قدرت های منطقه ای همیشه در ظهور سازمانهای تروریستی نقشی اساسی را ایفا کرده اند. ائتا احتیاجات نظامی و آموزشی خود را در سایه فرانسه تشکیل داده وشکل گرفت، و سازمان تروریستی ائتا (Euskadi Ta Askatasuna) دقیقاً در زمانی رفته رفته شروع به حاشیه راندن شدن از جامعه نمود که فرانسه اقدام به عدم همکاری لوجستیک با ائتا نموده و تمامی همکاری های مالی، آموزشی خود را با ائتنا قطع نمود. ائتا با عدم همکاری فرانسه حامی خود را از دست داده و شروع به ضعیف شدن پایگاه اجتماعی خود نمود و اسپانیا با فرصت شمردن این پروسه با انجام اعمالی سبب به حاشیه رانده شدن همثشگی ائتا گشت. در دیگر سو قدرت های منطقه ای در غیرفعال شدن گروههای تروریست نیز بی تاثیر نمی باشند برای مثال در کشور سریلانکا و در سال 2009 که موفق به غیرفعال شدن سازمان تروریستی ببرهای آزادی خواه تامیل (Liberation Tigers of Tamil Eelam) شد؛ نفوذ قدرت های منطقه ای را به خوبی شاهد بودیم. ببرهای آزادی خواه تامیل درهنگام شکل گیری از بیشترین حمایت لوجستیک هندوستان برخوردار شده و حتی در کمپ های موجود در هندوستان نیز آموزش نظامی دیده بودند. پس از سال 1990 هندوستان دست از حمایت لوجستیک از ببرهای آزادی خواه تامیل برداشته و شروع به حمایت از اعمال دولت سریلانکا در مبارزه با ببرهای تامیل نمود که در سال 2009 پایان سازمان تروریستی ببرهای آزادی خواه تامیل محقق گشت.
در هر دو مثال فوق می بینیم که در روند حل و یا عدم حل مشکلات ائتنیکی در یک منطقه قدرت های منطقه ای تاثیر بسزائی داشته و دارند. در این اثنا جغرافیای خاورمیانه یکی از پرحرارت ترین روزهای خود را سپری می کند، انقلاب های کشورهای عربی که به بهار عربی معروف شده اکنون به سوریه رسیده است. ترکیه نیز در حالیکه با سازمان تروریستی حزب کارگران کوردستان (Kurdistan Workers' Party) در داخل در حال مبارزه می باشد در خارج از مرزهای خود نیز در حال پیگیری و تعقیب مسائل اتفاق افتاده در دیگر کشورها می باشد. در این مقاله سعی در بررسی مواضع ایران، سوریه، عراق در موضوع بهار عربی و رابطه کشورهای مذکور با حزب کارگران کردستان می باشیم. با دیگر بیان در آنالیز فوق تاثیر قدرت های منطقه ای در ایجاد یا غیرفعال سازی سازمان های تروریستی مورد بحث قرار واقع خواهند شد.
ترکیه به عنوان قدرتی منطقه ای با استاندارتهای قابل تامل اروپائی یکی از مهمترین نمونه های برای دولت ها و حاکمیت های ایجاد شده پس از بهار عربی می باشد، در این پروسه یکی از مشکلات عمده ترکیه تنها مبارزه با سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان بوده است. تماماً در این پروسه سخنان و رفتار حکومت کرد شمال عراق مبنی بر استقلال این منطقه تیتر اول خبرگزاری ها شده است. در برهه رفتار عراق، ایران، سوریه با حزب کارگران کوردستان سرنخ هائی را از روند و نتایج این همکاری آشکار خواهد ساخت. ایران نیز به مانند ترکیه یکی از کشورهای دارای قدرت نفوذ در حوادث می باشد، دیدگاه ایران در مورد حزب کارگران کردستان خالی از لطف نیست. کشورهای منطقه در برهه های زمانی مشخصی از سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان (PKK) به عنوان ابزار فشاری بر علیه دولت ترکیه استفاده نموده اند. در این اثنا ایران تا سال 1990 یکی از کشورهای حامی حزب کارگران کوردستان در منطقه بود و حمایت های بی دریغ لوجستیکی را برای پ.ک.ک فراهم می ساخت. با زبانی دیگر ایران برای سد کردن گسترش نفوذ آمریکا در منطقه همکاری نزدیکی را با حزب کارگران کردستان در پیش گرفته بود. بعدها حزب کارگران کوردستان با آمریکا رابطه و مذاکراتی را برقرار کرد و در همین اثنا نیز سازمان تروریستی حزب حیات آزاد کردستان یا پژاک نیز در ایران که زیرشاخه ایرانی پ.ک.ک بود شکل گرفت، شکل گیری پژاک که هدفش ایجاد کردستان ایران برای کردهای ایرانی که جمعیتی بالغ بر 4 میلیون نفر را تشکیل می دهند بود؛ سبب عدم همکاری ارتباط بیشتر پ.ک.ک با ایران شد. در دیگر سو گسترش نفوذ و ثبات ایجاد شده در شمال عراق و اعمال دولت نیمه مستقل کرد رفته رفته مشکلاتی را برای ایران فراهم ساخت و سبب شروع حساسیت ایران شد، علت حساسیت ایران از شکل گیری مرکز جاذبه ای برای کردهای داخل ایران نشئت می گیرد. چون قدرت نفوذ ایران در منطقه معروف به هلال شیعه با گسترش بهار عربی در منطقه کاهش چشمگیری یافته است. در حالیکه رابطه ایران با حزب کارگران کوردستان رفته رفته در حال خراب شدن می باشد در آن سو هر روزه بر قدرت حزب کارگران کردستان در سوریه افزوده می شود. با توجه به این موضوعات ایران شاید در آینده برای حفظ قدرت و نفوذ منطقه ای خود تکرار به حمایت لوجستیک از حزب کارگران کوردستان را در سر بپروراند. آقای بروجردی رئیس کمسیون امنیت ملی ایران در مصاحبه ای اعلام کرد که لزومی به استفاده از حریم هوائی ایران توسط دیگر کشورها (منظور ترکیه) نمی بینیم. که این سخن نشان و احتمال اینکه روابط ترکیه و ایران در آینده نزدیک تحت تاثیر استفاده ابزاری ایران از حزب کارگران کوردستان بر علیه ترکیه باشد را قوت بخشید.
عراق یکی دیگر از کشورهای خاورمیانه می باشد که در سال 2003 پس از اشغال توسط امریکا دوران جدیدی را آغاز کرد. پس از خروج نیروهای آمریکائی از عراق خلاء قدرتی بوجود آمده است که حکومت شمال عراق در منطقه کردنشین که جمعیتی بالغ بر 5 میلیون نفر را در خود جای داده در حال برنامه ریزی برای اعلام استقلال می باشد رفتار حکومت کورد عراقی در آینده با مسئله حزب کارگران کوردستان نیز قابل تامل می باشد. در صورت تجزیه عراق که چنین سناریوهائی نیز دور از ذهن نیست و قسمتی از شمال عراق که کمپ های حزب کارگران کردستان در آن واقع شده اند بی شک بهترین فرصت را از این موضوع خواهند برد. امروزه بسیاری از کمپ های سازمان تروریستی حزب کارگران کوردستان (Partiya Karkerên Kurdistan) با نگاه بی تفاوت دولت مرکزی عراق به صورت راحت بکار خود ادامه می دهند ولی در صورت سناریوی تجزیه عراق یکی از مهمترین خطرات همین افزایش خلاء قدرت دولت مرکزی به نظر می رسد. دولت مرکزی عراق اعلام استقلال حکومت کرد شمال عراق را خطری بر یکپارچگی عراق ارزیابی می کند. با نگرش دولت مرکزی عراق نسبت به ایجاد یک دولت کرد شاید برای خواباندن اعلام استقلال حکومت شمال عراق اقدام به حمایت از سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان که خواهان ایجاد کردستانی در ترکیه می باشد داشته باشد. نوری المالکی طی ماههای گذشته چندین بار ترکیه را به دخالت در امور داخلی عراق متهم کرد و سیگنالهای احتمال فوق را داد. در دیگر سو اعترضات داخلی 16 ماهه گذشته سوریه نیز که امروز به مشکلی جهانی مبدل شده است سبب ایجاد ترس دوباره حکومت مرکزی عراق از تجزیه عراق می باشد.
در سوریه نزدیک به 2 میلیون کرد سوریه ای زندگی می کنند. در داخل سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان نیز بنا به تخمین ها حدود 1000 میلیتان سوریه ای فعالیت می کنند.پ.ک.ک تروریستهائی که خواهان عضویت در حزب کارگران کردستان می باشند با استفاده از راه مبادلاتی سوریه به شمال عراق منتقل می سازد. بسیاری از شرکت ها و صنایع که در حوزه تامین منابع مادی حزب کارگران کوردستان فعالیت می کنند در سوریه ساکن اند. بشار اسد و حزب بعث برای همراهی کردها با حکومت بشار اسد اقدام به ایجاد حزبی با عنوان حزب برابری ملی دمکراتیک سوریه نموده است که سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان نیز عضو این حزب در نظر گرفته شده است. کردهای سوریه ای که تا قبل از شروع اعتراضات به حاکمیت بشار اسد دارای هویت سیاسی سوریه نبوده و تابعیت سوریه را نداشتند امروزه پس از اعتراض به حکومت بشار اسد به یکباره دارای تابعیت شهروندی سوریه شده اند و بشار اسد و حزب بعث برای عدم همراهی کردهای سوریه ای با معترضین اقدام به حمایت گسترده از حزب کارگران کردستان نموده اند، به طوریکه امروزه در سرکوب معترضین سوریه ای حزب کارگران کوردستان نقش اساسی را بر عهده گرفته است. فرد شماره دو حزب کارگران کردستان تروریستی به نام فهمان حسین می باشد که وی اصالتاً از کردهای سوریه می باشد در همین اثنا نیز گسیل حزب کارگران کردستان به سوریه توسط دستگاههای اطلاعاتی بسیاری از کشورهای منطقه ای و قدرت های جهانی تثبیت و بازگو شده است. یکی از محتمل ترین سناریوهای پیش رو ناشی از این گسیل افزودن بر شدت در نقاط شهرهای حاتای و مرسین ترکیه می باشد.
اگر به صورت خلاصه وار بیان شود، حزب کارگران کردستان در جبهه های ایران، سوریه و عراق دارای تاثیرات متعددی می باشد. به طوریکه حزب کارگران کوردستان (Kurdistan Workers' Party) خود را حرکتی انقلابی معرفی می کند امروزه در سرکوب انقلابیون سوریه ای نقشی اساسی را بر عهده گرفته است. این نیز به نوبه خود نشان از بازی و حفظ تعادل با قدرت های منطقه ای در جهت منافع حزب کارگران کردستان می باشد. آغاز بهار عربی که امروز در سوریه جریان دارد با تاثیرگذاری و نفوذ در سوریه در جهت منافع سازمان تروریستی حزب کارگران کوردستان یکسان شده است. در دیگر سو عراق اوضاع منطقه را با نگرانی تعقیب می کند، برای حکومت مرکزی عراق به جای پذیرش یک دولت کرد در شمال عراق حفظ سازمان تروریستی حزب کارگران کوردستان بسیار مجذوب می باشد. ایران برای همراهی ترکیه با خود بارها از کارت سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان بهره جسته است، فقط مبارزه با حزب حیات آزاد کردستان یا پژاک نیز از مهمترین مسائل ایران می باشد. این مسائل نشان از عدم همراهی کشورهای منطقه با ترکیه در مبارزه با حزب کارگران کردستان می باشند، و ترکیه نیز نتوانسته این همراهی را بدست آورد. ترکیه دارای 14 میلیون شهروند کرد می باشد. در کشورهای ایران، عراق، سوریه نیز کردها ساکن اند ولی علارغم اینکه ترکیه دارای بیشترین جمعیت کورد در منطقه می باشد حزب کارگران کردستان همواره تهدید های خود را متوجه ترکیه ساخته است. با بیان دیگر غیرفعال کردن سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان ارتباط مستقیمی با همکاری دیگر کشورهای منطقه با ترکیه می باشد. نوع نگاه کشورهای منطقه به سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان نیز متاثیر به آینده منطقه می باشد که آب ها تا چه اندازه زلال خواهد شد. قبل از تامین استقرار در کشورهای منطقه مبارزه ترکیه با حزب کارگران کوردستان برای غیرفعال کردنش بی شک نیرو و انرژی زیادی از ترکیه را می طلبد. ریسک هائی که ترکیه در قبال منطقه در سیاست خارجی خود اتخاذ کرده است با استفاده ابزاری از حزب کارگران کوردستان می تواند به تهدیدهائی جدی بر علیه ترکیه مبدل شود.
منبع نوشته: بر اساس مقاله یوسوف چینار از مرکز تحقیقات بین المللی استراتژیک و امنیت ترکیه
http://www.usgam.com/tr
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر