1-Günümüzdә yenicil vә gәlişmiş çevrәlәrdә kimsә Latın dillәri ailәsinә daxil olan Fıransızca, İtalyanca, İspanyolca, Potegizcә, Romencә dillәrini eyni dilin lәhcәlәri vә bu dillәri danışanları eyni millәt saymaz. Habelә kimsә İslaviyan dillәri ailәsinә daxil olan Rusca, Lehcә, Sırbca, Buqarca, Çekcә, vә bәnzәrlәrini dә eyni dilin lәhcәlәri vә bu dillәri danışan millәtlәri eyni millәt saymaz.
Ancaq bizdәn bir sıramız hәlә Türkül (Turkic) dillәri ailәsinin varlığını fәrq etmәmişik vә hәlә dә otuza yaxın Türkül millәt vә dili tәk bir Türk dili vә millәti sanırıq. Bu durum, gәrçәkdәn üzücü bir durumdur vә bizim yeni çağa vә indikiliyә modernitәyә adım atmadığımızı, Türkül vә Müsәlman dünyasının da gәlişib evrilmәkdә olduğu vә әski qovmların yeni ulusları törәtdiyini başa düşmәdiyimizi göstәrir. Farslar da bizim kimi bu açıdan geri qalmış vә hәlә dә Kürdcә, Gilәkcә, Tatca kimi bir sürü İranik (Iranic) dilә Farscanın lәhcәlәri diyirlәr.
2-Türkül sözü Türk kәlmәsinә -il sonәki artılaraq yapılmışdır. Qızıl, Yaşıl, Sütül, Könül örnәklәrindә olduğu kimi. -il sonәki Farsca -i vә ingilizcә -ic sonәklәrinin tam qarşılığı olduğundan dolayı, Türkül, Turkic'in tam qarşılığıdır.
Bu anlamda Türksoy işlәdilәbilmәz. çünkü Türksoy yanı soyu Türk olan. Belә bir şәxs vәya toplum, soyu Türk olmasına qarşın indi özü vә dili Türk olmayabilәr. çünkü soy geçmişlә ilgilidir ve Farsca Tәbar qarşılığıdır.
3-Nәyin Dil vә nәyin lәhcә olduğu, çeşitli açılardan tartışılabilәr, Örnәyin Görksöz (әdәbiyat), dilçilik vә yönәtgil (siyasi). Mәn bu üç açıdan kәsinliklә Türkül dillәrin varlığına inanıram vә dolayısı ilә Qazaq, Uyqur kimi Türkül dillәrә Türkcә demәni yanlış buluram.
4-Ayrıca İranda sayın Siyamәk Bәyin önәrisi üzәrinә biz öz dilimiz üçün TÜRKCƏ vә Türkiyә dili üçün TÜRKÇE biçimini işlәdirik.
5-Mәn Türk әrklәti tәbirini yanlış buluram. Əsasәn buna görә ki çağımızda әrklәtlәrin (devlәtlәrin) dini olmadığı kimi, milliyәti dә olmamalıdır. Yenicil әrklәtlәr öz yurddaşlarının dini vә milliyәtlәri nә olursa olsun hamısının әrklәtidirlәr. Türk vә Müsәlman devlәti yerinә, dirini (nufusunun) çoxunluğu Müsәlman vәya Türkül olan әrklәtlәr deyilmәlidir.
Sayın Mehran Baharli
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر