ترکان عراق از اینکه نتوانسته اند آنطور که باید خود را معرفی کرده و مشکلات خود را به کشور دوست و برادر ترکیه بشناسانده و نظر ترکیه را در رفع مشکلات خود همراه داشته باشند شکایت می کنند. این احساس در دیگر ترکانی که طی پروسه تاریخی از خاکهای حکمرانی امپراطوری عثمانی جدا شده و امروزه به عنوان اقلیت ائتنیکی در کشورهای عراق، سوریه و... زندگی می کنند نیز عیناً صادق می باشد.
امروزه در عراق و سوریه ترکان ناشی از همین تغییرات تاریخی مسکون یافته و جمعیت چند میلیونی کشور مقصد را تشکیل می دهند ولی علارغم جمعیت چند میلیونی دارای مشکلات متعدد و مشابه یکسانی می باشند گوئی هر دو دارای سرنوشت یکسانی اند. ترکان سوریه نیز به مانند ترکان عراق دارای مشابهت های فراوانی در زمینه شناساندن مشکلات خود به ملل ترک و کشورهائی به مانند ترکیه که جایگاه وطن مادری آنان را به یدک می کشد دارای می باشند. امروزه در سوریه ترکان زیرمجموعه اوغوز به مانند باییر- یوجاق و به ی دیلی جمعیتی بالغ بر 2 الی 3 میلیون نفر از جمعیت کشور سوریه را به خود اختصاص می دهند. ترکان سوریه میراثدار امپراطوریهائی عثمانی و سلجوقی اند. پس از فروپاشی امپراطوریهای فوق خواسته یا ناخواسته ارتباط با دیگر ترکان موجود در این امپراطوریها تماماً و یا به صورت عمده ای قطع شد. تمامی این ترکان گرچه با سیاستهای آسیمیلاسیون در کشور مقصد مواجه شده اند ولی در ضمیر خودآگاه و ناخوداگاه خود همیشه خود را قطعه ای جدانشدنی از دنیای ترک و ریشه های خود در این امپراطوریها دانسته اند، بلکه خطا از کشورهائی به مانند ترکیه می باشد که دست رد به سینه خواسته های زبانی، فرهنگی و ... ترکان سوریه و عراق زده و شاید با دیده خود روند آسیمیلاسیون زبانی و هوتی ترکان مذکور را مشاهده نموده است. با تمامی این موضوعات ترکان عراق و سوریه به علت قرار گرفتن در بافت اقلیت جامعه و حکام مستبد به هیچ یک از حقوق زبانی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... خود در کشورهای عراق و سوریه دست نیافته اند و گوئی در بی صدائی مطلق در اجتماع به سر برده شده اند.
ترکان عراق و سوریه برای تداوم زندگی در جامعه خفقان خود سعی در حل شدن در اقلیت غالب نموده و به نوعی دچار از بی خود شدگی هویتی و زبانی گشته اند، به طوریکه بسیاری از ترکان عراق و سوریه به علت عدم تحصیل به زبان ترکی اکنون قادر به تکلم و تحریر به زبان ترکی نمی باشند و تنها تحصیل کنندگان در کشورهای ترکیه و آزربایجان شمالی و جوانانی که به مدیای ترکیه علاقه نشان داده اند قادر به تکلم و تحریر زبان ترکی می باشند، این عدم تکلم و نگاشت زبان ترکی به خودی خودی سبب بیگانگی با کشورهای ترکیه و آزربایجان شمالی گشته است.
ترکان سوریه وعراق به علت فقدان شعور ملی ترک هیچ یک دارای سازمان سیاسی قدرتمند و تشکیلات اساسی ملی نیستند و بیشتر در دیگر گروههای سیاسی حل شده اند. بیشتر ترکان عراق در شهرهای کرکوک، اربیل، موصول، دیاله و بیشتر ترکان سوریه در شهرهای لازکیه، حموص، حماء، ایلدلیب، حلب ساکن اند. عراق در سال 2003 به اشغال نیروهای آمریکائی درآمده و در سوریه نیز طی 16 ماه گذشته معترضین به حکومت بشار اسد برای سرنگونی وی از هیچ کوششی دریغ نمی کنند به طوریکه امروز شاهد وقوع جنگ های داخلی در سوریه می باشیم.
در عراق وضعیت پس از تغییر رژیم کمی متفاوت تر از گذشته شده ولی همچنان مشکلات متعددی در شهرهای ترک نشینی به مانند کرکوک وجود دارد و گروههای تند رو کرد با همکاری که با نیروهای آمریکائی در براندازی رژیم بعث و صدام حسین داشتند پس از خروج آمریکائیها از عراق به سب خوش خدمتی در بافت سیاسی عراق دارای وزنه سیاسی قابل توجهی می باشند در آنسو ترکان عراق به علت عدم شعور ملی ترک و آسیمیله شدن و خطاهائی مرتکب شده اند که امروز گریبانگیرشان شده است. در سوریه وضعیت کمی متفاوت می باشد و ترکان علارغم شعور ملی ترک و عدم وجود تشکیلات سیاسی همواره در کنار معترضین به حکومت بشار اسد و رژیم بعث واقع شده و حتی بنا به آخرین گزارشهای حقوق بشری بیش از 300 ترک سوریه ای در حوادث نزدیک به چند ماه پیش جان خود را از دست داده و هزاران نفر نیز در زندان به سر می برند. شهرهائی به مانند حموص که مرکز اصلی مقاومت در برابر بشار اسد می باشد یکی از مهمترین شهرهای ترک نشین سوریه می باشد که برای مثال در محله باب العمر بیشتر کشته شدگان از ترکان سوریه اند شهر با خسارات متعددی که شهر به خود دیده دیگر امروز به صورت ویرانه گشته است.
ترکان سوریه ای امروز در برحه زمانی بسیار ارزشمندی در تثبیت وجود هویت ترک و راه کارهای ضمانت احقاق حقوق خود در سوریه می باشند. ترکان سوریه ای در تاریخ نزدیک به علت اینکه هویت ائتنیکی خود را در مرحله دوم قرار داده و به ناچار هویت سوریه ای را برتر از هویت ائتنیکی خود دیده اند متاسفانه آنطور که باید در مدیای ترکیه به آنان جای داده نشده است و حتی در پروسه حوادث سوریه نیز ارگان سیاسی تشکیل شده ترکان سوریه ای تا به اکنون مورد قبول و پذیرش ترکیه واقع نشده اند(البته جبهه ملی ترکمان سوریه در ترکیه شکل گرفته است). موقعیت ترکان سوریه ای دقیقاً مشابه موقعیت ترکان عراق در پروسه هنگام و پس از سقوط صدام می باشد.
آیا ترکان عراق، آزربایجان جنوبی و آزربایجان شمالی می توانند کاری کنند؟
ترکان عراق به مانند ترکان سوریه در پروسه مهم ولی متفاوتی قرار دارند؛ آنان دوران گذر از دیکتاتوری صدام حسین را سپری کرده اکنون در حال تحقق و احقاق حقوق ملی – ائتنیکی خود میباشند. در همین راستا موضوع شهرهائی ترک نشینی به مانند کرکوک نیز از جمله مسائل ترکمانان عراقی می باشد که هنوز راه حلی قطعی برای آن ارائه نشده است. چشم طمع گروههای کرد عراقی به شهر ترک نشین کرکوک به علت وجود منابع نفتی سرشار آن می باشد، در حالیکه کرکوک ترک نشین خارج از بافت ائتنیکی و اداری و جغرافیای کردنشین می باشد در دیگر سو کرکوک قلعه مقاومت ترکان عراقی در طول تاریخ می باشد و منابع نفت نیز از ویژگی استراتژیکی برای فردای ترکان دارا می باشد. به غیر از مسئله کرکوک ترکان عراقی دارای زیرساختهای تشکیلاتی مستحکم و مدیای قابل نفوذی نمی باشند، گروههای رادیکال کورد به علت استفاده از منابع نفت کرکوک امروزه پروپاگاندای وسیعی بر علیه مناطق ترکنشین از جمله کرکوک آغاز کرده اند و قسمت مهمی از انرژی ترکمانان در جهت خنثی سازی این پروپاگاندا صرف می گردد. همانطور که به صورت خلاصه وار گذشت ترکان عراق خود دارای مشکلات متعددی می باشند که اجازه یاری رساندن به برادارن خود در سوریه را علارغم میلشان غیرممکن نمی سازد.
ترکان آزربایجان جنوبی و دیگر ترکان ساکن ایران نیز خود پس از سالها خواب غفلت طی چند سال گذشته با حرکت راسیستی روزنامه ایران بیداری ملی را در اکثر زمینه ها آغاز کرده اند و امروزه در بین ملل غیرفارس به عنوان یکی از پایگاههای اصلی مبارزه با راسیسم فارس و پان ایرانیسم مبدل گشته اند، ولی خود دارای دولت ملی نمی باشند. ترکان آزربایجان جنوبی و دیگر ترکان ساکن ایران نیز به علت سالها غفلت امروزه خود با مشکلات عدیده ای از جمله عدم وجود تشکیلات متعدد سیاسی و فرهنگی در داخل و خارج، عدم وجود مدیای قدرتمند و تاثیرگذار منطقه ای و جهانی و ... خود دارای مشکلت متعددی می باشند که یاری رساندن به برادران ترک سوریه ای خود را غیرممکن می سازد.
