بر اساس بسیاری از یافته های زبانشناسانه زبان مادریمان ترکی یکی از قدرتمندترین زبانها در بسیاری از عرصه های زبانشناسی معرفی گردیده است ولی متاسفانه به علت ممنوع بودن زبان ترکی در ایران بسیاری از اشخاصی که زبان مادریشان ترکی می باشد فاقد هر نوع اطلاعات زبانی ، علمی و شعور از زبان خویش می باشند، به طوریکه برای جبران این بی هویت شدگی زبانی راه را در حل شدن در فرهنگ و زبان بیگانه، اجباری و استعماری فارسی می بینند. علاوه بر این پروسه ای که طی 88 ساله گذشته در ایران به طور پیوسته با ممنوع ساخت زبان ترکی ادامه دار بوده بر اساس کنوانسیون های جهانی و حقوق بشری دقیقاً مترادف با مفاهیمی هم چون نسل کشی زبان و فرهنگی (ژنوساید) می باشد. ترکان ساکن جغرافیای امروز که ایران نامیده می باشد باید و باید در تمامی سطوح دارای حق تحصیل به زبان ترکی بوده و زبان ترکی به عنوان یکی از زبانهای رسمی دولت ایران انتخاب گردد، در صورت عدم تحقق این خواسته به حق میلیونها ترک ساکن ایران شاهد نتیجه ای جزء جدائی آزربایجان جنوبی از این منطقه نخواهیم بود.
هیچ یک از زبانهای بشری ارجحیتی بر دیگری ندارند این تنها سیستمهای توتالیتار و دیکتاتور مابانه می باشند که زبانی را ارجح و برتر از دیگری می شمارند، زبانها را تنها می توان بر اساس یافته های علمی و بدون غرض زبانسناسانه با یکدیگر سنجید.
در این نوشته کوتاه مثالهائی از قدرت و قون زبان ترکی به صورت ساده وار بیان می گردد.
کلمه ای ترکی معادل با 17 کلمه انگلیسی:
"Afyonkarahisarlılaştıramadıklarımızdan mısınız ?
Aren't you one of those people whom we tried unsuccessfully to make resemble the citizens of Afyonkarahisar?
طولانی ترین کلمه ای که از سوی فرهنگستان زبان ترکی ترکیه پیشنهاد شده است:
قویروقساللایان گیلله ر
Kuyruksallayangiller
طولانی ترین کلمه واروخانه:
Esneyemeyense
واروخانه به کلمه یا عددی و یا هر مورد دیگر اطلاق می شود که خواندن آن از راست به چپ و یا از چپ به راست یکسان باشد.
طولانی ترین کلمه ای که اگر به صورت برعکس خوانده شود باز نیز معنای خود را حفظ می کند:
ıralamamalara
aralamamaları
کلمه ای که در خود حروف متعدد تکراری را جای داده است:
Maatteessüf
طولانی ترین کلمه ای که از به هم پیوستن یک حرف بی صدا و یک حرف صدادار متشکل می شود:
Mücadelecileşiveremeyebileceğimizin
طولانی ترین کلمه ای که در خود حرف تکراری ندارد:
hüpletiyormuşsanız ve hödükleşmiyorsanız
طولانی ترین کلمه ای که متشکل از 14 حرف اول الفبا می باشد:
Affedicideki
طولانی ترین کلمه ای که از 14 حرف پایانی الفبای زبان ترکی ساخته می شود:
Tutuşturtuşumuzunmuş
طولانی ترین مخفف:
İYSSKSİİD
(İş Yerinde Sağlık, Sağlık Korunması ve Sigorta İle İlgili Danışma (Komitesi). Kaynak: Kısa Adlar ve Kısaltmalar Sözlüğü - A.Aysan, S.Tuncay, İ.Gönülal)
کلمه ای که دارای بیشترین معانی باشد:
چیخماق: فرهنگستان زبان ترکی ترکیه برای این کلمه بیش از 58 معنا بیان کرده است.
Çıkmak
کلمه ای که دارای ریشه یکسان بوده ولی به اشکال مختلف تلفظ می گردد:
hakan, han, kaan, kağan
کلمه ای که دارای ریشه های و معانی متعددی می باشد:
قارین: اول شخص مفرد کلمه قار به صورت مضاف الیه
دوم شخص جمع فعل قارماق به صورت امری
دوم شخص مفرد کلمه قاری
کلمه قارین
بیشترین کلمه مترادف:
tuvalet, ayakyolu, memişhane, apteshane, kenef, hela, yüz numara, kademhane
کلماتی متکشل از تکرار یک حرف:
alafrangalaştıramayacaklardansalar
beybabalaşabilen
seccadecileşecekmişsinizcesine
çiçekçiymişçesine
didindirdiklerimizdendir
gelenekselleştiriveremeyebileceklerdenseler
gepgergin
dağdağasızlığa
sıkıntısızlaştırıcılığınızın
kişiliksizleştiricileştiriverebileceklerimizdenmiş sinizcesine
