با خشک شدن اورمو گولو، آزربایجان کویر می شود

ارک قالاسی : جمعی از فعالان محیط زیست در اعتراض به عدم توجه دستگاههای دولتی به روند خشک شدن اورمو گولو(دریاچه اورمیه) بر روی کیلومترها شوره زار ناشی از پسرفت این تالاب "نمک نوردی" کردند.

به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، این برنامه که از سوی اداره کل محیط زیست و نیز برخی از تشکل های غیردولتی زیست محیطی آزربایجان شرقی برگزار شد، جمعی از مردم تبریز، اسکو، مرند، آزرشهر و روستاهای اطراف جزیره اسلامی حضور داشتند.

حاضران در این "نمک نوردی" اعتراض آمیز در پایان مراسم با تشکیل زنجیره انسانی بر لزوم اجرای طرح ملی حفاظت از تالاب ها و حمایت از این دریاچه تاکید کردند.

بر اساس آخرین آمار موجود، 170 هکتار از مساحت اورمو گولو(دریاچه اورمیه) به دلیل پسرفت آب تالاب به شوره زار تبدیل شده است.

میزان نمکهای این شوره زارها هشت میلیارد تن تخمین زده می شود.

اورمو گولو(دریاچه اورمیه) گرفتار آفت فراموشی/ چند ماه دیگر هم تحمل کنید

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست آزربایجان شرقی هدف از برنامه "نمک نوردی" را غبارزدایی از بحث اورمو گولو عنوان کرد وگفت: بحران اورمو گولو نزد برخی از مسئولان گرفتار آفت فراموشی شده است.

بیوک رئیسی حساس کردن پسروی آب این دریاچه را مهم توصیف کرد و افزود: این امر باید به خصوص برای تصمیم گیران و تامین کنندگان منابع برای نجات دریاچه همواره مهم باشد.

وی با اشاره به تدوین نسخه نهایی طرح جامع نجات اورمو گولوگفت: مردم چند سال صبر کرده اند چندماه دیگر هم تحمل کنند تا این طرح تدوین و به مرحله اجرا برسد.

رئیسی اضافه کرد: در طی سفر سوم رئیس جمهور به آزربایجان شرقی و در جلسه هئیت دولت مصوب شد که سازمان محیط زیست طرحی را طی یک ماه تهیه کند که این طرح با حضور مسئولان ارشد ملی در کمیسیون .... مطرح شد.

وی این طرح را مشتمل بر بررسی های علمی و منطقی دانست و گفت: در این طرح جامع نگرش های مختلف برای تامین کسری آب دریاچه و همچنین تعیین محل انتقال آب به آن ارائه شده که در کوتاه مدت می تواند اورمو گولو را نجات دهد.

رئیسی که به نمایندگی از مسئولان استانی در این برنامه حضور یافته بود نجات اورمو گولو را یک بحث فرا منطقه ای عنوان کرد و گفت: مسئولان استانی نسبت به این مسئله بی خیال نیستند.

وی ضمن اظهار امیدواری از اینکه حاصل این برنامه نمک نوردی غبار زدایی از مشکل اورمو گولو باشد افزود: در حال حاضر 220 نماینده مجلس پیگیر این قضیه هستند.

با خشک شدن اورمو گولو، آزربایجان کویر می شود

عضو شورای شهر تبریز نیز با تاکید بر لزوم اقدام هرچه سریع تر مسئولان برای نجات اورمو گولو گفت: خشک شدن دریاچه ، آزربایجان را به یک کویر برهوت تبدیل می کند.

بهروز خاماچی افزود: اگر کاری در زمینه احیای این دریاچه صورت نگیرد روزی می رسد که طوفانی مشابه طوفان عراق در اینجا به پا می شود منتها آن طوفان مقطعی بود اما اگر این دریاچه شوره زار شود بادهای دائمی حاصل از آن مانع از ادامه زندگی در تبریز، اورمو و میانه و سایر شهرهای ساحلی می شود.

وی با اشاره به کارهای ممکن در نجات این دریاچه گفت: تا کنون راه های مختلفی مانند انتقال آب از دریای خزر، رود ارس و یا زاب صغیر مطرح شده که با امکان سنجی می توان کارا ترین راه را عملیاتی کرد.

خاماچی اورمو گولو را دومین دریاچه جهان از نظر شوری و داشتن گیاهان و جلبک ها و موجودات زنده دانست و گفت: متاسفانه طی سال های اخیر علاوه بر مسدود شدن ورود آبهای شیرین به این دریاچه، آبهای زیر زمینی و چاه های عمیق نیز قطع شده اند که شهرهای اطراف دریاچه را با بحران روبرو کرده است.

وی این دریاچه را نمادی از شرف آزربایجان و ایران؟ دانست و گفت: دریاچه ارومیه از هزاران سال قبل چشم و چراغ ایران بوده و اکنون نیازمند حفظ و احیا است.

انتقال آب از خزر تنها راه نجات اورمو گولو

رئیس انجمن حفاظت از دریاچه ارومیه با اشاره به راه های مورد نظر در نجات دریاچه گفت: در حال حاضر مهمترین گام در نجات دریاچه ایجاد آبخیزداری و انتقال آب از دریای خزر است.

محمد زیدی افزود: البته دیگر منابع موجود از قبیل زاب نیز در تحقیقات مورد نظر است اما تنها دریاچه ای که با دریای آزاد در ارتباط بوده و قابل افزایش است دریای خزر است که با ارتفاع 1365 متر انتقال آب از ان از طریق گردنه حیران و "آجی چای" را ممکن می سازد.

وی اظهار داشت: انتقال آب به این دریاچه راهکاری مهم و عملی است که باید به گوش مسئولان برسد تا نگذاریم این دریاچه به کویر نمک تبدیل شود.

زیدی با اشاره به فعالیت این انجمن در حفظ و حمایت از اورمو گولو گفت: انجمن نجات دریاچه ارومیه از یک سال پیش تحقیق و تفحص برای چگونگی نجات دریاچه را آغاز کرده است و بنا را بر این گذاشته که هر کار صورت گرفته بدون زیان دهی به بخشهای اقتصادی و زیست محیطی باشد.

اورمو گولو، بزرگ‌ترین دریاچهٔ داخلی ایران و دومین دریاچهٔ آب‌شور دنیا است. آب این دریاچه بسیار شور بوده و عمدتاً از رودخانه‌های زرینه‌رود، سیمینه‌رود، گدار، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه می‌شود.

حوضهٔ آبریز اورمو گولو، 51 هزار و 576 کیلومتر مربع است که سه درصد مساحت کل ایران را دربر می‌گیرد.

این حوضه با داشتن دشت‌هایی مانند دشت تبریز، اورمو، مراغه، سویوق بولاق(مهاباد)، قوشاچای(میاندوآب)، سولدوز(نقده)، سالماس(سلماس)، خانا(پیرانشهر)، آزرشهر و اشنویه، یکی از کانون‌های ارزشمند فعالیت کشاورزی و دامداری در ایران به‌شمار می‌رود.

اورمو گولو بزرگ‌ترین آبگیر دایمی آسیای غربی است که در شمال غرب فلات ایران قرار گرفته‌است. پارک ملی اورمو گولو پس از مرداب انزلی، از جالب‌ترین و نغزترین زیستگاه‌های طبیعی جانوران در ایران به‌شمار می‌رود. این دریاچه در حال حاضر ۲۷ گونه پستاندار، ۲۱۲ گونه پرنده، ۴۱ گونه خزنده، ۷ گونه دوزیست و ۲۶ گونه ماهی حیات وحش این دریاچه را تشکیل داده‌است.

آب دریاچهٔ ارومیه بسیار شور و میزان نمک محلول در آن دو برابر اقیانوس‌ها است. به این دلیل، هیچ ماهی و نرم‌تنی به جز گونه‌هایی از سخت‌پوستان در آن زندگی نمی‌کنند و آب آن هیچ‌وقت یخ نمی‌زند. شناکنندگان نیز می‌توانند بر روی آب آن شناور بمانند.

اورمو گولو دارای ۱۰۲ جزیره‌است که همهٔ آن‌ها از سوی سازمان یونسکو به عنوان اندوخته طبیعی جهان به ثبت رسیده‌است. جزیره اشک، زیستگاه پرندگان زیبای کوچگ، از جمله مرغ آتش و تنجه و نیز گوزن زرد ایرانی است. برای گشت و گذار در دریاچه و جزیره‌های آن می‌توان از دو کشتی سهند و نوح، یا قایق‌های گوناگون در بندر گلمانخانه بهره گرفت.

این دریاچه به‌دلیل شرایط جغرافیایی و توپوگرافیکی خاص خود به‌همراه رودخانه‌ها، دشت‌ها، مرغزارها، جزئی از ثروت طبیعی ایران به حساب می‌آید که در محدوده‌ای به‌نام پارک ملی اورمو گولو به‌ وسعت چهار هزار و 810 هکتار واقع گردیده و تحت حمایت قرار دارد.

گزارش: سبا حیدرخانی

عکس: حامد علی حقدوست