رناد منشو (باکو)
به‌گفته مقامات ایران، کل آب موجود دریاچه اورمیه در شرایط عادی ۳۴ میلیارد متر مکعب است که در این مدت ۲۰ میلیارد متر مکعب از آب آن خشک شده و در صورت ادامه وضعیت موجود آب این دریاچه تا سه سال آینده به‌طور کامل خشک خواهد شد.
با این وجود دولت محمود احمدی‌نژاد می‌گوید که برای احیای دریاچه اورمیه برنامه‌های گسترده‌ای تدارک دیده‌است.
روز دوشنبه، خبر تخصیص بودجه ویژه از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای نجات دریاچه اورمیه به سه استان آزربایجان شرقی، آزربایجان غربی و کردستان در خبرگزاری ایرنا منتشر شد. طبق این گزارش، کارگروه نجات دریاچه اورمیه به ریاست معاون اول رئیس جمهور تشکیل شده‌است.
مقامات ایران طی سال‌های گذشته وعده‌های زیادی برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه اورمیه داده‌اند و حتی میان مقام‌های بلندپایه «تفاهمنامه» چندصفحه‌ای نیز امضا شده‌است. با این همه، روند خشک شدن این دریاچه همچنان با سرعت ادامه دارد.
دریاچه اورمیه
در ۲۷ مهرماه سال ۸۷، فاطمه واعظ طبسی، معاون محمود احمدی‌نژاد و رئیس پیشین سازمان محیط زیست، پرویز فتاح وزیر وقت نیرو، محمدرضا اسکندری، وزیر جهاد کشاورزی به همراه استانداران آزربایجان شرقی، آزربایجان غربی و کردستان گرد هم آمدند و برای نجات دریاچه اورمیه از خشک شدن، «تفاهمنامه» امضا کرده‌اند. از آن تاریخ تاکنون با اوج گرفتن پدیده خشکسالی در دریاچه اورمیه شوری آب این دریاچه از ۱۶۰-۱۷۰ گرم به ۳۳۰ گرم در لیتر، یعنی به حد اشباع رسیده‌است.
هم اکنون دولت احمدی‌نژاد ۱۲ پروژه برای جبران کم‌آبی این دریاچه در دست بررسی دارد که هنوز تصمیمی برای آن به‌صورت عملی گرفته نشده‌است. از آن میان، انتقال سالانه ۶۰۰ میلیون متر مکعب از آب رود ارس و مقداری از آب رودخانه زاب به این دریاچه، سازگار کردن سامانه آبیاری بارانی در منطقه و انتقال منابع آب‌های جاری به دریاچه تدابیری بود که دولت اعلام کرده‌است.
پیشتر، احمدعلی کیخا، نائب رئیس اول کمیسیون کشاورزی مجلس ایران، نیز بیان کرده بود که پیشنهاد انتقال آب از دریای خزر به دریاچه اورمیه به منظور تأمین کمبود آب، بررسی می‌شود. در جمع‌بندی کلی، دولت در نظر دارد که سالانه ۳٫۱ میلیارد متر مکعب آب به دریاچه اورمیه تزریق کند.
دکتر صابر خدابنده، کارشناس ارشد اکو-فیزیولوژی دریا و استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران که اتفاقاً اهل «نقده» یکی از شهرهای اطراف دریاچه اورمیه است در گفت‌وگو با رادیو فردا می‌گوید: «از ده سال پیش تا کنون عمق این دریاچه بیش از ۶ متر کمتر شده و خصوصاً بخش جنوبی آن به یک بیابان نمک تبدیل شده‌است».
مقامات ایران بارها گفته‌اند که خشکسالی و عوامل طبیعی ۷۰ درصد و نقش انسانی نیز به میزان ۳۰ درصد در خشک شدن دریاچه اورمیه موثر بوده‌است.
به‌گفته آقای خدابنده، از دلایل کاهش آب دریاچه اورمیه می‌توان به احداث سدهای مختلف اشاره کرد، ولی می‌توان گفت که افزایش دما در تابستان و در نتیجه آن افرایش تبخیر، کاهش چشمگیر بارش‌ها و به‌ویژه برف در چند سال اخیر از دلایل مهم دیگر برای خشک شدن دریاچه ارومیه است. وی بر این باور است که اگرچه تصمیم دولت برای احیا این دریاچه ممکن است در کوتاه‌مدت جوابگو باشد ولی در درازمدت کارساز نخواهد بود.
دریاچه اورمیه
این کارشناس در مورد اضافه کردن آب سد ارس به دریاچه اورمیه بر این باور است که معمولا هر گونه دستکاری در اکوسیستم سبب بوجود آمدن یک رشته دگرگونی‌های زیست‌محیطی خواهد شد. با توجه به ذخایر آبزیان مختلف در سد ارس و شوری بالای دریاچه اورمیه، چنانکه آب شیرین ارس بدون کار کارشناسی و مستقیماً به این دریاچه منتقل شود بدلیل «استرس اُسـمُزی» (بر هم خوردن تعادل مایعات بدن) تمامی آبزیان تلف شده و مشکل زیست‌محیطی دیگری بوجود خواهد آورد.
دریاچه اورمیه با حدود ۶ هزار متر مربع مساحت تبدیل به منطقه توقف کوتاه‌مدت پرندگان مهاجر شده‌است. هم‌اینک به‌خاطر خشکسالی دائمی، آب این دریاچه نیز به‌طور تدریجی در حال کاهش است و این باعث کاهش مساحت آن شده و این بر زندگی جانوران و گیاهان وابسته به این دریاچه تأثیرگذار است.
دکتر خدابنده که تحقیقات کارشناسی ارشدش را روی آرتِمیای دریاچه ارومیه انجام داده‌است، بر این باور است که قبلا ذخایر آبزیان آرتمیا با تراکم بالا در بخش جنوبی دریاچه دیده می‌شد، اما امروزه برای رسیدن به این بخش جنوبی ابتدا بایستی کیلومترها روی نمک پیاده‌روی کرد و پس از رسیدن به آب هم آرتمیا با تراکم بسیار اندک با اندازه‌هایی کوچک قابل مشاهده‌است.
آرتمیا از جانداران پرسلول سخت‌پوست است و دریاچه ارومیه قبلا یکی از غنی‌ترین منابع آرتمیا در جهان شمرده می‌شد.
به‌گفته صابر خدابنده، افزایش شوری در حد اشباح، افزایش دما و تابش‌های فرابفش به‌دلیل کاهش عمق و کاهش و گاهی ناپدید شدن آرتمیا به عنوان تنها آبزی پرسلولی این دریاچه می‌تواند از نظر زیست‌محیطی اثرات جبران‌ناپذیری بر روی پرندگانی بگذارد که در آنجا به‌سر می‌برند.
منبع: http://tinyurl.com/3x6segg
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر