Uzun illərdən bəri, Sümercə ilə Türk dilinin ilgisi araşdırılmışdır. Öncədən bu araşdırmalar gənəl olaraq iki dil arasındakı bənzər sözcüklərin qarşılaşdırılması şəklində olurdu. Sadəcə Türkcə deyil, başqa dillər üçün də yapılan bu qarşılaşdırmalar, artıq sorunu qarmaşıq bir duruma gətirəmişdi. Amma 1990 ilində yayımlanan, öncəki çalışmalara bənzəməyərək, Osman Nədim Tuna’nin bu qapsamlı araşdırması ilə, məsələ kəskin olaraq çözülmüşdür deyəbilərik.
O. N. Tuna, bu kitabında, Sümer dilində alıntı olduğu Sümeroloqlarca da təsbit edilən 165 sözcüyün Türkcədən Sümercəyə girdiyini isbat etmişdir. daha önəmlisi bu çətin işi sadəcə sözcük bənzərliklərinə deyil, dilbilimçilikde ən güvənilir yöntəm olaraq qəbul edilən, “düzənli səs dənklikləri” qurallarına dayanaraq başarmışdır. O. N. Tuna 1969 ilinə qədər, Sümer və Türk dillərində bulunan ortaq sözcüklər üçün onaltısını bu kitabda gətirmiş, otuza yaxın düzənli səs dənklikləri, yetərli sayıda örnəkləri ilə birikdirmiş; çalışmalarının sonucunu 1970, 1971 və 1974`də Amerikada konfranslar düzənləyərək bilim dünyasına sonmuşdur. Sözqonusu konfranslarda, qonuyla ilgili dünya çapında uzman bilim adamlarından heç bir etiraz almamış, görüşləri tam olaraq qəbul edilmişdir.
Bu bilimsəl çalışmanı dəyərli qılan ən önəmli xüsus, O. N. Tunanın kitabın 3.cü bölümündə, görüşlərinə qarşı beyinlərdə oluşabiləcək bütün soru və etirazlara ayrıntılı bir biçimdə açıqlama yaparaq cavab verəməsidir.
O. N. Tuna kitabın sonuc bölümündə Türk dilinin 8500 illik keçmişə sahib olduğunu, Türkcənin 5500 il öncə bağımsız və iki qollu bir dil olduğunu və bugün, yaşayan dünya dilləri arasında ən əski yazılı bəlgələrə sahib olduğunu isbat etmişdir.
Türkoloji və sümerolojiyə böyük qatqılarından, bizlərə isə hər evdə bulunması gərəkən belə bir kitab buraxdığından dolayı, rəhmətlik Dr. Osman Nədim Tunanın ulu ruhuna şükran və minnətdarlığımızı sunuruq.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر