اومود اورمولو
انستیتوی لاز با همکاری دکتر اسماعیل بۇجاقلیشی در حال اتمام تهیه و تدوین کتب مرتبط با آموزش زبان لاز در دوره ابتدائی سیستم آموزشی ترکیه می باشد، به همراه کتب آموزش زبان لاز شاهد آماده سازی لغت نامه لاز و در عین حال فراهم نمودن زیرساختهای برگزاری کنگره بین المللی زبان از جمله مهمترین برنامه های انستیتوی لاز ترکیه می باشد.
وزیر آموزش و پرورش ترکیه پس از شروع به فعالیت نمودن انستیتوی لاز شناسی ترکیه در مه 2013 دستور تهیه و تدوین کتب آموزشی زبان لاز را صادر نموده بود. انستیتوی لاز شناسی ترکیه نیز پس از دعوت رسمی وزیر آموزش و پرورش برای تدوین کتب آموزشی، لاز شناس و زبان شناس نامور اسماعیل بۇجاقلیشی را به کمک فرا خواند. اکنون مراحل تهیه و تدوین کتب آموزشی زبان لاز به اتمام رسیده و به زودی برای دریافت مجوز رسمی به وزارت آموزش و پرورش ترکیه ارسال خواهد شد تا در صورت رای مثبت وزارت آموزش و پرورش ترکیه از سال جدید تحصیلی پیش رو کودکان لاز بتوانند در سیستم آموزشی ترکیه زبان مادری خود را فرا گیرند. کتبی که برای آموزش زبان مادری کودکان لاز تهیه و تدوین گردیده در کلاس های 5، 6، 7 و 8 دوره ابتدائی ترکیه مورد کاربرد قرار خواهد گرفت.
مشقت تهیه و تدوین کتب آموزش زبان لاز
خانم ارن که از موءسسین انستیتوی لاز می باشد تهیه و تدوین کتب آموزش زبان مادری برای کودکان لاز را مشقت بار توصیف می کند. وی دانستن تمامی لهجه ها و زیرگروههای زبانی لاز و تسلط علمی و زبان شناسی کافی به مسائل تربیتی را از جمله مشقات تهیه و تدوین کتب یاد شده معرفی می کند. در عین حال ایشان از ناکافی بودن کارشناسان خبره‌ای که بتوانند هم به مسائل علمی زبان لاز، تهیه و تدوین کتب آموزشی مختص لازها و کارشناسان آموزشی و تربیتی آشنا به فرهنگ لازها باشد خبر می دهد.
به صورت رسمی و قانونی از 2 سال پیش در ترکیه با تصویب و تغییرات قانون اساسی آموزشی زبان مادری زبانها و لهجه های تمامی شهروندان ترکیه آزاد گردیده است. برای آموزش زبان مادری گروههای ائتنیکی در سیستم آموزشی ترکیه وجود 10 دانش آموز نیز از جمله شرایط اولیه تشکیل کلاس بیان گردیده که در بعضی از مناطق به علت کمی دانش آموزان لاز کلاس ها تشکیل نشد. مشکل اساسی دوم کمبود معلم برای تدریس آموزش زبان لاز می باشد، برای مثال در بعضی از مناطق نیز علارغم وجود 10 دانش آموز به علت کمبود کادر آموزشی کلاس های آموزش زبان لاز تشکیل نگردیده است.
بنا به گفته های خانم ارن برای حل مشکلات یاد شده می باید کادر آموزشی زبان لاز تحت نظر مستقیم وزارت آموزش و پرورش ترکیه به فعالیت بپردازد و برنامه های مدونی برای آموزش زبان لاز در حین خدمت نیز فراهم گردد. در دیگر سو می باید تحت حمایت دانشگاههای ترکیه انستیتوهائی برای تربیت کادر آموزشی گشایش یابد.
تعداد لازها در ترکیه و خطر مرگ زبانی لاز
بر اساس گفته های انستیتوی لاز شناسی در ترکیه حدود 1 میلیون لاز در حال زیستن می باشند که از این تعداد بیش از 70% در منطقه قارا‌دنیز و 30% نیز در منطقه مارمارا واقع شده اند. سازمان جهانی یونسکو در سال 2010 با گزارشی که در مورد زبانهای در معرض خطر مرگ زبانی منتشر نموده بود زبان لاز را در معرض خطر مرگ زبانی ارزیابی کرده بود.
تنوع ائتنیکی و زبانی در جغرافیای ایران
جغرافیای ایران به واقع با میزبانی دهها گروه ائتنیکی، دینی، فرهنگی و زبانی متعدد یکی از متنوع ترین و متکثرترین جغرافیاها از بعد زبان و گروههای ائتنیکی می باشد که متاسفانه به سبب سیاست های دولت- ملت سازی مصنوعی برای پدید آوردن جامعه‌ای تک زبان، تک تیپ و تک ایدئولوژیک آنهم بر اساس ویژگهای گروه اقلیت حاکم، تاکنون تنوع ائتنیکی و زبانی این جغرافیا از سوی دولت و ملت حاکم کتمان گردیده و مسئله تنوع ائتنیکی و زبانی به عنوان موضوعی امنیتی نگریسته شده است. در کنار کتمان گروههای ائتنیکی و زبانی تمامی سیاست های دولت و ملت حاکم برای یکسان سازی زبانی و فرهنگی ملل غیرفارس با توجه به سیستم آموزشی اجباری که بر پایه رسمیت انحصاری زبان گروه اقلیت حاکم پایه ریزی شده به پیش برده شده است. اکنون نیز علارغم زیست در سال 2014 روشنفکران گروه اقلیت حاکم به مانند "محمد بقائی ماکان"ها به راحتی وجود انسان غیرفارس را در جغرافیای ایران کتمان نموده و همگی انسانهای موجود در این جغرافیا را اول "فارس" و سپس به سبب فارس بودن "ایرانی" معرفی می کند. طبیعتا در کنار گفتمان به غایت نژادپرستانه پیشروان جامعه گروه اقلیت حاکم عدم درک از تنوع ائتنیکی و زبانی و تفکر یکسان ساز که همگی موجودات روی کره زمین را فارس، فارسی و سپس ایرانی پنداشتن نشان از دیدی ذات گرایانه می باشد. بی تردید تبلیغ المانها و سمبل هائی نظیر زبان به عنوان انحصاریترین زبان رسمی، تاریخ به عنوان یکی از پرشکوه ترین تواریخ بشریت، فرهنگ به عنوان داراترین و...گروه اقلیت حاکم در ایران سبب ایجاد این تفکر پوچ و تهی از واقعیت گردیده به طوریکه انسان فارس تنها به سبب فارس بودن و تزئین داشته‌ها و نداشته هایش با عنوان ایرانیت گوئی یک و سر و گردن بالاتر و ارجحتر از دیگر انسانها نمایان تر گردیده است.
آموزش به زبان مادری یا آموزش زبان مادری
در حالیکه کشورهای هم مرز ایران همچون عراق و افغانستان جنگ زده هر کدام دارای چندین زبان رسمی بوده و تنوع ائتنیکی و زبانی را به صورت مدرن و دمکراتیک در قوانین اساسی خود به صورت جزئی تعریف نموده و در پی تکثرگرائی می باشند ما در ایران شاهد عدم تغییر نگرش دولت و ملت حاکم می باشیم. هنوز در ایران روشنفکران جامعه حاکم فارس زبان قادر به درک و نقد رسمیت انحصاری زبان گروه اقلیت حاکم، تحمیل زبانن اقلیت فارسی بر دیگر ملل غیرفارس، ارائه نژادپرستی سیستماتیک، سیاست های تنوع زداع و همچنین استعمار زبانی گروههای مغلوب نمی باشند. علارغم اینکه گروههای غیرفارس در انقلاب اسلامی با هدف رفع تبعیض ها به میدان آمده بودند طی 34 سال گذشته شاهد رفع تبعیض های متعدد بر علیه گروههای مغلوب نبوده و شاهد تغییر عرضه گفتمان گروه غالب با آغشتن به سمبل های دینی و بدون تغییر محتوا می باشیم. در حالیکه دولت حسن روحانی در سفر به شهرهای ترک نشینی همچون تبریز، اورمیه، اردبیل و ... 3 وعده تشکیل فرهنگستان زبان و ادب ترکی، احیاء دریاچه اورمیه و آموزش به زبان مادری را به جامعه ترک داده بود علارغم گذشت 6 ماه و انتخاب شخصی امنیتی به مانند علی یونسی به سمت مشاور به اصطلاح اقوام که دارای هیچ مسئولیت اجرائی نمی باشد ایشان هر دو روز یک بار مسئله آموزش به زبان مادری را مسئله بعضی از گروههای سیاسی و روشنفکری به اصطلاح اقوام معرفی می نمایند و خواست جوامع مغلوب نمی دانند و در عین حال مسئله تبعیض زبانی در ایران را با دیدی تقلیل گرایانه نگریسته و سعی در گنجاندن 1 -2 ساعت کلاس آموزش زبان مادری گروههای مغلوب در سیستم آموزشی را در سر می پرورانند، گوئی ملل غیرفارس در هنگام مالیات دادن نه به صورت 100% بلکه 1-2% مالیاتی را که شهروندان فارس زبان می دهند را به دولت حاکم می پردازند و می باید از امکانات آموزشی و پرورشی دولت نیز تنها 1-2 ساعت بهره ببرند.
راه ها و پیشنهادهائی برای رفع تبعیض زبانی در ایران(با محوریت زبان ترکی)
- برچیدن رسمیت انحصاری زبان اقلیت حاکم
- پایان دادن به سیاست های ورشکسته آسیمیلاسیونی و راسیستی
- رسمی نمودن زبان ترکی به صورت سراسری و تحت ضمانت اجرائی قانون اساسی
- تاسیس انستیتوهای متعدد زبان شناسی ترکی و تربیت معلمین جهت آموزش زبان ترکی در مناطق ترک نشین
- تهیه برنامه های مدونی با توجه به الگوهای موجود در کشورههای چندملیتی و چندزبانی
- عدم تحمیل زبان گروه اقلیت حاکم به هر نام و عنوانی
- ساخت برنامه های آموزش زبان ترکی و پخش از شبکه های سراسری رادیو و تلویزیون
- تاسیس فرهنگستان زبان و ادب ترکی
- تهیه و تدوین کتب آموزش زبان ترکی
- تدوین برشورهائی در مورد فواید آموزش زبان مادری و چندزبانگی
- سوق دادن تمامی کودکان ملل غیرفارس و فارس زبانان به سمت آموزش چندزبانه و چندفرهنگی
منبع ترجمه خبر: سایت ترکی الجزیره، ترجمه گزارش وئرجهان ظفراوغلو
http://tinyurl.com/mb9ymgb
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر