اومود اورمولو
پس از فروپاشی سلسله ترک قاجار به سبب سیاستهای دولت- ملت‌سازی که بر پایه تفکر یکسان‌ساز، تک‌زبان و تک‌ایدئولوژیک شکل گرفت جهت ترویج زبان اقلیت حاکم برگزیده دولت در کنار رسمیت انحصاری زبان فارسی، آموزش اجباری به زبان اقلیت حاکم و ممنوعیت کاربرد دیگر زبانها در امر آموزش و دیگر موضوعات اجتماعی رسمی / غیررسمی به سیاست اصلی دولت مبدل گردید که یکی از زیرمجموعه سیاستهای دولت نیز "فارسی‌سازی" اسامی شهرها، محلات، کوه‌ها، دشت‌ها، رودها و... برای زدودن چهره ترکی مناطق ملی ترک‌نشین و دیگر مناطق غیرفارس‌نشین بود که بر اساس آمار غیررسمی طی سالهای یاد شده تا به اکنون بیش از 8 هزار اسامی اصیل و تاریخی ترکی در نقاط مختلف ترک‌نشین جغرافیای ایران با اسامی جعلی و بعضا تحقیر کننده فارسی تغییر داده شدند، که حتی چندی پیش معاون استانداری آزربایجان غربی در مصاحبه خود با مئدیای دولتی به وضوح از تغییر 2 هزار نام ترکی به اسامی فارسی طی دوران پهلوی خبر داد ولی به تداوم سیاستهای فارسی‌سازی پس از دوران پهلوی هیچ اشاره‌ای ننمود. گروه اقلیت حاکم طی این سالها جهت فارسیزه کردن اسامی اصیل و تاریخی ترکی دست به تصویب مواد قانونی زده که به وضوح تصویب چنین موارد قانونی حاکی از سیاستهای سیستماتیک نژادپرستانه، یکسان‌ساز و ترک‌ستیز در قانون اساسی ایران میباشد.
شهر اورمیه که در جایگاه سوم شهرهای با اکثریت ترک‌نشین پس از تبریز و تهران واقع شده از سیاست فارسی‌سازی اسامی ترکی نیز نصیب خود را برده و هزاران نام اصیل ترکی محلات، رودها، کوه‌ها، چشمه‌ها و ... اورمیه با اسامی جعلی فارسی تغییر داده شدند. طی هفته‌های گذشته شهردار اورمیه طی عملی قابل تحسین اقدام به نصب تابلوهای اسامی اصیل و قدیمی ترکی بعضی از مناطق و محلات شهر اورمیه نموده، گرچه‌که علارغم فارسیزه کردن اسامی ترکی محلات اورمیه سالهاست مردم از نامهای قدیمی و اصیل ترکی بهره می برند و کاربرد اسامی جعلی فارسی محدود به اومورات رسمی و دولتی می باشد ولی نصب تابلوهای ترکی در اورمیه خود به وضوح نشانگر مثمرثمر بودن مجادله هویتی و زبانی جامعه ترک و شکست سیاستهای فارسی‌سازی و طرد زبان و هویت ترکی در ایران میباشد. بازگرداندن اسامی ترکی به محلات اورمیه گرچه به صورت رسمی صورت نپذیرفته و تمامی نامهای جعلی فارسی محلات اورمیه همچنان در کنار تابلوهای غیررسمی ترکی که با رنگی دیگر مشخص شده وجود دارد و در عین حال نوشتار تابلوها نیز به هیچ وجه بر اساس قوانین زبان ترکی نبوده بلکه به شیوه فارسیزه شده اسامی ترکی با الفبای انگلیسی میباشد. ولی همین حرکت شهردار اورمیه در جغرافیائی به مانند ایران که سیاست رسمی دولت و ملت حاکم بر اساس انکار و تحقیر وجود انسانهائی با "هویت ترک" و "زبان مادری ترکی" می باشد خود به نوعی ساختارشکنانه می باشد.
بازگرداندن اسامی ترکی محلات شهر اورمیه هرچند عملی جزئی و کوچک در راه احقاق حقوق جامعه ترک در ایران بشمار می آید ولی سوالاتی مبنی بر نقش شهرداریها را در جامعه به همراه داشته که آیا شهرداریها می توانند پیش‌رو مجادله هویتی و انکار گروه‌های محکوم باشند یا نه. برای روشنتر شدن نقش شهرداریها به گوشه‌ای از فعالیتهای شهرداری منطقه کردنشین دیاربکیر ترکیه خواهیم پرداخت که شباهتهای متعددی با وضعیت ایران از بعد ساختار و قوانین سیاسی و اداری دارد، گرچه که شهرداران در ترکیه توسط رای مستقیم مردم برگزیده میشوند ولی در ایران از بالا و بیشتر برآیند مافیای قدرت‌اند تا انتخاب مردم.
علارغم عدم رسمیت زبان کردی در ترکیه تابلوی رسمی ورودی شهردار شهر دیاربکیر به دو زبان ترکی و کردی می باشد که در تابلوی کردی بجای نام شهر دیاربکیر نام "آمد" که بنا به باور گروهی از جامعه کرد نام اصلی شهر دیاربکیر می باشد بکار برده شده، در عین حال سایت رسمی شهرداری به سه زبان ترکی، کردی و انگلیسی بوده و تمامی خدمات شهرداری به 3 زبان یاد شده ارائه می گردد(سایت شهرداری سور به زبانهای ترکی، کردی زازاکی، کردی کرمانجی، انگلیسی و ارمنی می باشد). شهردار دیاربکیر در کنار موارد یاد شده به فعالیتهائی همچون ایجاد و ترویج کاربرد اتیکت‌های رسمی به زبان کردی در بازار و اصناف(ترویج زبان کردی در اقتصاد)، حمایت مادی از فعالیت ان‌جی‌اوهای مرتبط با زبان و فرهنگ کردی، برگزاری فستیوالهای مختلف با محوریت زبان و فرهنگی کردی، ارائه خدمات شهرداری به چندین زبان، نصب تابلوهای راهنمائی و رانندگی چندزبانه، بکار بستن شرط استخدامی همچون آشنائی با زبان کردی و ... پرداخته است. عبدالله دمیرباش شهردار سور دیاربکیر یکی از شروط لازم و اجباری توافقنامه کار در شهرداری را آشنائی به زبان کردی گنجانده، چونکه بر اساس گفته‌های وی آشنائی به زبان ترکی بر اساس قانون یکی از ملزومات استخدام در شهرداری می باشد و با بکار بستن شرط داشتن مهارت به زبان کردی بی‌عدالتی و نابرابری موجود در قانون اساسی ترکیه رفع گردیده است. حتی شهردار برای استخدامین سالهای گذشته نیز اقدام به برگزاری کلاسهای آموزش زبان کردی نموده تا بنا به گفته وی چونکه 72% مردم شهر سور دارای زبان مادری کردی می باشند شهردار و خدمه آن بتوانند به راحتی با مردم ارتباط برقرار نموده و به ارائه خدمات بپردازند.
یکی از فعالیتهای قابل تامل شهرداری سور گشایش کلاسهای آموزش زبان کردی و تهیه و تدوین مفردات دروسی همچون ریاضی، فیزیک، فلسفه، تاریخ و ... به زبان کردی می باشد، بر اساس نظریات شهردار زبان کردی نه تنها تهدیدی برای امنیت ملی و یکپارچگی ترکیه نیست بلکه سبب افزایش اتحاد در جامعه نیز می گردد. در اولین دوره کلاسهای آموزش زبان کردی شهرداری حدود 150 دانش آموز شرکت نموده‌اند که در پایان برگزاری کلاسهای آموزش زبان مادری تمامی دانش آموزان دیپلم آموزش زبان کردی را نیز دریافت خواهند نمود.
حال سوال اینجاست که شهرداری اورمیه و دیگر شهرداران مناطق ترک‌نشین ایران نیز می توانند به فعالیتهائی نظیر موارد یاد شده بپردازند؟ آیا قدم بسیار باتاخیر شهرداری اورمیه قابل قیاس با اقدامات عملی شهرداری‌های مناطق کردنشین ترکیه می باشد؟ آیا شهرداران مناطق ترک‌نشین برخواسته از جامعه ترک‌اند یا کدخدایان مدرن حکومت مرکزی در مناطق ترک‌نشین؟
منابع:
سایت رسمی شهرداری دیاربکیر:
http://www.diyarbakir-bld.gov.tr/default.aspx
سایت رسمی شهرداری سور:
http://sur.bel.tr/turkce/
خبر کاربرد زبان کردی از سوی اصناف و بازاریان:
http://tinyurl.com/ny78kno
خبر شرط مهارت به زبان کردی در استخدام کارکنان شهرداری:
http://tinyurl.com/lezrh36
خبر تاسیس کلاسهای آموزش زبان مادری توسط شهرداری سور:
http://tinyurl.com/d9jg7qt
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر