اومود اورمولو
مرگ زبانها
بر اساس نتایج تحقیقات Summer Institute of Linguistics که در سال 2000 صورت گرفته حدود 6809 زبان از سوی مردمان کره زمین مورد تکلم واقع می گردد، یافته های یونسکو نیز حاکی از در معرض خطر مرگ زبانی بودن نیمی از 6000 زبان زنده کنونی می باشد. نتایج بعضی از تحقیقات حاکی از مرگ 10 زبان هر ساله ویا بعضی تحقیقات نیز از مرگ 1 زبان در طول دو هفته خبر می دهند. برای تداوم زیست یک زبان نیز وجود متکلمینی مابین 10 تا 100 هزار نفر بیان می گردد. از دیگر سو یکی از مهمترین ادعاهائی که از سوی زبان شناسان مطرح می گردد مرگ بیش از 95% حدود 6000 زبان زنده کنونی می باشد، به یاد داشته باشیم که حدود 200 دولت شناخته شده در دنیا به رسمیت شناخته شده در حالیکه ما حدود 6809 زبان زنده داریم این یعنی اکثریت زبانها در موقعیت محکوم در کشورها واقع شده اند به مانند مثال ایران که علارغم تنوع زبانی و ائتنیکی دارای یک زبان گروه اقلیت حاکم می باشد.
بسیاری از زبانهای در معرض خطر مرگ زبانی منحصر به جغرافیای خاص و یا رژیم های دیکتاتوری اقلیت بر اکثریت محدود نمی باشند برای مثال در آمریکا و کانادا 200 ، آمریکای لاتین 500، آسیای جنوب شرقی 700 زبان در معرض خطر مرگ زبانی واقع شده‌اند. در اروپا نیز از 123 زبان 9 زبان در معرض جدی خطر مرگ زبان و 26 زبان دیگر نیز با نابودئی مواجه می باشند.
جوامع چندزبانی و چندائتنیکی
از بعد جامعه شناختی هیچ یک از دولتها دارای بافت هموژن نمی باشند و در حقیقت اکثر قریب به اتفاق دولتها به صورت نسبی دارای بافت چندفرهنگی، چندائتنیکی و چندزبانی‌اند، دولت ایران نیز یکی از همین دولتهائی می باشد که دارای تکثر زبانی و ائتنیکی وسیعی می باشد. بعضی از دولتها با تکثر زبانی و فرهنگی با روی باز نگریسته و به خواستها و نیازهای زبانی و فرهنگی گروههای متعدد در جامعه پاسخگو بوده‌اند ولی بعضی از دولتهای تکثرزدا به مانند دولت ایران نیز از هر شیوه خشونت آمیز و قوه قهره‌یه‌ای برای یکسان سازی زبانی و فرهنگی ویا انتگراسیون زبانهای متعدد در گروه ائتنیکی – زبانی برگزیده دولت دست میزنند.
تا به حال سیاستهای یکسان سازی زبانی و فرهنگی دولتهای یونیتار به سبب پروسه دولت – ملت سازی کره زمین را به مزاری برای زبانها و هویت های ائتنیکی مبدل ساخته است. بعضی از دولتها به مانند نروژ، سوئد و ... از تفکر تکثرزدا و یکسان ساز دست کشیده و با قبول یک سری از حقوق زبانی و فرهنگی و کنار گذاشتن بودجه‌ای خاص برای رشد، بسط و آموزش زبانها سبب بسط عدالت اجتماعی و برخورداری تمامی شهروندانشان از حقوق برابر گشته اند. بعضی از دولتها نیز به مانند دولت ایران علارغم شکست پروژه دولت – ملت سازی بر اساس ویژگهای گروه اقلیت حاکم هنوز نیز بر سیاست های یکسان ساز زبانی و فرهنگی و تکثرزدای خویش اصرار می ورزند. هنوز هم بافت چندملیتی، چنددینی، چندفرهنگی و چندزبانی جغرافیای ایران به صورت رسمی از سوی دولت و ملت حاکم کتمان می گردد و تمامی سیاست های دولت در جهت یکسان سازی زبانی و فرهنگی و پدید آوردن جامعه‌ای تک زبان، تک تیپ و تک ایدئولوژیک با ابزار سیستم آموزشی سراسری و اجباری که بر پایه رسمیت انحصاری زبان گروه اقلیت حاکم می باشد به پیش رانده می شود.
زبان تنها وسیله ارتباطی نیست
زبانها نه صرفا وسیله‌ای ارتباطی بین انسانها بلکه دربرگیرنده میراثی از گذشته و حال برای بنا نهادن آینده جوامع می باشند. اگر صرفا زبان وسیله‌ای ارتباطی بود بی تردید در پروژه شکست خورده دولت – ملت سازی رضاخانی زبان گروه اقلیت حاکم توسط دولت به انحصاریترین زبان رسمی دولت و زبان سیستم آموزش سراسری و اجباری انتخاب نمی گشت بلکه به واقع زبانها مهمترین مجادله مابین گروههای ائتنیکی و زبانی برای حق تمثیل در بافت قدرت و مجادله قدرت‌اند. بر همین اساس می باشد که گروههای ائتنیکی و زبانی محکوم در ایران ساختار قدرت در ایران را برخواسته از جامعه فارس و تمثیل کننده آن می دانند چون به واقع رسمیت انحصاری زبان فارسی و گفتمان برگزیده دولت همگی المانهای گروه اقلیت حاکم را دربرگرفته و میزبانی می کنند.
زبانهای حبس شده در خانه ها
در ایران دولت و ملت حاکم بارها از عدم مرگ زبانهای گروههای محکوم و کاربرد زبان های مادری در خانه‌ها توسط کودکان سخن می رانند، گوئی صرف اینکه زبانی در خانه محبوس گردد می تواند با توجه به نیازهای عصر حاضر زیسته و به نیازهای متکلمینش پاسخگو باشد. نظرات زبان شناسان شناخته شده جهان حاکی از این می باشد که مهمترین راه رشد، حفظ و بسط زبانها تنها و تنها از آموزش به زبان مادری می گذرد چونکه نسل جوان مهمترین حاملان زبانها می باشند و در صورتیکه به طرق علمی و عملی زبان مادری خود را فرا نگیرند نخواهند توانست بانی حفظ، رشد و بسط آن گردند. با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و حاکمیت بی حد و حصر زبانهای حاکم در دنیا اگر زبانی در سیستم آموزشی قرار نگیرد خواسته یا ناخواسته محکوم به نابودی می باشد و گریزی از مرگ زبانی نیست. زبان مادریمان ترکی نیز یکی از همین زبانهائی می باشد که به سبب عدم جایگیری در سیستم آموزشی ایران با مرگ زبانی روبروست و عدم سواد خواندن و نوشتن به زبان مادری در جامعه ترک خود گویای واقعیت شروع پروسه مرگ زبان ترکی می باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر