اورمو گولو(درياچه اورميه) تا همين چند سال اخير، تنها عنوان بزرگ‌ترين درياچه شور آزربایجان، كشور را يدك نمي‌كشيد، بلكه مكاني بود براي مهاجرت پرندگاني كه در مسيرشان از اروپا به جنوب، به اين درياچه پناه مي‌بردند، ولي اين روزها اين پرندگان در سرگرداني يافتن محل امن به سر مي‌برند، چرا كه آب‌هاي شوري كه آرتميايش شهرت جهاني داشته هم اكنون در حال انقراض است. كارشناسان مي‌گويند با تداوم روند كاهش سطح آب اين درياچه اورمیه(اورمو گولو) در صورت عدم اتخاذ راهكارهاي كنترلي اين درياچه كه به واسطه بهره‌برداري آرتميا (سخت پوستي كه در آب شور زندگي مي‌كند)، منابع نمكي و بهره‌برداري توريستي‌اش ميليارد‌ها دلار ارزش دارد طي 2 تا 3 سال آينده به شوره‌زاري مبدل خواهد شد. حسن عباس‌نژاد، مديركل حفاظت محيط‌زيست آزربايجان غربي 2 روز پيش اعلام كرد كه سطح آب درياچه اورميه امسال حدود 20 سانتي‌متر ديگر كاهش يافته كه از عوامل آن افزايش تبخير آب در فصل گرما و كاهش ورودي آب از طريق رودخانه‌هاي حوضه آبخيز است.
وي افزود: روند كاهش آب درياچه اورميه به طور محسوس از سال 84 آغاز شده و در اين مدت ميزان آب درياچه حدود 6 متر كاهش يافته است و اين روند همچنان ادامه دارد.
آيا اورمو گولو(درياچه اورميه) خشك مي‌شود؟
دكتر ناصر آق، مدير بخش اكولوژي، بيولوژي و مديريت ذخاير پژوهشكده آرتميا در گفتگو با «جام‌جم» گفت: در حال حاضر ميزان شوري درياچه به 350 گرم در ليتر رسيده است كه روند افزايشي آن همچنان ادامه دارد. نمك لايه‌هاي زيرين درياچه اورمیه را كاملا پوشانده و مرتب به ضخامت آن اضافه مي‌شود. علي‌رغم هشدارهايي كه طي چند سال اخير و طي خشكسالي 10 ساله در كشور و بخصوص خشكسالي 2 سال پيش كه پس از 77 سال بي‌سابقه بود، به مسوولان ذي‌ربط داديم متاسفانه، هيچ اقدام كنترلي و جدي در اين ارتباط صورت نگرفته است و علي‌رغم بارش‌هاي خوب امسال در استان آب درياچه اورمیه به ميزان 20 سانتي‌متر كاهش سطح يافته است. در چنين شرايطي خشك شدن كامل درياچه اورمیه كه عمق آب در قسمت جنوبي آن اكنون به نيم متر رسيده است، طي 2 تا 3 سال آينده دور از انتظار نيست.به گفته آق، يكي از اصلي‌ترين عواملي كه مي‌تواند منجر به بروز تداوم كاهش سطح آب درياچه اورمیه شده باشد اختصاص 90 در صد منابع آبي منطقه صرفا به كشاورزي است. نقي كريمي، مديرعامل شركت آب منطقه‌اي آزربايجان غربي نيز در اين راستا در گفتگو با ايسنا اعلام كرد كه روند فعلي مصرف آب، نشان از بروز بحران در آينده دارد. چرا كه برابر با استانداردهاي جهاني 45 درصد از آب استان در بخش كشاورزي هدر مي رود و به عبارت ديگر سالانه 5/1 ميليارد متر مكعب از آب استان كه معادل با 7 سد شهر چاي اورميه(اورمو) است، در اين بخش از دست مي‌رود.
برخي كارشناسان معتقدند متاسفانه آب ارزشي اقتصادي براي دولت ندارد و پرداخت 95 درصد يارانه در اين بخش از سوي دولت، گواهي بر اين مساله است. در صورتي كه اگر آب ارزش اقتصادي پيدا كند هرگز شاهد مصرف بي‌رويه آب نخواهيم بود.دكتر آق نيز تاكيد كرد: مديريت منابع آبي در دوران بحران كنوني مهم‌ترين نقش را در كنترل وضعيت درياچه اورمیه خواهد داشت. همچنان كه راندمان بخش كشاورزي علي‌رغم اختصاص 90 در صد منابع آبي تنها 30 درصد برآورد شده است. پس دولت بايد هرچه سريع‌تر از يك سو به مكانيزه كردن آبياري كشاورزي اقدام كند تا با كاهش مصرف آب، بخشي از اين منابع به درياچه اورمیه اختصاص يابد. از سوي ديگر بايد جلوي تخليه سفره‌هاي آب زيرزميني بدنبال احداث چاه‌هاي غيرمجاز گرفته شود تا روان آب‌ها به درياچه اورمیه اضافه شوند . در چنين شرايطي به نظر مي‌رسد بهترين راه سهميه‌بندي در مصرف آب توسط بخش‌هاي مختلف در استان است.
راه حل عملي چيست؟؟
دكتر آق درباره راهكار عملي مقابله با اين بحران گفت: بر اساس بررسي‌هاي صورت گرفته 3 منبع براي انتقال آب به درياچه اورميه پيشنهاد شده است كه يكي رودخانه زاب كوچك نزديك خانا(پيرانشهر)، ديگري رودخانه آراز(ارس) و اخيرا درياچه خزر است. اما مساله اين است كه اين اقدامات هر چه سريع‌تر بايد به انجام برسد. بي‌شك سرمايه‌گذاري روي اين درياچه از بعد كشاورزي، زيست محيطي و اقتصادي ارزش بي‌شماري دارد، امري كه بيش از اين نبايد مورد بي‌توجهي قرار‌گيرد. وي با اشاره به دور از انتظار نبودن بروز يك فاجعه زيست محيطي اظهار كرد: ايجاد كويري از نمك با خشك شدن درياچه اورمیه كه 8 تا 10 ميليارد متر مكعب نمك را بر سطح خود باقي مي‌گذارد (اين ميزان براي تامين تمام نمك مورد نياز مردم دنيا كافي است) خطري جدي براي باغات و مزارع كشت انگور و سيب و ساير محصولات كشاورزي محسوب مي‌شود ،آب و هواي منطقه را نيز از معتدل به گرمسيري همراه با بادهاي نمكي تبديل خواهد كرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر