3 داشت، بقیه دوستان کلاش داشتند. طرف چپم نیز مرحوم حاج موسی بود. به این ها گفتم هردو به طور همزمان به روی تانک ها آتش بریزند و تیراندازی کنند. در چند لحظه، اینها انصافا غوغا کردند، طوفان به پا نمودند. 

 غلامرضا حسني باتجربه حاصل از اين كار بزرگ و  با استفاده از نيروي مردمي اورميه قهرمان توانست در غائله سولدوز (نقده) به كمك مردم ترك آن شهر قهرمان برود و با نيرويي اندك در مقابل هزاران تروريست كورد كه پادگان سويوق بولاق (مهاباد) را غارت كرده بودند و پشتيباني كورد های عراق و چپ هاي وطني را داشتند، بايستد و جلوي اشغال شهر و قتل عام مردم را بگيرد. كاري كه كردها در اوشنو  (اشنویه) ، پيرانشهر (خانا) و سويوق بولاق(مهاباد) بي سرو صدا و به آرامي انجام دادند و اهالي ترك را از خانه هايشان فراري دادند.

امروزه پس از سي سال و امتحان همه راه ها  تروريسم كورد با حركت خزنده و با استفاده از پول كثيف انواع قاچاق ونيز پشتيباني لابي قدرتمند و سياس خويش و مضتظهر به پشتيباني مدياي جهاني و خدمات تبليغاتي ده ها تلوزيون فارسي و اپوزوسيون فاشيستي فارس چشم به آزربايجان غربي و مشخصاً ، شهر اورميه دوخته است و هر روز با پروپاگاندا و تبليغات نا صحيح سعي در شناساندن اورميه به عنوان شهري كوردي دارد. با يادآوري دلاوريهاي فرزندان تورك اين ديار در مناسبت هاي مختلف بايستي به اين تروريست های کورد يادآوري كنيم كه ما فرزندان همان ترك هاي افشار و يكانات و استاجلو و بيات و دنبلي و ... هستيم كه صد سال قبل در جريان جنگ عثماني و روس با فتواي مجتهد ارومي مقابل اردوي روس را در قولونجي و قوشچي قرار  گرفتيم و آن ها را به عقب رانديم . ما همان ملت قهرمان هستيم كه فرزندانمان را در مقابل شهبندري عثماني روس ها حلق آويز كردند و مجاهدانمان را كشتند. ما درس گرفتگان از قتل عام صد سال پيش اورميه و سلماس و سولدوز بدست جيلو و ارمني  و سيميتقوي شيكاك یاغی هستيم . ما فرزندان كاظيم خان  در قيام 2بهمن 57و جنگ نابرابر سولدوز 58هستيم . ما خالقان حماسه سوم خرداد 85هستيم روزي كه عظمت آن باعث شد ماهها مهمانان ناخوانده در شهر پيدايشان نشود. آري 2بهمن ها روزهايي هستند كه بايد به  تروريسم كورد اين روزها را يادآوري نماييم تا حساب كار دستشان بيايد. دوم بهمن ها روزهايي هستند كه بايد مردم عادي كرد آن ها را ببيند و راهشان را از تروريست هاي توسعه طلب جدا كنند و بدانند كه ترك آزربايجاني در تمام زمان ها يك كوراوغلي و قاچاق نبي ، ستارخان ، كاظيم خان  و ... دارد كه در اول صف مقاومت قرار بگيرد و مهاجمان را عقب براند.

 اورمو آزربايجانین دير و آزربايجانین دا قالاجاق.

منبع: http://tinyurl.com/6xzha2b

Ardını Oxu - ادامه »

اطلاعات جديد از حادثه سقوط بويينگ در شهر اورمیه

معاون امور عمراني استاندار آزربايجان‌غربي گفت: مطالب عنوان شده مبني بر کمبود امکانات و تجهيزات فرودگاه شهر اورميه و اعلام کردن اين موضوع به عنوان يکي از علل سقوط هواپيماي بويينگ 727 در شهر اورميه، صحت ندارد.

به گزارش ايسنا، "سيدجواد محمودي"، در يك نشست خبري، افزود: فرودگاه شهر اورميه به سيتم ILS مجهز است و اين سيستم امکان فرود هواپيما در فصل زمستان را فراهم مي‌کند؛ در روز حادثه سقوط هواپيماي بويينگ 727 در اورميه، هواپيما حوالي ساعت 19:25 دقيقه به بالاي باند فرودگاه رسيد و در اين مدت با برج مراقبت نيز در حال تماس بود اما مشکلي که وجود داشت، خلبان به علت عدم ديد کافي دقيقا در بالاي سيتم ILS قرار نگرفته بود، به همين منظور براي قرار گرفتن در اين مسير بايد دوباره اوج گرفته و پس از دور زدن در آن مسير قرار مي‌گرفت.

وي ادامه داد: خلبان نيز به همين منظور اوج گرفته بود تا دوباره براي قرار گرفتن در اين مسير دور بزند اما در آخرين تماسي که با برج مراقبت داشت، بازگشت به تهران را اعلام كرده بود. قطعا علت سقوط هواپيما به مشکلات خود آن برمي‌گردد و ما نمي‌دانيم در آن لحظه در داخل هواپيما چه اتفاقاتي پيش آمده است و صلاحيت قضاوت در اين خصوص به بازخواني دو جعبه سياه آن بستگي دارد.

معاون استاندار آزربايجان‌غربي با اشاره به اينکه اين هواپيما ساعت 19:33 دقيقه سقوط کرده است و زمان اعلام شده قبلي مبني بر سقوط آن در ساعت 19:45 صحت ندارد، اظهار کرد: پرواز فوق به‌دليل بدي آب و هواي شهر اورميه! با دو ساعت و نيم تاخير انجام گرفته است، به‌طوري که اين هواپيما ساعت 18:15 از پارکينگ خود در فرودگاه مهرآباد خارج شده و در 18:30 به سمت اورميه پرواز کرده و حدود ساعت 19:10 به 100 کيلومتري اورميه رسيده بود و در اين زمان اولين تماس را با برج مراقبت فرودگاه شهر اورميه برقرار مي‌کند.

وي تصريح کرد: ساعت 19:20 دقيقه اين هواپيما به 12 کيلومتري باند فرودگاه اورميه مي‌رسد و در ساعت 19:25، خلبان، بازگشت به تهران را به علت پيدا نکردن باند فرود، به برج مراقبت اعلام مي‌کند که متاسفانه چند دقيقه پس از آن از رادار برج مراقبت ناپديد شده، در محل سانحه سقوط مي‌کند.

وي ادعا کرد: اينکه برخي از مسافران اعلام مي‌کنند هواپيما يک فرود شديد داشته است، صحت ندارد و اين شايد به خاطر تکان‌هايي بوده که هواپيما در آسمان داشته است.

محمودي با بيان اينکه پس از سقوط هواپيما، اولين کساني که به محل حادثه رسيده و اقدام به امدادرساني به مجروحان کرده بودند، مردم روستاهاي اطراف بودند، خاطرنشان کرد: بايد از اين مردم که حتي پس از حضور نيروهاي امدادي در محل حادثه حضور داشته، به مجروحان و حادثه‌ديدگان کمک مي‌کردند، سپاسگزاري و تشکر کرد.

وي يادآور شد: اولين کسي هم که طي تماسي با فرودگاه، سقوط اين هواپيما را اعلام مي‌کند، يکي از کارمندان خود فرودگاه بود که محل حادثه، نزديک روستاي آنها بوده است.

وي در پاسخ به سوال خبرنگاري، مبني بر عدم اسکان خانواده‌هاي حادثه‌ديدگان اين سانحه که از ساير شهرها خود را به اورميه رسانده بودند و از عدم خدمات‌دهي به خود از سوي مسوولان آزربايجان‌غربي و ستاد مديريت بحران، ابراز نارضايتي مي‌کردند، گفت: ما در همان اوايل حادثه به تمامي هتل‌هاي اورميه از جمله هتل "مرواريد" که متعلق به سازمان همياري است اعلام آماده‌باش کرديم تا به صورت رايگان به خانواده‌هاي مجروحان و جان‌باختگان اين حادثه خدمات‌دهي کنند و اين موضوع را به بيمارستان‌ها نيز اعلام کرديم تا در صورت درخواست اين خانواده‌ها به آنها اطلاع‌رساني کنند.

به گزارش ايسنا، معاون امور عمراني استاندار آزربايجان‌غربي در ادامه در پاسخ به گله‌مندي‌هاي خبرنگاران به جهت عدم پاسخگويي مسوولان ذي‌ربط استان در رابطه با جزييات حادثه در زمان‌هاي اوليه وقوع آن، ابراز کرد: در همان اوايل وقوع سانحه، استاندار آزربايجان‌غربي و من به عنوان تنها مسوولان جوابگوي رسانه‌ها مشخص شديم و تلاش کرديم تا صحيح‌ترين اخبار را در اختيار رسانه‌ها قرار دهيم اما بايد قبول کرد ما در زمان بروز حادثه بايد مديريت بحران مي‌کرديم و علل آن را مورد بررسي قرار مي‌داديم.

وي ادامه داد: مرکز مديريت بحران استان در اورميه با 50 درصد پيشرفت فيزيکي در حال ساخت است و ان‌شاءالله در شش ماهه نخست سال آينده مورد بهره‌برداري قرار خواهد گرفت که در صورت راه‌اندازي آن قطعا پاسخگويي به رسانه‌ها در مواقع ضروري و بحراني به راحتي انجام خواهد گرفت.

محمودي در ادامه با اشاره به مصاحبه نماينده مردم ماکو، شوط و چالدران در مجلس شوراي اسلامي با شبکه استاني آزربايجان‌غربي و انتقاد وي از مسوولان کشوري و استاني به جهت تعلل در سقوط اين هواپيما، تاكيد کرد: صداوسيما بايد پاسخگو باشد که چرا زماني که ما مشغول مديريت بحران و تسکين حادثه‌ديدگان و مردم بوديم، اقدام به پخش اين مصاحبه که با ادبيات توهين‌آميز به مقامات مسوول همراه بوده، كرده است.

وي تصريح کرد: من آن حرف‌ها را نسنجيده مي‌دانم چراکه با لحن و ادبياتي توهين‌آميز و به‌دور از شخصيت هر فرد ايراني مي‌دانم و معتقدم چنين کاري قابل تامل است. ما کساني را محق‌تر براي درخواست پاسخگويي از مسوولان مي‌دانيم که خود نيز بدون عبا و قبا در محل حادثه حضور داشته، اقدام به امدادرساني براي حادثه‌ديدگان مي‌کرده‌اند.

او در ادامه، لزوم آموزش همگاني مقابله با شرايط بحراني را مورد تاکيد قرار داد و افزود: در اين حادثه نيز همچنان‌که ديديم مردم اولين امدادرسان‌ها به حادثه‌ديدگان بودند و در اين مواقع است که لزوم آشنايي به امدادهاي اوليه مورد توجه قرار مي‌گيرد.

وي اضافه کرد: چندي قبل از اين حادثه، مانوري فرضي را براي دستگاه‌هاي اجرايي اجرا و محل بحران را شهرک "گلمان" اورميه اعلام کرديم که تمامي دستگاه‌ها نيز با امکانات مخصوص خود به محل اعزام شدند و مديريت واحد بحران را تجربه کردند و خوشبختانه اين تمريني شد براي مديريت بحران حادثه اخير و نتيجه آن امدادرساني به مجروحان و حادثه‌ديدگان در کمتر از دو ساعت و نيم بود که در کمتر جايي چنين چيزي اتفاق افتاده است.

وي در پاسخ به اينکه با سقوط اين هواپيما آيا لزوم ساخت باند دومي براي فرودگاه اورميه احساس مي‌شود يا خير؟، گفت: اين فرودگاه اصلا به باند دوم نيازي ندارد چراکه فرودگاهي که باند تاکسيوي آن سالم باشد به باند دوم نيازي ندارد اما در هر صورت ما به‌دنبال توسعه باند اين فرودگاه هستيم و مطالعات آن در حال انجام است.

Ardını Oxu - ادامه »

ادامه سیاست کثیف گروههای رادیکال و تروریست کورد در رابطه با شهر اورمیه و آذربایجان غربی

متاسفانه همانطور که شاید بدانید گروههای رادیکال و تروریست کورد در منطقه (پ.ک.ک، پژاک، ه.پ.گ، شاهین های کردستان و ...) چند سالی هست که ادعای ارضی نداشته و بازی کثیفی که به دور از انسانیت و حرکتهای آزادی خواهانه می باشد شروع کرده اند و آن هم ادعای اراضی نسبت به غرب آزربایجان و الخصوص شهر اورمیه می باشد. بارها و بارها بنده و دوستان از اعمال کثیف این گروههای رادیکال و تروریست کورد پرده برداشته ایم. چه از ثبت تمام دامینهای شهر اورمیه، ماجرای گوگل ارث، برنامه های تلویزیونهای رادیکال کورد، گروههای فان پیج در فیسبوک، انواع سایتهای و بلاگها، و ... در پروژه جدید و کثیف کلید خرده توسط این گروههای تروریست و رادیکال کورد سعی می شود از بازی های سیاسی عوام فریبانه و استفاده از فضای سیاسی موجود که به شدت احساساتی و به دور منطق می باشد بهره جسته و نیات پلید خود را علمی سازد.

حمایت از زندانیان سیاسی کاری بس برزگ، انسانی، مدنی و ... می باشد ولی استفاده ابزاری از شخصی به نام حسین خضری که به گفته منابع داخل کشور و نظام  تروریست بوده(صحت و یا سهو بودن این قضیه اصلاً موضوع بحث نیست. اشخاص مورد صلاحیت بهتر می توانند در این چنین مواردی نظر دهند) و چند روز پیش اعدام شده است. گروههای رادیکال و تروریست کورد که ویدئوهای این شخص را در سایت اشتراک گذاری و سوسیال یوتیوب آپلود کرده اند متاسفانه با تکرار مواردی همچون این که شهر اورمیه کردستان هست (استفاده از تگ و نام اورمیه به همراه کردستان و کورد)و ... که نشان از استفاده ابزاری و نیات پلید این گروه رادیکال کورد می باشد حکایت دارد.

حال چندین مورد از گروهها حقوق بشری فارسی(کمپین زندانیان و ...) در سایت فیسبوک و دیگر سایتها با انتشار این ویدئو خواسته یا ناخواسته به ترویج و حمایت از رادیکالیسم و تروریسم کورد یاری رسانده اند.

بنده به شدت چنین مواردی را محکوم می کنم  و باید گروههای حقوق بشر فارس و دیگر ائتنیک ها جوابگو باشند که چرا خواسته یا ناخواسته دست به چنین بازی کثیفی زده اند؟

فعالین حقوق بشر ترک و دیگر سیاسیون ترک باید نسبت به چنین مواردی که به دور از روابط سیاسی و با نیات پلید می باشد عکس العمل شدید و به موقع نشان دهند

Ardını Oxu - ادامه »

İran'da PEJAK üyesi bir kişi idam edildi

İran, terör örgütü PKK'nın bu ülkedeki uzantısı olarak bilinen PJAK'ın 1 üyesini idam etti.
Türkiye sınırındaki Batı Azerbaycan Eyaleti'nin merkezi Urmiye'de asılarak idam edilen PJAK (Party of Free Life of Kurdistan - پارتی ژیانی ئازادی کوردستان or Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê ) üyesinin kimliği hakkında bilgi verilmedi.
Devlet televizyonu, asılan kişinin 6 yıl önce kentteki bir sınır karakoluna saldırıya katılarak 1 güvenlik görevlisinin öldürülmesi eylemine katıldığını bildirdi.
Haberde, uzun zamandan beri PJAK'a üye olan kişinin, örgütte bir grubun komutanlığını yaptığı ifade edildi. 
Qaynaq

Ardını Oxu - ادامه »

شهردار استانبول سانحه هوایی اورمیه را به شهردار اورمیه تسلیت گفت

شهردار استانبول در پیامی به سرپرست شهرداری اورمیه سانحه هوایی اورمیه راتسلیت گفت .

به گزارش سایت خبری شهرداری اورمیه ، در این پیام آمده است :

جناب آقای مهندس عدل دوست شهردار محترم اورمیه  ،  بنده به عنوان شهردار استانبول نهایت تاسف قلبی خود را از کلان شهر استانبول و از سوی شهروندان آن به خاطر فاجعه سقوط هواپیما در حوالی شهر اورمیه که منجر به مرگ و زخمی شدن تاسف آمیز شهروندان شما شد اعلام می دارم و امیدوارم کشور شما هر چه سریعتر از تبعات این فاجعه رهایی یابدلطفا جهت هر نوع کمک از سوی ما بخاطر این فاجعه ما را مطلع فرمائید .

در این شرایط بدین وسیله آرزوی بهبودی زخمی ها را داریم و برای بازماندگان و کشته شدگان و خانواده آنها و دوستان قربانیان برای کشور دوست و برادرمان ایران آرزوی شکیبایی دارم .

http://tinyurl.com/5sjj83e

Ardını Oxu - ادامه »

پیشنهاد آتش بس حزب الله به سازمان حزب کارگران کردستان یا پ.ک.ک

در مقابل سوال درگیری میان حزب الله و سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان بوجود خواهد آمد؟ از طرف منسوبین مدیای حزب الله یک جواب سمبولیک منتشر شد.

 با توجه به بنده 102 قانون محاکمه جزای ترکیه و آزادی چندین گروه رادیکال دینی - اعتقادی و مخفی و پنهان شدن اعضای آزاد شده این گروه از طرف مدیای منصوب به گروه حزب الله در ترکیه نسبت به سازمان حزب کارگران کردستان پیشنهاد آتش بس ارائه شد. این مدیا چنین نقل می کند که: در صورت آتش بس و درگیری میان طرفین در چندین مورد  راههای آلترناتیو باز بوده و قابل گفتگو می باشد. در این مطلب منتشر شده از درگیریهای گذشته یاد شده که سبب متضرر شدن هر دو طرف شده است. نیروهای حزب الله در صورتیکه حقی پایمال نشود از رفتن به سمت سلاح خودداری خواهند کرد را ابراز کرده اند و چنین عملی را در برنامه خویش ندارند. در رابطه با سالهای 1990 حزب الله بر علیه عملیاتهای حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و اعمال صورت گرفته چنین می گویند:

در کوهها نمی توانیم شما را تعقیب کنیم

"چون ما در جایگاه و برهه ای نیستیم که شما را در کوهها تعقیب کنیم در تعقیب و گریزهایی که در مزارع و باغات صورت گرفت یک سری درگیریهایی بوجود آمد. چه کسی چه چیزی را از دست داد و یا چه چیز را بدست آورد متخصصین امر و محققین از همه بهتر می توانند جوابگو باشند. اما در حالت عمومی برای خلق کورد و برای ما بیشتر از مصالحی که داشت هر دو طرف متضرر شدیم و نتیجه این ضرر را هر دو طرف مناقشه می توان دید. به بهره برداری رژیم کمالیست و عناصر آن  از این ماجراها اعتقاد داریم"    

در ژانویه  سال 2000  طی عملیاتی که در بی کوز انجام گرفت حزب الله با حزب کارگران کوردستان (پ.ک.ک - Kurdistan Workers Party - پارتی کار که‌رانی کوردستان ) آتش بس اعلام کرده بود و به صورت ارادی سلاح هایشان را بودند.

برای همکاری آماده ایم

در صورتیکه حزب الله و حزب کارگران کوردستان (پ.ک.ک) با هم دارای موارد متعدد مشکل اعتقادی و رویه بودند و به صورت رسمی اتش بسی بین دو طرف نبوده است. در صحبت منتشر شده چنین می خوانیم:

به صورت ساده فقط اعلان آتش بی بین دو طرف قابل برسی و مورد قبول می باشد.تا زمانیکه چاقو بر روی گردن نباشد با شما وارد درگیری مسلحانه نخواهیم شد. آتش بس و بدون درگیری اگر لازم باشد برای منافع خلقهایمان نیز در بعضی موارد می توانیم پای میز مذاکره بنشینیم. 

عملیات بر علیه نیروهای حزب الله در تمام ترکیه

با توجه به ماده 102 محاکمه جزایی ترکیه و آزاد شدن تعدادی از اعضای منتصب به گروه رادیکال و تروریست حزب الله در ترکیه و غیب شدن این افرادی که باید هر روز خود را به پلیس محلی معرفی می کردند باعث شد که پلیس ترکیه عملیات گسترده ای را بر علیه این گروههای رادیکال و تروریست در کل ترکیه شروع کند.

پلیس ترکیه طی این عملیات غافل گیرانه تعداد بسیاری از خانه ها بازرسی و چندین مشکوک به عضو در این گروه رادیکال را دستگیر کرد. پلیس ترکیه اعلام کرد که چندین عضو این گروه رادیکال به ایران فرار کرده اند و پلیس ترکیه پی گیر مناطقی که این گروهها فرار کرده اند میباشد.    

32 نفر بازداشت شدند

در شهرهای آدانا، مرسین، قازی آنتپ و ازمیر طی عملایتی که پلیس ترکیه بر علیه نیروهای تروریست حزب الله انجام داد موفق به بازداشت 32 نفر  شد. با توجه به منابع اطلاعاتی که منتشر شده مدیر امنیتی بخش ترور شهر آدانا اکیپهای پلیس مریس و آدانا محفلهای مرتبط و نزدیک به این حزب تروریستی را بازداشت کرده اند. در طی بازداشتی ها 20 نفر به جرم همکاری و کمک به این حزب تروریستی دستگر شدند. صالح کورکماز مدیر امنیتی شهر آدانا اظهار کرد که عملیات بر علیه اعضای این گروه تروریستی ادامه دارد. در شهر قازی آنتپ نیز 11 عضو این حزب رادیکال بازداشت شد.  

پلیس همه جا را بازرسی کرده و میگردد

وزیر عدالت ترکیه صعدالله ارگین در رابطه با موضوع فرار اعضای حزب تروریست حزب الله چنین اضهار داشت که پلیس ترکیه در حال  جستجو و برسی علت فرار، محل فرار و مخفی شدن این اعضا می باشد . 

مترجم: اومود اورمولو

منبع اصلی: 

 http://tinyurl.com/6dukvee

Ardını Oxu - ادامه »

ترور اورگوتو پ.ک.ک هولندده ایش یئری صاحیبلرینی اؤلومه تهدید ائده‌رک باج آلیر

ترور اؤرگوتو پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان - پارتی کرێکارانی کوردستان - پەکەکە - Partiya Karkerên Kurdistan )، هولنددن عراقین قوزئیینده‌کی کمپ‌لرین مادی احتیاجلارینی تامین ائدیر.بو بیلگی، هولند گیزلی سرویسی‌نین راپوروندا یئر آلدی.

هولندگیزلی سرویسی‌نین، پ.ک.ک نین هولندده یوروتدویو چالیشمالار ایله ایلگی‌لی اولاراق باخانلیق‌لاری و یئرل مقام‌لاری اویاردیغی اورتایا چیخدی.

راپورا گؤره، ترور اؤرگوتو، هولنددن عراقین قوزئیینده‌کی اؤرگوت کمپ‌لرینه تروریستلرین درمان، گئییم و ییه‌جک کیمین احتیاج‌لارینی قارشیلایاجاق وساییل گؤندریر.

۲۰۰۷ ایلینده هولندده بوتون فعالیتلری یاساغلانماسینا باخمایاراق پ.ک.ک نین، کادرو تیمینی و مالی هزینه‌لرینی ساغلاماق اوچون کولتور و اسپور ماسکه‌سی آدی آلتیندا درنکلر قوردوغو دئییلیر.

ترور اؤرگوتونون بیر باشقا مالی قایناغی ایسه‌ زوربالیغلا هولندده اولان ایش یئری صاحیبی کوردلردن وئرگی، باغیش آدی آلتیندا توپلادیغی پوللاردیر.

هولندده توپ‌لانان چوخلو میقدارداکی پارانین بؤیوک بؤلومو ایسه‌ ترور اؤرگوتونون تلویزیون مصرفلری اوچون ایشله‌نیر.

پ.ک.ک نین، گئچن آی باشکند لاهه‌ده‌کی سیاسی اوزانتی‌سی اولان درنگین چئوره‌سینده‌کی ایش یئری صاحیبلرینی اؤلومله تهدید ائتدیگی اورتایا چیخمیشدی.

آوروپا بیرلیگی پولیس تشکیلاتی دا پ.ک.ک.نین، اویوشدوروجو تیجارتی، اینسان قاچاقچی‌لیغی، جعل، خراج آلما کیمی اورگانیزه سوچ فعالیتلریندن الده ائتدیگی میلیون‌لارجا آورویو سیلاح آلیمی و ترور ایلملری‌نین مالی اعتباری اوچون قوللاندیغینی تثبیت ائتمیشدی.

http://urmuiscileri.blogspot.com

Ardını Oxu - ادامه »

حیدر بابا دنیا یالان دنیادی

هنگامی که پای غم و شادی در میان باشد فاصله ها بی درنگ رنگ می بازند و اگر این غم ها و شادی ها از یک جنس باشند قلب ها همگی در یک کالبد واحد می تپند و زمانی که این دردها از جنس مرگ و ایستایی باشند به ناگاه چشمان میلیون ها میلیون بشر به اشک می آیند. شهر اورمیه اینک کانون عزا و ماتم شده است. شهر اورمیه این قلب تپنده ی این کهن دیار استوار به ماتم و عزا رفته است. اورمیه یک بار با خشک شدن دریاچه ی اورمیه لب هایش به خشکی گرایید و اینک در ماتم پرپرشدن ده ها نفر از عزیزانش یکسره لباس سیاه پوشیده است.

اورمیه، اینجا آزربایجان است. همان مکانی که بارها با افتخار و با رسایی نامش را در اوج سهند و با هزاران هزار برادر همزبانت فریاد زدی. اورمیه اینک آزربایجان با درد از دست رفتن ده ها فرزند رشیدت به ماتم نشسته است. اورمیه اینجا آزربایجان است. اینجا دیار برادران و خواهران همزبانت است. ساوالان را برادری جز بزقوش و سهند نیست و اورمیه را نیز برادرانش از جملگی آزربایجان از تبریز از زنجان  از اردبیل و همدان و از جای جای کره ی خاکی که در قلب تپده ی آزربایجانی وجود دارد به آغوش می کشند.

برادر جان بارها و بارها در غم ها و شادی هایمان کنار هم بودیم. از سرخی و یک رنگی دلهایمان جملگی عالمیان با خبر بودند و اینک بایستی در غم تو، کل عالم را سیاه پوش کنیم. اینک نه من که قطره ای در مقابل سیل خروشان برادرانت نیستم ازجانب میلیون ها میلیون هوادر و عاشق تراکتور این غم بزرگ را تسلیت گفته و با چشمانی اشک بار و سینه ای مالامال از درد و اندوه خود را در غم از دست دادن عزیزانت که عزیزان آذربایجان بودند شریک می دانم.

آزربایجان همواره در غم و شادی کنار هم بوده و خواهد بود. باشد که با سپری کردن این روزهای تلخ در اتحاد و برادری بار دیگر روزهای سرخی را در کنار هم رقم زنیم. سرفرازی و جاودانگی این دیار کهن سرور عزیزان سفر کرده مان را به همراه خواهد داشت.

علی سرابلی

http://tinyurl.com/4swuelv

Ardını Oxu - ادامه »

چهره واقعی حزب کارگران کردستان یا پ.ک.ک

حزب کارگران کردستان(Kurdistan Workers Party - Partiya Karkerên Kurdistan- پارتی کار که‌رانی) در حساب رسی شخصی و بین سازمانی خود 7 منصوب به خویش را کشته است.

بعد از عملیاتی که توسط پلیس ترکیه صورت گرفته است و با توجه به قانونی که از تسلیم شدگان عضو این سازمان مخوف تروریستی به حمایت می کند. در حساب رسسی بین سازمانی که در سالهای 1990 – 2007 در سازمان شکل گرفته است با توجه به برگه های بدست آمده هویت 7 نفر اعدام شده توسط این سازمان مشخص شد. 

اشخاصی با نامهای مستعار باران و با نام حقیقی اوزان آک یول، لطیف با نام اصلان چاکیر، مظلوم با نام حقیقی اردوغان دوغان، فرمان با نام حقیقی رمضان آرتیران، سیدهان یا نام حقیقی محمد یلماز، گرناس با نام حقیقی آشم کیلیج، تاهسین با نام حقیقی فرزند آتش در طی تصفیه حساب در سازمان حزب کارگران کردستان در داخل سازمان اعدام شده اند.

جنایتها و تصفیه حسابهای داخل سازمان حزب کارگران کردستان که از سوی این سازمان بر دوش نیروهای نظامی ترکیه انداخته می شود با مشخص و آشکار شدن این برگه ها و نشر به سازمانهای بین المللی که این سازمان را جزء لیست سازمانهای تروریستی قرار داده اند سبب هر چه روشن شدن چهره واقعی این سازمان مخوف تروریستی کورد را در منطقه هر چه بهتر نشان می دهد. از طرفی سازمان حزب کارگران کردستان مرگ این افراد مذکور را در درگیریهای مابین دولت ترکیه و خویش به خانواده های داغدار کورد معرفی می کرد. با توجه به برگه ها فوق رهبران حزب کارگران کوردستان در مجامع قضایی باید پاسخگویی جنایتهای شخصی خویش باشند. 

یادآور می شوم حزب کارگران کردستان یک گرو ه تروریستی و رادیکال کورد می باشد که 30 اسلی هست در ترکیه به قتل و ترور و بقیه اعمال رادیکال دست می زند تا کنون 30.000 انسان و بیش از 750 کودک توسط این سازمان تروریستی ترور و شهید شده اند. 

منبع اصلی خبر به زبان ترکی در سایت روزنامه ترکیه

http://www.24dakika.com/news_detail.php?id=63444

Ardını Oxu - ادامه »

بنای سه گنبد(اوچ گونبه ز، سویونبه ز) شهر اورمیه

بنای سه گنبد(اوچ گونبه ز، سویونبه ز) شهر اورمیه

بنای سه گنبد(اوچ گونبه ز، سویونبه ز) زمانی در جنوب شرقی شهر اورمیه واقع شده بود که اکنون به علت گسترش شهر در داخل شهر قرار گرفته است . تا قرن نوزدهم به این اثر توجهی نشده بود و برای اولین بار در سال 1852 میلادی از طرف ن . خانیکوف این برج به دنیای هنر شناسانده شد . '1'. 

وجه تسمیه سه گنبد(اوچ گونبه ز، سویونبه ز) : 

به نظر بعضی از مورخان وجه تسمیۀ آن به علت وجود دو بنای دیگری است که در مجاورت ده چهریق در اطراف شهر سلماس(سالماس) بوده است که مجموعه این سه بنا را در قدیم سه گنبد می نامیده اند . اما مرحوم گدار در این باره می گوید : » در بالای دخمه و اتاق مقبره اثر بیش از دو گنبد نمایان نیست آیا باید فرض کرد به جای سقف مخروطی که در آزربایجان در عهد سلاجقه معمولاً این قبیل ابنیه را می پوشانده است در اینجا گنبد سومی نیز وجود داشته است  ؟ بنظر می رسد این فرض درست نیست و با وجود اصطلاح عامّه که آن را سه گنبد خوانده اند باید گفت سومین گنبد این بقعه فقط عبارت از سقفی ساده بوده است.

معماری خارج مقبره :

نقشه اصلی برج دایره شکل است که قسمت جلوخان آن به شکل یک قاب مستطیل در بدنۀ استوانه ای برج اضافه شده است . این مقبره به اسلوب گنبدهای مراغه ، مرکب از سکوی سنگی بلندی است حاوی یک دخمه که در بالای آن بنایی آجری برآورده اند که شامل اتاق مقبره است . مدخل آن در سمت شمال مثل بقعه مدوّر مراغه  ، محاط در یک قاب پرنقش و نگار است که در بدنۀ استوانه ای شکل برج تعبیه شده است . درگاه ورودی در میان طاقنمای مسطحی واقع شده که قاب مستطیل مذکور برآن احاطه دارد . 

وجود سه کتیبۀ کوفی روی در ورودی برج قرار دارد که قسمت فوقانی آن را مقرنس کاری ساده و سه ردیفه ای مزین می کند . دومین کتیبۀ برج در بالای طاقنمای هلالی تند سردر واقع شده و کتیبۀ سوم در حاشیۀ پهن جدار بیرونی قاب درگاه نوشته شده است که متاسفانه قسمتهای پایینی این کتیبه در دو طرف درگاه خراب شده و حروف آن فروریخته است . 

در دو طرف بدنۀ استوانه ای برج دو دریچه مزغل شکل موجود است که این دریچه ها به دخمۀ مقبره باز می شوند . این دریچه ها که در ارتفاع 3/2 متری از سطح زمین تعبیه شده اند به شکل مستطیل و دارای ابعادی به 35×84 سانتی متر هستند . ارتفاع این برج که در حال حاضر فاقد گنبد خارجی اصلی خود است تقریباً به 5/9 متر می رسد.

معماری داخل برج :

نقشه داخلی دخمه و اتاق مقبره مربع شکل است که معمار با مهارتی خاص در برجی استوانه ای این اتاق مربع شکل را تعبیه کرده ، مجدداً این اتاق را با تدابیر معماری به دایره تبدیل آنگاه گنبد را برآن برافراشته است . دیوار اتاق مقبره با طاق نماهای هلالی تیز و کادربندی و قرنیه های مقرنس دار در کنجها تزیین شده است . سقف این اتاق قبه ای شکل و طرز چیدن آجرهای آن حلقوی و به حالت تک مرکزی است . در دیوار مقابل ورودی برج آثار یک محراب 185 و عرض آن 130  سانتی متر و برجستگی آن نسبت به دیوار واقع در آن 4 سانتی متر است . حاشیۀ این محراب که شبیه قاب عکس است 25 سانتی متر است . 

کف اتاق مقبــره در داخل دخمۀ زیرین فروریخته تنها در اطراف بقـایای مختصـری از آن موجود است . دخمـه با طاقهای هـلالی آجــری پوشیده بوده است ، زیرا پایۀ طاقـها در اطراف دیده می شوند . دیوارهای جانبی تا ارتفاع 20 سانتی متر از سنگ بنا شده اند و پایه های سه طاق گهواره ای بر روی این دیواره های سنگی استوارند . کف دخمه با طرحهای زیبای هندسی از آجر مفروش است و ارتفاع این دخمه به خاطر خراب شدن سقف آن به درستی معلوم نیست اما مطابق اندازه گیری انجام شده تقریباَ می توان بلندی این دخمه را 5/1 متر دانست . 

مدخل ورودی دخمه درست در زير درگاه اصلی برج قرار دارد و دو پنجره مزغل شکل در بدنۀ بیرونی برج به خوبی نمایان است که روشنایی داخل دخمه کوچک ا تامین می کند .

تاریخ بنای برج :

بنا به کتیبه سردر ورودی برج که از طرف خانیکوف خوانده شده است ، این برج از طرف موسی پسر ابومنصور ساخته شده است . تاریخ بنای ان چنانکه از جملـۀ آخر کتیبه سوم خوانده می شود – فی شهر محرم ثمانین و خمسمائه – سال 580 هجری ( 1184.م ) و مربوط به دورۀ سلجوقیان در آزربایجان است . نکته بسیار جالب در این مقبره، سر در مزین به نقش و نگارهای بدیع و زیبای آن است ، زیرا با وجود اینکه در آن زمان کاربرد تزئینات کاشی رواج داشته است در این مقبره کوچکترین اثری از رنگ آمیزی دیده نمی شود .

اما نکته ای که تا حدی رفع اعجاب می کند این است که حروف ، خطوط و نقوش هندسی سه گنبد را با سنگ ساخته اند ، به این دلیل که معماران عادت داشته اند بعضی قسمتهای تزئینی را نسبت به خود بنا متفاوت بسازند ، حال اگر این اختلاف را با کاشی مجسم نکرده اند چنانکه در مراغه یا نخجوان چنین بوده است . شاید بدین دلیل که در اورمیه وسایل کار موجود نبوده است؟. 

گرچه از تزئینات رنگی استفاده ای نشده ولی معمار برای نشان دادن مهارتش از آجر و سنگهای درخشان قهوه ای بسیار روشن استفاده کرده و تزئینات زیبایی را عرضه داشته که متاسفانه بر اثر بی توجهی ، قسمتهایی ازاین تزئینات و خطوط بسیار زیبای آن فروریخته و از بین رفته است .

 در سالهای اخیر بر اثر توجه به حفظ آثار تاریخی ، به تعمیر آن اقدام شده و قسمتهای خراب شده و ریخته از سنگهای نما و بنیان به سبک اصلی مرمت شده است.

تعریف بنای سه گنبد(اوچ گونبه ز، سویونبه ر) از دیدگاههای اشخاص مختلف:

این بنا در کنارۀ جنوب شرقی اورمیه واقع و بنای برجی مدوری است که در داخل ، شبستانی چهارضلعی متساوی دارد . زوایای فوقانی این شبستان جمع شده و گنبدی مدور بر آن قرار گرفته که بعد از تحمل صدماتی در دورۀ اخیر توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت و تعمیر شده است . بنا بر روی ازارۀ سنگی مرتفعی قرار دارد که خود از سنگهایی با اشکالی منظم و ابعاد نسبتاً کوچک تشکیل یافته است . در زیر بنا سردابی با پوشش قوسی است که ورودی آن درست در زیر در شبستان در بیرون بنا قرار دارد . بیرون و درون بناء ساده و فاقد تزیین خاصی است و تنها قاب درگاه ورودی از تزئیناتی غنی برخوردار است .

این تزئینات که درون قابهای مستطیل شکل جای گرفته ، شامل کتیبه ها ، مقرنس ها و تزئینات گـرهی است که در آنها به جای کاشی از قطعات تراشیدۀ سنگ استفاده شده است . در بالای درگاه ، سه کـتیبه دیده می شود که آخرین آن با عبارت « فی شهر محرم ثمانین و خمسمائه » (580 ) پایان می پذیرد . با توجه به این کتیـبه بنای سه گنـبد در ردیف یکی از آرامگــاههای سلـجوقی مـــراغه قرار می گیرد'2'

مقبره يا برج آجري و استوانه اي شكل سه گنبد متعلق به قرن ششم هجري است، در زيرآن دخمه اي ساخته شده و داراي سردري مزين به نقش و نگارهاي بديع و زيبا مي باشد . در مدخل اين بناي مشهور سه كتيبه به خط كوفي كه نقش و خطوط آن را با سنگ تراشيده و نصب كرده اند باقيمانده است، در پايان اين كتيبه تاريخ ماه محرم سال 580 هجري خوانده ميشود . نكته مهم هنري اين بنا رنگ آميزي و تزئينات سنگي آن است كه جلوه خاصي به اين بنا داده است . اين بنا با برج علا الدين ورامين شباهت كلي دارد! . در داخل اين برج دو اتاق مجزا از يكديگر ساخته شده است . برخي از باستان شناسان معتقدند كه دو بناي گنبد دار ديگر در اطراف اين گنبد وجود داشته كه مجموعه اين سه بنا را در قديم سه گنبد مي ناميده اند'3'.

اين بنا عبارت است از سكوي سنگي بلندي است كه در بالاي آن بناي آجري احداث شده و در جنوب شرقي شهر اورميه واقع است در حال حاضر داخل شهر قرار دارد . با اينكه بيش از دو گنبد در اين برج به نظر نمي رسد به اسم برج سه گنبد ناميده شده و به نظر مي رسد قبوري داخل اين بنا موجود باشد و براي پوشانيدن اين قبور از طاق آجري استفاده شده است . در جلو خان گنبد سه كتيبه به خط كوفي ديده مي شود و تاريخ آن 580 قمري است، اين بنا متعلق به عهد سلجوقيان مي باشد و تحت شماره 242 جز آثار باستاني ثبت شده است'4'.

بناي سه گنبد، مقبره اي به شكل برج است كه درجنوب شرقي شهر اورميه واقع گرديده ودر سال 580 هجري قمري بنا گرديده است . بنا شبيه به مزارهاي قديمي شهر مراغه مي باشد كه در نتيجه عدم مراقبت و آسيب هاي وارده، قسمت عمده خطوط و نقوش آن ريخته و از بين رفته است . 

در سالهاي اخير نسبت به نگهداري باقيمانده آثار اين بنا و مرمت قسمتهاي خراب شده آن اقدام گرديده است . درباره وجه تسميه سه گنبد، برخي از مورخان بر اين باورند كه دو بناي ديگر نيز در مجاورت روستايي بنام چهريق از دهستان چهريق شهرستان سلماس(سالماس) وجود داشته كه مجموعه اين سه بنا را در قديم سه گنبد مي ناميده اند'5'.

بناي تاريخي سه گنبد عبارت از سكوي بلندي است كه به شكل استوانه و مدور ساخته شده و داراي دخمه اي است قسمت فوقاني آن را به وسيله آجر به بنايي شامل اتاق، مقبره تبديل كرده اند، و مدخل آن در يك قاب معماري پر نقش و نگار محاط شده است كه در بدنه استوانه اي برج تعبيه گرديده و درگاهي ورودي آن در ميان طاق نماي مسطحي واقع و از لحاظ معماري، سبك و زينت، زيبايي خاصي به آن بخشيده است . 

از نظر شكل و ساختمان مانند ابنيه حوزه مراغه و نظير بناي كوي برج و برج مدور مجاور مقبره هلاكو است . برج سه گنبد شامل پايه سنگي بلندي است كه قريب سه متر ارتفاع دارد، زير آن دخمه اي مانند دخمه هاي ابنيه مراغه ساخته شده است . 

« در مدخل آن سه كتيبه به خط كوفي كه خطوط آن در سنگ نقش شده جلب توجه مي كند، در پايان سومين كتيبه ماه و سال بنا بدين ترتيب نوشته شده « في شهر محرم ثمانين و خمسماه» . 

« راجع به اين بنا در كتاب آثار تاريخي آزربايجان مي نويسد : « بناي تاريخي سه گنبد طبق نظر باستان شناسان در سال 580 هجري بنا شده است و عبارت از مقبره اي است به شكل برج و بنا به عقيده بعضي از مورخان اين بنا آتشكده زردشتيان بوده كه پس از هجوم اعراب به ايران و نفوذ آنان در آزربايجان متروك مانده و به تدريج رو به خرابي گذاشته بوده است » . 

وجه تسميه آن ( سه گنبد) هنوز معلوم نشده، شايد همين برج موجود كه از دو طبقه ساخته شده در سابق طبقه سومي هم داشته كه بر اثر مرور زمان از بين رفته است، و شايد در يك محوطه بسيار وسيع سه باب گنبد بوده كه فقط يكي از آنها مانده و شايد آن دو برج ديگر معدوم شده اند، بعضي ها جاي دو برج ديگر را يكي در مجاورت ده چهريق سلماس و ديگري را در مراغه ميدانند . 

سه گنبد در زميني كه اطرافش را قبور زيادي اشغال نموده ساخته شده است، و احتمالا زمين مزبور صحن آن بنا بوده كه عده اي را به لحاظ قدسيت محل در آنجا دفن كرده اند( در صورت حفاري قبور مذكور شايد ناشناخته هاي بناي مذكور با كشف آثار و اشيايي از گورها معلوم و مشخص گردد . م)

بناي سه گنبد به فاصله 500 متر در سمت جنوب شرقي شهر اورمیه واقع شده و بعضي از مورخين راجع به وجه تسميه ( سه گنبد) قايلند كه دو بناي ديگر نيز در مجاورت ده چهريق در اطراف قصبه شاهپور وجود داشته كه مجموعه اين سه بنا را در قديم سه گنبد مي ناميده اند . . . . . »

در جزوه راهنمايي جاذبه هاي تاريخي و طبيعي ميراث فرهنگي آزربايجان غربي آمده است « بناي سه گنبد برج مدوري است كه از دوره سلجوقيان كه به دستور اميري به نام شيشقاط المظفري ساخته شده است، معمار آن شخصي به نام منصور بن موسي مي باشد كه نامش با ذكر تاريخ 585 هجري قمري مشخص است . بنا داراي كتيبه هاي متعددي در سر در ورودي است . . . '6'» 

بناي تاريخي و معروف اورمیه برجي است موسوم به ( سه گنبد ) كه در كنار شهر اورمیه واقع بوده ولي امروز به علت توسعه شهر در قسمت جنوب شرقي داخل شهر قرار گرفته و اطراف آن را كه زماني مزارع سبزيكاري بوده، خانه هاي مسكوني بنا كرده اند . 

سه گنبد برجي است مدور كه ازنظر شكل و ساختمان مانند ابنيه حوزه مراغه و نظير بناي (كوي برج) و برج مدور مجاور مقبره هلاكو است . برج سه گنبد شامل پايه سنگي بلندي است كه قريب 3 متر ارتفاع دارد زير آن دخمه اي مانند دخمه هاي ابنيه مراغه ساخته شده است . 

سر در سه گنبد مزين به نقش و نگارهاي بديع و زيبا مي باشد و از اين جهت قابل مقايسه با بناهاي مراغه نيست، در مدخل آن سه كتيبه به خط كوفي كه خطوط و نقوش آن در سنگ نقر شده جلب توجه مي نمايد . در پايان سومين كتيبه ماه و سال بنا بدين ترتيب نوشته شده : في شهر محرم ثمانين و خمسماه . 

بنابراين سه گنبد كه مورخ به سال 580 هجري قمري است جزء ابنيه قرن ششم هجري و دوران سلاطين سلاجقه است . ليكن از نظر آجر كاري و شكل ساختماني مانندبرجهاي دوره مغول جلوه مي نمايد . 

بنا به گفته پروفسور مينورسكي : سلطان جلال الدين ملكشاه زمستان 628 هجري را در اورميه و اشنو گذراند و اين توقف زمستاني او در اورميه و اشنو ممكن است موجب شيوع افسانه ساختمان بناي سه گنبدان ( مينورسكي سه گنبد را سه گنبدان مي نويسد ) بوسيله خوارزمشاه و همچنين تدفين خوارزمشاه در اورميه شده باشد . در صورتي كه تاريخ بناي سه گنبد سال 580 هجري است و 48 سال قبل از آنكه سلطان جلال الدين راجع به اين بنا در كتاب آثار تاريخي آزربايجان ـ اسماعيل ديباج چنين مي نويسد : بناي تاريخي سه گنبد طبق نظر باستان شناسان در سال 580 هجري بنا شد . و عبارت است از مقبره اي است به شكل برج و بنا به عقيده بعضي از مورخين اين بنا آتشكده زردشتيان بوده كه پس از هجوم اعراب به ايران و نفوذ آنان در آزربايجان متروك مانده و به تدريج رو به خرابي گذاشته بوده است . 

در نتيجه عدم مراقبت و خرابي هاي وارده بعضي از نقوش و خطوط آن ريخته و از بين رفته و حتي قسمتي از سنگهاي ازاره و اطراف مدخل ريخته بوده ولي در سالهاي اخير بر اثر توجه به حفظ آثار تاريخي به تعمير آن اقدام و قسمتهاي خراب شده و ريخته از سنگهاي نما و بنيان طبق نظر كارشناسان فني به سبك اصلي از طرف اداره فرهنگ مرمت گرديده است'7' .

اين بناي تاريخي در گوشه جنوب شرقي شهر اورميه قرار گرفته، در سالهاي قبل اطراف بنا خالي از سكونت بوده ولي هم اكنون در داخل شهر اورميه و در يكي از كوچه هاي منشعب از استاد برزگر قرار گرفته است و با نرده هاي فلزي محصور گشته است 

برخي معتقدند كه اين بنا به جاي آتشكده اي از دوره ساساني احداث گرديده ولي هيچگونه سند معتبر و يا نشانه اي دال بر صحت اين ادعا وجود ندارد . مهمتر از همه پلان سه گنبد و فونداسيون آن نيز تشابهي با آتشكده هاي دوره ساساني نداشته، صرف نظر از اظهارات متناقض مورخين مي توان اظهار نمود اين بنا مقبره اي است مربوط به دوره سلجوقي، در كتيبه سر در ورودي سه گنبد نيز تاريخ 580 هجري قمري كه به خط كوفي نوشته شده خوانده مي شود . بنابراين اثر مذكور مربوط به قرن ششم هجري بوده وبا ساير مقبره هاي دوره سلجوقي نيز مشابهت دارد .

بناي فوق به شكل استوانه اي و با دو نوع مصالح متفاوت احداث گرديده، قسمت تحتاني بنا تا ارتفاع حدود 60/3 متر از سنگهاي تراش خاكستري رنگ ساخته شده و از اين قسمت به بالا تمام مصالح بنا از آجرهاي چهارگوش مي باشد . اين بنا به صورت دو طبقه احداث گرديده، طبقه اول بنا سردابه خوانده مي شود كه به وسيله پوششي قوسدار از طبقه دوم مجزا مي باشد . طبقه دوم بنا كه مانند ساير مقابر دوره سلجوقي بر روي سردابه احداث شده به نام اطاق مقبره خوانده مي شود . 

با توجه به زمان ساخت و مشابهت بنا با ساير مقابر دوره سلجوقي چنين به نظر مي رسد كه مقبره يا برج سه گنبد به احتمال زيادمحل دفن يكي از بزرگان دوره سلجوقي مي باشد كه نام آن بر ما پوشيده است . ولي در سال 67 بررسي مجددي بر روي كتيبه اطراف سر در مقبره انجام گرفت و نام صاحب مقبره با عبارت سلاطين شيشقاط المظفري اطال الله بقائه خوانده شده كه احتمالا شخصيت مدفون در اين مكان مي باشد . فرم بنا و شباهت آن با مقابر ديگر زمان سلاجقه دليل گويايي است كه بناي سه گنبد يكي از مقابر آن دوره مي باشد. 

بطوري كه ذكر شد بنا به فرم استوانه اي و ساده ساخته شده تنها قسمت اثر كه داراي تزئينات مي باشد ورودي اطاق مقبره است كه با يك قابسازي بسيار جالب و با نصب سنگهاي تراش ظريف در گچ موتيفها و كتيبه هاي اطراف سردر ورودي اطاق مقبره را آرايش داده اند و اين نوع قابسازي و كتيبه نويسي ( نصب سنگهاي ريز در گچ) در نوع خود بي نظير است، قسمت داخلي بنا فاقد هر گونه تزئينات مي باشد'8' .

اين بناي تاريخي كه هم اكنون در قسمت پر جمعيت شهر و در مجاورت خيابان استاد برزگر قرار گرفته مطابق متون تاريخي و با توجه به نقشه قديمي شهر، قبلا در فاصله يك كيلومتري از ديوار حصار دفاعي اورميه و در نزديكي دروازه بازار باش قرار گرفته است . 

طبق كتيبه كوفي موجود بر سر در ورودي سه گنبد، اين بنا در سال 580 هجري قمري به دستور يكي از امراي سلجوقي بنام شيشقاط المظفري ساخته شده، ساختمان سه گنبد بنايي است استوانه اي شكل و دو طبقه ( سردابه و اطاق مقبره ) . 

نوع آرايشها و قاب بندي سر در ورودي به لحاظ فرم تزئينات مخصوص، يعني نصب سنگهاي تراشدار ظريف در گچ و ايجاد نقش و نگارهاي زيبا و خطوط كوفي بديع، در نوع خود بي نظير است . دركتيبه ي طرفين و بالاي سردر ورودي فقط نام باني و سازنده ي بنا با تاريخ احداث ذكر شده و هيچگونه اطلاعاتي درباره ي عملكرد اين ساختمان بدست نمي دهد . 

عده اي از مورخان و نويسندگان شالوده اصلي اين ساختمان را مربوط به آتشكده اي از دوره ساساني و برخي هم آن را برج ديده باني مي دانند ولي چون گزارش آنها مستند نمي باشد . بنابراين هرگونه مطالعات دقيق و علمي در آينده كمك مطلوبي به روشن شدن وضعيت و عملكرد اوليه بنا خواهد نمود . با توجه به اين كه طبق اظهارات غيرمكتوب، در هنگام خاكبرداري كف اطراف مقبره در سال 48 تا 51 آثار قبوري كشف شده و از نظر معماري نيز مشابهت فراواني بين برج سه گنبد با مقابر قرن ششم، به چشم مي خورد، لذا احتمال مقبره بودن آن بيشتر است'9'.

اين بنا كه در تحت شماره 242 جزو آثار تاريخي به ثبت رسيده از آثار قرن ششم هجري و دوره سلجوقي است و به فاصله ي 500 متر در سمت جنوب شرقي آن شهر واقع شده و به شكل برجي است . در مدخل آن سه كتيبه به خط كوفي كه نقش و خطوط آن را با سنگ تراشيده اند نصب شده كه در يكي از آنها تاريخ ماه محرم سال 580 هجري خوانده مي شود.

آندره گدار مي نويسد :«اين مقبره به اسلوب گنبد هاي مراغه مركب از سكوي سنگي بلندي است حاوي دخمه اي كه در بالاي آن بناي آجري برآورده اند كه شامل اطاق مقبره است مدخل آن مثل بقعه مدور مراغه و كوي برج محاط در يك قاب پرنقش ونگاري است كه در بدنه استوانه شكل برج تعبيه كرده اند» . 

درگاه ورودي در ميانه طاق نماي مسطحي واقه شده كه قاب مستطيل نامبرده در بالا برآن احاطه دارد. اما چرا آنرا سه گنبد مي خوانند ؟ در بالاي دخمه و اطاق مقبره اثر دو گنبد بيش نمايان نيست، آيا بايد فرض كرد به جاي سقف مخروطي شكل كه در آذربايجان در عهد سلجوقيان براين قبيل ابنيه مي پوشانيده اند، آيا گنبد سومي هم وجود داشته است ؟به نظر من اين فرض درست نيست، علي رغم اصطلاح عامه كه آن را سه گنبد خوانده اند بايد گفت سومين گنبد، چه اين گنبد فقط عبارت از سقفي ساده بوده است . به عبارتي ديگر در داخل اين برج دو طاق مجزا از يكديگر ساخته شده، در روي گنبد اصلي، گنبد كوچكتري ساخته اند و از اين رو به سه گنبد شهرت يافته است . بعضي در وجه تسميه ي آن به سه گنبد گفته اند كه دو بناي ديگر در مجاورت ده چهريق در نزديكي سلماس وجود داشته كه مجموع اين سه بنا را سه گنبد مي خوانده اند در جلوخان سه كتيبه به خط كوفي است . يكي بالاي در، ديگري روي طاقنما و سوم بر فراز قاب مستطيل، كتيبه آخر كه به اين جمله ختم ميشود: « في شهر محرم ثمانين و خمس مائه » 580 هجري . آندره گدار، اين بنا را در رديف ابنيه مراغه و بين برج مدور (536) هجري و گنبد كبود (539 هجري) قرار مي دهد و مي نويسد : با وجود اينكه در آن زمان استعمال تزئينات كاشي رواج داشته و در مقبره مومنه خاتون در نخجوان كه در 582 ساخته شده كاشي به كار رفته، در اين مقبره كمترين اثري از رنگ آميزي به نظر نميرسد . اما نكته ديگري هست كه رفع استغراب مي كند و آن اين است كه حروف خطوط و نقوش هندسي سه گنبد را با سنگ ساخته اند، و اين دليل است كه معماران عادت داشته اندبعضي قسمتهاي تزئين شده را نسبت به خود بنا متفاوت بسازند . 

حال اگر اين اختلاف را با كاشي مجسم نكرده اند چنانكه در مراغه و نخجوان نموده اند سبب اين بود كه در اروميه وسايل كار نداشته اند. 

دليل مهارت معمار سه گنبد آن است كه در برجي استوانه اي شكل قبلا اتاقي مربع تعبيه كرده و مجددا تربيع بنا را با تدابير معماري مبدل به تدوير كرده آنگاه گنبد را بر آن برافراشته است . نكته مهم هنري اين بنا گذشته از گنبد رفيع و مقرنس كاري كه در حدود 9 متر ارتفاع دارد، رنگ آميزي و تزئينات سنگي است كه جلوه خاص به اين بنا داده است . 

بناي سه گنبد شباهت بسياري با برج علاء الدين در ورامين نزديك شهر تهران دارد.'10'

بناي سه گنبد متعلق به دوره سلجوقي است و در مركز شهر اورميه قرار دارد . اين بنا از دو بخش سرداب (محل دفن) و شيون گاه تشكيل شده است و دو ورودي مستقل دارد . مصالح آن سنگ، آجر و گچ است و گنبد كم خيزي به شكل عرق چين دارد . شكل نقشه آن از بيرون مدور و از داخل چهارگوش است و دو روزنه در شرق و غرب بنا ديده مي شود . مهمترين ويژگي سه گنبد وجود دو قاب تزئيني در جبهه شمالي بنا حاوي مقرنس، گره بندي و كتيبه هاي كوفي با نام باني و سازنده آن است . در ايجاد اين بدايع و نگارش خطوط از سنگهاي كوچك استفاده شده است . سه گنبد به دستور امير « شيشقاط المظفري » ساخته شد . معمار بنا منصور بن موسي » و سال احداث آن 580 هجري قمري است'11'

بناي تاريخي و معروف سه گنبد در نزديكي فلكه جانبازان قرار دارد و آن بنايي است استوانه اي شكل و دو طبقه كه از نظ شكل و فرم ساختمان با بناي مدور مجاور مقبره مادر هلاكو در مراغه مشابهت فراوان دارد. برج مذكور شامل پايه سنگي بلندي است كه حدود سه متر از سطح زمين ارتفاع دارد و سر در آن مزين به چند مقرنس از نوع پتكانه و نقش و نگارهاي بديع و زيبا و جذاب مي باشد . در بالاي مدخل و اطراف ورودي آن سه كتيبه به خط كوفي آجري برجسته جلب توجه مي نمايد كه متاسفانه قسمت زيادي از خطوط آن كتيبه ها ريخته و خراب شده است و از آنچه كه باقيمانده اينطور پيداست كه اين بنا در محرم سال 508 هجري قمري به دستور يكي از امراي سلجوقي بنام شيشقاط المظفري ساخته و پرداخته شده است '12'.

اين بناي تاريخي در جنوب شرقي اورميه قرار دارد . برخي از مورخين عقيده دارند كه اين بنا به جاي آتشكده اي از دوره ساساني احداث شده است . ولي هيچگونه سند معتبري مبني بر صحت ادعاي خود ندارند . از سوي ديگر در مدخل بنا سه كتيبه به خط كوفي است كه آن را از سنگ تراشيده اند و در پايان كتيبه، محرم سال 580 هجري خوانده مي شود . از اين رو شايد بتوان مقبره يا برج آجري سه گنبد را متعلق به قرن ششم هجري دانست . 

بناي تاريخي سه گنبد عبارت است از سكوي بلندي است كه به شكل استوانه و مدورساخته شده است . ساختمان فعلي دو طبقه است و در چهار سمت آن دريچه هايي وجود دارد . طبقه اول به نام سردابه كه داراي پوشش قوس داراست و بدين وسيله از طبقه دوم مجزا مي شود . درب كوچك طبقه اول    70/1 متر ارتفاع دارد . طبقه دوم كه اتاق مقبره خوانده ميشود داراي دري به ارتفاع 50/2 متر است . به عبارت ديگر، بناي استوانه اي شكل مدور داراي دخمه اي است كه قسمت فوقاني آن را به وسيله آجر تبديل به بنايي شامل اطاق مقبره كرده اند و مدخل آن در يك قالب معماري پر نقش و نگار محاط شده و در بدنه استوانه اي برج تعبيه است، درگاه ورودي آن در ميان طاقهاي سطحي واقع شده و از لحاظ معماري زينت خاصي به آن بخشيده است . مصالح قسمت تحتاني و پايين از سنگ و قسمت فوقاني آن از آجر است '13'.

مقبره يا برج آجري و استوانه اي سه گنبد اروميه متعلق به قرن ششم هجري و عبارت از مقبره اي است كه بنا به قول برخي از مورخين مقبره سلجوقي بوده . در مدخل بنا سه كتيبه به خط كوفي كه آن را با سنگ تراشيده اند باقيمانده و در پايان كتيبه تاريخ محرم 580 هجري خوانده ميشود . در سالهاي اخير و بعد از اينكه اين بنا با شماره 242 به ثبت تاريخي رسيد سازمان حفاظت آثار تاريخي نسبت به تعمير و بازسازي آن اقدام و همچنين دور محوطه نرده كشي شده و قسمتهاي ريخته شده از سنگهاي نما طبق نظر كارشناسان فني به سبك اصلي از نو مرمت گرديده است . 

در زير برج استوانه اي اطاقكي ساخته شده و داراي سردري مزين به نقش و نگارهاي بديع زيبا مي باشد.

اين بنا با دو بناي ديگر كه در زمانهاي پيشين در مجاورت ده چهريق اطراف شهرستان سلماس(سالماس) آزربايجان غربي وجود داشته كه مجموعا سه گنبد ناميده شده اند . برخي نيز عقيده دارند كه بناي سه گنبد يكي از مقابر سرداران دوره سلجوقي بوده كه متاسفانه نام و نشاني از او در دست نيست . 

ساختمان سه گنبد شامل دو طبقه بوده، در طبقه اول در كوچكي به ارتفاع 70/1متر و در طبقه دوم دري به ارتفاع 50/2 متر وجود دارد كه در حواشي و در سر لوحه آن خطوط كوفي با كارگذاردن سنگها نقش بسته است . اين بنا در خيابان استاد برزگر اورميه واقع است'14'.

شايد بي مناسبت نباشد اگر مزار ديگري را كه در همين منطقه از ايران يعني اورميه قرار گرفته و به سه گنبد شهرت دارد با مزارهاي مراغه در يك رديف قرار دهيم . اين بنا نيز به سبك بناهاي مذكور متشكل از زير بنايي است سنگي، بلند و داراي سرداب كه بر آن ساختماني آجري كه شبستان اصلي عمارت را شامل مي شود ساخته شده است . درگاه ورودي آن نظير گنبد مدور و قوي برج در چهار چوبي با تزئينات غني بر بدنه مدور برج خودنمايي مي كند . 

در ورودي ميان طاق نماي مسطحي قرار گرفته كه چهار چوب مستطيلي ياد شده آن را در بر گرفته . 

بنابراين چيز تازه اي در اين بنا وجود ندارد ولي چرا « سه گنبد » ؟ بخشهايي از دو گنبد يكي بر بالاي سرداب و ديگري روي شبستان فوقاني هنوز مشاهده ميشود . آيا بايد چنين تصور كرد كه به جاي سقف مخروطي شكل كه در آذربايجان عصر سلجوقي معمولا اين گروه بناها را مي پوشاند گنبد سومي اين وظيفه را انجام مي داده ؟ من كه چنين عقيده اي ندارم . علي رغم گفته عموم مردم سومين گنبد اين برج مشابه برجهاي مراغه بايستي سقفي ساده بوده باشد . 

بر نماي سه گنبد سه كتيبه به خط كوفي ديده مي شود : يكي بلافاصله بالاي در، ديگري بالاي طاق نما و سومي بر چهار چوب مستطيل . 

آخرين كتيبه با اين عبارت تمام ميشود : في شهر محرّم ثمانين و خمسمائة . 

پس اين بنا به عصر سلجوقي تعلق دارد و در رديف بناهاي مراغه، ميان گنبد مدور (563 هجري) و گنبد كبود (593 هجري) جاي ميگيرد، يعني در عصري كه استفاده از كاشيهاي مينايي چنان تعميم يافته بودكه نبودن كمترين اثر از رنگ در اين بنا عجيب مي نمايد . ولي اين واقعيت كه حروف كتيبه ها و اجزاي سازنده نقوش هندسي با سنگ ساخته شده اند احتمالا مويد آن است كه رسم چنين بوده كه بعضي از قسمتهاي بنا را متفاوت با ساختمان خود بنا بسازند و اگر در اينجا مثل مراغه و نخجوان اين قسمتها را با كاشي نساخته اند به اين سبب بوده كه در اورميه دسترسي به كاشي نداشته اند. 

توضيح ديگري هم ميتوان داد و آن اين است كه انسان مي تواند در ضمن آنكه از استفاده از رنگها احترازمي كند در پي سادگي نيز باشد . مردي كه براي پوشاندن يك برج استوانه اي توسط گنبد در آن شبستاني مربع تعبيه كرده كه مسقف كردن آن با گنبد محتاج آن بوده كه مجددا آن را به طرح مدور تبديل كند، مي توانسته نماي آجري قديمي را با الزامات شيوه هاي باب روز آشتي دهد و به گونه اي عمل كند كه گويي هيچ تغييري روي نداده است . 

از سويي نماي عمارت، با ابعاد متناسب و تزئينات ظريف خود بسيار زيبا جلوه گري ميكند و اين ثابت مي كند كه در هنر معماري نيز مي توان بر خلاف معمول عمل كرد و در عين حال اثري جذاب به وجود آورد'15'. 

اين بنا عبارت از سكوي سنگي بلندي است كه در بالاي آن بناي آجري احداث شده و در جنوب شرقي اورمیه واقع است با اينكه بيش از دو گنبد در اين بنا به نظر نمي رسد به اسم سه گنبد ناميده شده ( و به نظر ميرسد قبوري در داخل اين بنا موجود باشد و براي پوشانيدن اين قبور از طاق آجري استفاده گرديده) . 

در جلو خان گنبد سه كتيبه به خط كوفي ديده مي شود و تاريخ آن 580 قمري است . اين بنا متعلق به عهد سلجوقيان مي باشد و تحت شماره 242 به ثبت رسيده است'16'.

برج تاريخي سه گنبد، عبارت از سكوي بلندي است كه به شكل استوانه و مدور ساخته شده و داراي دخمه اي است كه قسمت فوقاني آن را به وسيله آجر تبديل به بنايي شامل اطاق ـ مقبره كرده اند و مدخل آن در قالب معماري پر نقش و نگار محاط شده است كه در بدنه استوانه اي برج تعبيه گرديده و در گاهي ورودي آن، در ميان طاق نماي مسطحي واقع و از لحاظ معماري ـ سبك ـ زينت زيبايي خاصي به آن بخشيده است . 

وجه تسميه آن ( سه گنبد ) هنوز معلوم نشده شايد همين برج موجود كه از دو طبقه ساخته شده در سابق طبقه سومي را هم داشته كه بر اثر مرور زمان از بين رفته است، و آثار طاق فوقاني را نويسنده معاينه نموده است قسمتي كه باقيمانده بود يعني در سال 1300 شمسي و حتي يك قطعه گچ مخلوط با آهك و ريك مسلح كه از جا كنده شده بود براي معاينه و آزمايش به منزل آوردم . 

و شايد در يك محوطه بسيار وسيعي سه باب گنبد ( برج) ساخته بودند كه فقط يكي از آنها مانده و جاي 2 برج ديگر نا معلوم مي باشد و شايد آن دو برج نيز وجود داشته كه معدوم شده اند و بعضي ها جاي دو برج ديگر را يكي در كنار شاهپور و ديگري را در مراغه مي دانند. 

سه گنبد در زميني كه اطرافش را قبور زيادي اشغال نموده است سلخته شده و محتمل زمين مزبور صحن آن بوده كه عده اي را پس از مرگ به لحاظ قدسيت محل در آنجا دفن كرده اند دراين صورت قبوري كه در صحن مزبور وجود دارند مربوط به طبقه ممتاز روحانيون ـ سرداران و تجار و اشراف، خواهند بود ولي اين آثار از بين رفته در حين شيار ديده شده است . 

در جلو خان سه گنبد كتيبه اي به خط كوفي قديم ديده مي شود كه با سنگ چيده اند و روي آن تاريخ 580 هجري نوشته شده كه مربوط به دوران سلطنت سلجوقيان مي شود و برخي بر اين عقيده اند كه اين برج متعلق به زردشتيان مي باشد كه پس از استيلاي عرب رونق خود را از دست داده و مخروبه شده است، اين نظريه چندان معين نيست احتمال ميرود صحن آن كه در حال حاضر بصورت مزرعه غير محصور مي باشد در سابق ديوار داشته و از طرفي هنوز هم در گوشه اين صحن مقبره اي وجود دارد در هر حال سبك معماري و نقش و نگارهاي موجود در آن را به زمان قبل از مغول مي رسانند'17'.

منابع:

1- معماری اسلامی ایران در دورۀ سلجوقیان  تالیف دکتر غلامعلی حاتم   تهران 1379

2-  دائرة المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی 2  بخش بناهای آرامگاهی    تهران سال 76 ، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی

3- تاريخ اروميه ← احمد كاويانپور صفحه 517

4- بناهاي تاريخي و اماكن باستاني ايران صفحه 17 ← نصرت اله مشكوتي

5- ديباج، اسماعيل، ديماه 1346، 137 «ر، ك ← نگاهي به آذربايجان غربي ← ايرج افشار سيستاني صفحه 212

6- اروميه در گذر زمان ← حسن انزلي ← صفحه 90 تلخيص

7- سرزمين زردشت رضائيه ← علي دهقان صفحه 211

8- آرشيو ميراث فرهنگي آ . غ ← گزارش بخش حفظ و احياء ( تلخيص)

9- مجموعه مقالات كنگره تاريخ معماري و شهر سازي ايران 12 ← 17 اسفند سال 74 كرمان ← سازمان ميراث فرهنگي كشور

10- نظري به تاريخ آذربايجان ← دكتر محمد جواد مشكور ← صفحه 360

11- حيدري، رضا ← بروشور (كتابچه) سيماي ميراث فرهنگي آذربايجان غربي ← صفحه99

12- راهنماي ديدنيهاي ايران ← تاليف :ع، ركوعي ← نشر كيوان ← سال1380 ← صفحه 26

13- مجموعه راهنماي جامع ايرانگردي 2، استان آذربايجان غربي ← حسن زنده دل و ياران ← نشر ايرانگردان، سال 1377، صفحه 115

14- آثار و ابنيه اسلامي و تاريخي اروميه ← اداره كل فرهنگ آذربايجان غربي

15- آثار ايران، جلد سوم ← اثر آندره گدار، ماكسيم سيرو و . . . ← ترجمه ابوالحسن سروقد مقدّم ← انتشارات آستان قدس رضوي، سال 1367 ← صفحه 313

16- تاريخ عمومي آذربايجان ← تاليف احمد كاويانپور ← 1346، انتشارات آسيا، صفحه 361

17- اوضاع ايران در جنگ اول يا تاريخ رضائيه ← به قلم :محمد تمدن ← انتشارات موسسه مطبوعاتي تمدن، سال 1350

Ardını Oxu - ادامه »