در آزربایجان شمالی به رغم وجود دولتی ترک مشکل اصلی مردم و حاکمیت سیاسی عدم وجود استانداردهای قابل قبول دمکراسی، وجود مناطق اشغال شده از جمله قره باغ و عدم شعور ملی و دیدگاه ترک محور در حاکمیت آزربایجان شمالی از جمله مهمترین مسائلی می باشد که سبب غفلت از موقعیت استراتژیک ترکان سوریه و عراق گشته است.
باید کاری کرد
مسعود بارزانی رئیس حکومت نیمه مستقل کرد در شمال عراق با فراخوانی از کردهای سوریه ای گروههای معترض بشار اسد را در شهر اربیل عراق گردهم آورده و توانست یکدلی دربین گروههای مختلف کرد سوریه ای بوجود آورده و صدای کوردهای سوریه ای را به مدیای جهانی برساند. امروز در مرکزی که در شهر استانبول با نام مخالفین سوریه ای تشکیل شده است عبدالباسید سیدا مسئول گروههای مخالف کرد و عبدالاحد استیو به عنوان مسئول گروهای مخالف سریانی مشغول به فعالیت می باشند. ولی متاسفانه گروههای ترک سوریه ای آنطور که باید در ترکیه دارای پایگاه سیاسی نمی باشند در حالیکه یکی از مهمترین اقلیت های ائتنیکی که در حال حاضر روبه روی بشار اسد و رژیم بعث ایستادگی می کنند همین ترکان سوریه ای اند. باید گروههای سیاسی ترک سوریه ای در ترکیه دارای پایگاه سیاسی شده و زیرساختهای متعدد تشکیلاتی را فراهم سازند تا بتوانند در آینده سوریه نقش اساسی را ایفا کرده و به تمامی یا حداقل حقوق های ملی، شهروندی، زبانی، اجتماعی و .... خود دست یابند.
ترکان آزربایجان شمالی – آزربایجان جنوبی، ترکان ساکن ایران و ترکان عراق در پروسه زمانی کنونی تنها به بعد خبررسانی و ارتباط متقابل با ترکان سوریه ای پرداخته اند. ولی موقعیت ترکیه متفاوت از بقیه می باشد.
ترکیه در گذشته حمایت معنوی و صاحب خانگی معترضین صدام حسین را بر عهده داشته امروز نیز یکی از پایگاههای معنوی معترضین به حکومت بشار اسد می باشد. ترکیه به علت جایگاهی که در جغرافیای خاورمیانه دارد و به عنوانی دیگر برترین قدرت منطقه می باشد بی شک نمی تواند به صورت جانب دارانه با مسائل برخورد کند. حرکت جانب مدارانه نه با سیاست در پیش گرفته شده از سوی ترکیه در قبال منطقه و نه با پرستیژ سیاسی ترکیه در دنیا همخوانی دارد بلکه ترکیه باید همانطور که به دیگر گروههای معترض بشار اسد حمایت معنوی خود را دریغ نمی ورزد سایه معنوی خود را نیز از ترکان سوریه دریغ نکند. ترکیه می باید صدای ترکان سوریه بوده و مشکلات آنان را به مدیای بین المللی برساند.
بیداری ملی ترکان سوریه، عراق، آزربایجان جنوبی و دیگر ترکان ایران بهترین فرصت و شاید تاریخی ترین فرصت 100 ساله گذشته برای تصحیح خطاهای ترکیه در قبال این ترکان که جزء بدنه اصلی ترک منطقه می باشند را فراهم ساخته است، اگر در این فرصت تاریخی روشنفکران، نویسندگان، مردم ترک و سیاسیون به مانند گذشته در برخود با ترکان منطقه دچار اشتباهات استراتژیکی شوند بی شک فرصت تاریخی مذکور نیز به هدر رفته و ترکان منطقه برای همیشه در هویت غالب کشورهای خود مغلوب شده و به تمام معنا آسیمله خواهند شد. در حالیکه اگر حمایت معنوی ترکیه از هویت ترکان سوریه، عراق، آزربایجان جنوبی و دیگر ترکان ایران صورت گرفته در آینده هر سیستمی که بوجود آید(چه به صورت دولت مستقل، چه فدرالیسم و یا چه به صورت ادامه این روند فعلی) مطمئناً به تثبیت هویت ترک منطقه کمک کرده و در راستای احقاق حقوق ملی ترکان خواهد بود.
منبع مقاله: با نگرشی آزاد بر مقاله پروفسور ماهیر ناکیپ
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر