Urmiye Şeherinde Hava Kirliliği Alarmı

Kategori: , , , , , , , , , , Umud Urmulu - چهارشنبه, اسفند ۰۹, ۱۳۹۱ - 0 comments

Güney Azərbaycan, Urmiye: Batı Azərbaycan çevre və Doğa Qoruma Örgütü tərəfinədən Turğalı (rəsmi) olaraq yayınlanan bildirgəyə Görə Güney Azərbaycanin Urmiye Şəhərinin hava kirliliği Alarm seviyəsinə yüksəlmişdir. Örgütnün yaydığı bildiriyə görə Urmiye Şəhərinin Hava kirliliği istandart seviyəsini qat qat aşmışdır.
Abbasnejad Batı Azərbaycanin Doğa və Çevre Örgütünün başxanı Urmiye şəhərinin indiki hava kirliliğini Yaşlı və körpələrə büyük təhlükəsi olduğunu söyləyərək Ailələri bu qonuda diqqətli olmalarını istəmişdir, onun dediklərinə görə Urmiye Şəhərinin əyər Hava kirliliği bu tür dəvam edərsə kəsin olaraq önümüzdəki illər Urmiye iranin kirli şəhərlərindən birisi olacaqdır.
Doğa və Çevre Uzmanlarına Görə Urmiye Şəhərinin havasinin kirlənməsi nədəni Trafik, üərətici və sənayə fabrikalarinin ürətdiği kirliliklər, Karbondioksit yüksəlişi vs söylənilməktədir. Ötə yandan Hava inversiyonu və Duzlu küləklərdə neçə vaxt olur Urmiye Şəhərinin havasinin kirlənməsində rol oynamaqdadır.   
Urmiye Gölünün quruması yanında Urmiye Şəhərinində kirlənməsi Türk Ulusunun sorunlarına bir yenisi Artırılması iran dövlətinin Türklərə verdiği bayramlıq olaraq dəyərləndirilməktədir. Urmiye Gölü yüzilimizin çevre fəlakəti olaraq yavaş yavaş tarixlərə yazılır ancaq iran dövləti indiyədək Urmiye Gölünün qorumaq amaclı bir addım bilə atmamiş və atmamağa israr etməktədir.

آیا آب آراز به دریاچه اورمیه منتقل خواهد شد؟

Kategori: , , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - شنبه, اسفند ۰۵, ۱۳۹۱ - 0 comments
اورمولو 
طی ماه های گذشته سوالی در این مورد که آیا رود آراز در نقش ناجی دریاچه اورمیه ظاهر خواهد شد؟ در ذهن مردم ترک نقش بسته است.
دولت ایران برای بهره برداری از رودخانه آراز و منتقل نمودن آبش سعی در راضی نمودن حکومت آزربایجان شمالی دارد، ولی بر اساس منابع سیاسی آزربایجان تاکنون دولت ایران به صورت رسمی در مورد انتقال آب رود آراز به دریاچه اورمیه پیشنهادی را به دولت آزربایجان شمالی ارائه نداده است و بنا به اظهار نظر مسئولین دولتی آزربایجان شمالی دولت ایران می باید به صورت رسمی و طی مذاکراتی موضوع انتقال آب آراز به دریاچه اورمیه را مطرح کند.
آقای حسین قلی باقر اف وزیر اکولوژی و منابع طبیعی آزربایجان شمالی در تاریخ 21 نوامبر طی کنفرانسی مطبوعاتی بیان نمود که دولت ایران تاکنون مراجعتی رسمی در مورد انتقال آب رودخانه آراز به دریاچه اورمیه نداشته و در صورت مراجعت رسمی دولت آزربایجان شمالی مسئله را از ابعاد اکولوژیکی، سیاسی، اقتصادی و دیگر جهات مورد بررسی همه جانبه ای قرار خواهد داد تا هر دو دولت به نتیجه مشترکی دست یابند.
بر اساس گفته های وزیر دولت آزربایجان شمالی توافق نامه ای بین دو دولت به امضاء رسیده و هر دو دولت ملزم به اجرای بندهای آن در خصوص آب رودخانه آراز می باشند. یکی از مهمترین بندهای این توافق نامه نیز جلوگیری از وارد آوردن هر گونه خسارت به رودخانه آراز و محیط زیستش می باشد. 
بیش از 70% دریاچه اورمیه خشک شده و بنا بر اساس گفته های کارشناسان میحط زیست در صورت تداوم روند از دست دادن آب دریاچه اورمیه ادامه آن نیز طی 3 الی 5 سال پیش رو خشک خواهد شد. طی ماه های گذشته سازمان ملل کمکی در حدود 135 میلیون دلار را نیز برای کمک به احیاء دریاچه اورمیه به دولت ایران اختصاص داد که احتمالاً سرنوشت این کمک مادی نیز چیزی جزء بقیه کمک های صورت گرفته قبلی نخواهد بود.
نماینده آزربایجان شمالی: دولت ایران فیگور متعصب ولی توخالی را برای احیاء دریاچه اورمیه به خود می گیرد.
فاضل آغامالی یکی از نماینده گان آزربایجان شمالی طی سخنانی با سایت رادیو آزادی چنین بیان می کند:
به نظر وی پس از اعتراضات داخلی در شهرهای ترک نشین و منعکس شدن خشکانیدن دریاچه اورمیه در مجامع جهانی دولت ایران به صورت فیگوری توخالی سعی در حامی نشان دادن احیاء دریاچه اورمیه نموده است. حتی به نظر وی دولت ایران به قصد مسئله نجات دریاچه اورمیه را به رودخانه آراز که نماد جدائی آزربایجان شمالی و آزربایجان جنوبی و به عبارتی نیمه ملت ترک در آن سوی آراز می باشد وابسته ساخته است تا در صورت عدم اجازه دولت آزربایجان شمالی مسئله خشکانیدن دریاچه اورمیه را حواله و تقصیر آزربایجان شمالی بیاندازد. از نظر علمی امکان احیاء دریاچه اورمیه با تمامی حجم آب رودخانه آراز وجود ندارد و مشکلاک فنی متعددی نیز در امر انتقال آب آراز به اورمیه از جمله ارتفاع متفاوت آراز و اورمیه که نیاز به پیمپاژی بسیار قوی دارد وجود دارد (سطح آراز پائین تر از دریاچه اورمیه می باشد). در دیگر سو اگر آب رودخانه آراز به صورت غیرعلمی برداشت شود به میحط زیست منطقه خسارات غیرقابل جبرانی را وارد می سازد.
احیاء دریاچه اورمیه بدون آراز نیز ممکن هست
فریده حسین اووا رئیس حزب سبزهای آزربایجان شمالی نیز از احیاء دوباره دریاچه اورمیه بدون نیاز به آراز خبر می دهد. به نظر وی قبل از روبرو شدن با فاجعه میحط زیستی قرن دولت ایران می باید قسمتی از آب سدهای موجود بر روی دریاچه اورمیه را به سمت دریاچه سرازیر کند تا دریاچه اورمیه بتواند جان دوباره ای بگیرد. در کنار آب سدها مسائلی همچون کشاورزی، سیستم آبیاری، نوع کاشت محصولات و ... نیز باید مورد توجه قرار گیرد. 
ترکان آزربایجانی شهرهای اورمیه، تبریز، اردبیل و ... بارها به علت خشک شدن دریاچه اورمیه به خیابانها ریختند که با واکنش امنیتی دولت ایران مواجه شده و مسئله محیط زیستی به مسئله ای امنیتی مبدل گشت. انسانها می توانند در دنیا برای چنین مسائل محیط زیستی به صورت آزاد و مسالمت آمیز به کمبودها معترض باشند. 
منبع ترجمع مقاله: سایت رادیو آزادی
http://tinyurl.com/aqrjfrf

ارائه لایحه استانداردیزاسیون زبان کردی در ترکیه، تداوم عدم رسمیت زبان ترکی در ایران

Kategori: , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - جمعه, اسفند ۰۴, ۱۳۹۱ - 0 comments
یکی از نماینده گان حزب ب.د.پ (حزب صلح و دمکراسی) که دست راست پ.ک.ک در مجلس ترکیه می باشد با ارائه لایحه قانونی افزوده شدن حروف ê, î, x,w,q جهت استانداردیزاسیون زبان کردی و رسمیت یافتن قانونی حق استفاده از حروف مذکور را در زبان نوشتاری کوردی به مجلس ترکیه ارائه نموده است.  
آقای عادل کورت با آماده نمودن لایحه قانونی که دربرگیرنده علل افزوده شدن حروف یاد شده به سبب عدم وجود حروف ê, î, x,w,q در الفبای ترکی ترکیه می باشد را به رئیس مجلس بزرگ ترکیه برای بررسی ارائه نموده است. 
بر اساس تکلیف قانونی وی حروف مذکور به علت عدم وجود در الفبای ترکی ترکیه سبب ایجاد مشکلات نوشتاری و اورتوگرافی برای بیان زبان کردی گشته اند. به گفته وی با رسمیت یافتن بهره گیری از زبان کردی توسط شهرداری ها، تابلوهای راهنمائی رانندگی، نام های شهرها – روستاها و معابر، اسامی پارک ها، برشورها، آفیش ها، کارتهای دعوت ... به علت عدم استفاده قانونی از حروف ê, î, x,w,q بسیاری از مردمان کوردزبان شرق و جنوب شرقی ترکیه که بیشتر کردزبان اند دچار مشکلت متعدد زبانی گشته اند. حتی بر اساس گفته های وی براساس ماده 222 قانون جزای ترکیه به سبب استفاده از حروف مذکور از سوی شهرداریهای مناطق شرق و جنوب شرقی ترکیه چندین بار مسئله به محاکمه قضائی ترکیه نیز کشیده شده است.
بر اساس لایحه قانونی مذکور از دولت ترکیه خواسته شده با قبول و افزودن حروف ê, î, x,w,q  به الفبای رسمی ترکیه و به رسمیت شناخته شدن حق استفاده قانونی این حروف در تمامی شناسنامه های کرد زبانان، نیروهای نظامی و به یک سخن تمامی زیرساختهای اجتماعی و فرهنگی ترکیه اجرا گردد.
در دیگر سو در لایحه قانونی مذکور نماینده از طرح دولت ترکیه که استفاده از زبان مادری در سیستمهای اجتماعی و قضائی ترکیه به رسمیت شناخته نیز نام برده و این امر را مسبب آسان نموند استفاده شهروندان ترکیه از خدمات دولت معرفی نموده است.
در کنار خبر مسرت بخش فوق در ترکیه علارغم اینکه جغرافیای ایران یک منطقه به ذاته چندملیتی – چندزبانی و چنددینی می باشد هنوز هم هویت میلیونها غیرفارس از جمله "ملت ترک" و "زبان ترکی" به طور رسمی از سوی دولت ایران به عناوین مختلف مورد کتمان واقع شده و سیاستهای آسیمیلاسیون رسمی دولت مبتنی بر سیستم آموزشی و تحصیلی با تمام قوت به پیش برده می شود. هنوز در ایران انسان ترک به علت هویت ائتنیکی و زبان متفاوتش از جامعه غالب و استعمارگر به عنوان شهروند درجه دوم تلقی شده و از هیچ از یک حقوق اولیه از جمله حق آموزش به زبان مادری و حقوقی نظیر حق کنترل مناطق ملی و صدها نمونه دیگر منع گردیده است. این در حالیه می باشد که کشورهای هم مرز با ایران در حال حل مسئله زبانهای ملی، ائتنیک های مغلوب و مسائل چنددینی می باشند ولی در ایران ما شاهد عقب گردی به گذشته چه در سیستم سیاسی حاکم چه در مدیای و اپوزوسیون فارس زبان حاکم می باشیم و که با مقولات تاریخ مصرف گذشته سعی در تداوم به استعمارکشیدن زبانی و فرهنگی میلیونها غیرفارس زبان از جمله ملت ترک با عناوینی نظیر زبان مشترک، زبان رسمی، هویت ایرانی، تمامیت ارضی و .. هستند، در حالیکه در دنیا طی سال پیش روز شاهد چندین نمونه حق استفاده از "تعیین سرنوشت" خواهیم بود سخن گفتن از مفاهیم مذکور در جامعه حاکم استعمارگر نشان از سطح سیر جامعه مذکور می باشد.  
منبع ترجمه خبر:
http://tinyurl.com/as45v2b

Türk milletine inanmayan Azerbaycançıların vizyonsuzluq ve çelişgileri

Kategori: , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - چهارشنبه, اسفند ۰۲, ۱۳۹۱ - 0 comments

Méhran Baharlı
S. B. bir yorumunda béle bir cümle işletmişdir: “Güney Azerbaycan milli herekatı ne Türk qarşıdı ve Türklüye alerjisi olan kökdenkomunist "GUYA" Azerbaycançıları qebul edir nede ki viziyonsuz, dövletleşme qonusunda çelişkiler yaşayan ve bağımsızlığı qebul etmeyen sözde Türk ""xalqının"" savunucularını qebul edir”.

1-Artıq şexler ve quruplar, öz düşüncelerini tanımlamasında oybirliyi bulunmayan soyut “Günéy Azerbaycan milli hereketi” adına déyildir, özlerinin somut görüşleri diye ileri sürmelidirler.  İranda her yérde Urmuda, Zenganda, Komicanda, Sunqurda, Mencilde, Baharda, Qorvada, Qezvinde, Savucbulaqda, Firuzabadda, Feridende, Bocnurda, Deregezde .... özünü Türk bilen ve Türk adlandıran insanlar öz kimlikleri, öz dilleri, öz târixleri, öz kültürleri ve öz sorunları ile ilgilenmeye ve bunlar haqqında bilinclenmeye başlamış ve bu bilinclenmeye orantılı olaraq - ferqli düzéylerde olsa bile- siyâsi éylemlere girişmekdedirler. Bu, bir Türk oyanışı, özüne qayıtması ve dirçelişidir. İndi bir sıra sexsler bu Türk kitlenin bir bölümünün bu oyanış hereketini kéyfi olaraq “günéy Azerbaycan milli hereketi” adlandırabiler. Başqası da bu oyanışını, hara olduğu üzerinde bile icma bulunmayan Günéy Azerbaycanla sınırlı görmeyip, gérçekci bir yaxlaşımla İranda yaşayan Türk étnosunun bir bütün olaraq milli bilinclenme hereketi görürebiler. Ancaq bunlar, tercih édilen ferqli baxış açılarından elde édilen gözlemlerdir ve béle de ileri sürülmeleri gerekmekdedir. Zâten şexsler ve qurupların öz adlarına déyil; ne olduğu belli olmayan, heqiqi ve huquqi kimliyi bulunmayan Günéy Azerbaycan Milli Hereketi adına danışması, siyâsi açıdan olqunlaşmama ve déneyimsizliyin belirti ve qanıtıdır. Dolayısı ile S. B.`ın yorumunda Günéy Azerbaycan Milli Hereketi “idéolojisi” ile “qebul édip étmedikleri”  diye sunduqları, dibde onun şexsinin belli qonularda ileri sürdüyü düşüncelerin ötesine géçemez.
2-S. B. Türk xalqını savununanlar haqqında béle yazır: “viziyonsuz, dövletleşme qonusunda çelişkiler yaşayan ve bağımsızlığı qebul etmeyen sözde Türk ""xalqının"" savunucularını ...”. Bu temelsiz iddianın tersine, Türk xalqını savunanlar ne vizyonsuzdurlar, ne dévletleşme qonusunda en kiçik bir çelişgileri vardır, ne de bağımsızlığı redd édirler. Tersine İranda Türk milletinin qurtuluşunu, onun dévletleşme ve gérçek anlamda bağımızlığını sağlayabilecek, çelişgi içermeyen tek vizyonlu düşünce, S. B.`ın bu “Sözde Türk xalqını savunanlar” dédikleridir. Öte yandan son seksen ilde görüldüyü ve tecrübe ile defelerle qanıtlandığı kimi, kilasik Azerbaycançılıq, Türk xalqımızı bölen ve kimliksizleşdiren; milletleşmeme, dévletleşmeme ve bağımsızlaşmamasını qarantileyen; géçmişi olmadığı kimi geleceyi de olmayan vizyonsuz, çelişgiler yumağı olan bir düşüncedir.
Sözde Türk xalqı? İranda Kürd xalqı, Türkmen xalqı, Beluç xalqı ve .... başqaları kimi, Türk xalqı da bir gérçeklikdir. Türk milletini danan kilasik Azerbaydançılar, istiqlalı onun üçün alacaqları xalqın doğru adı ve gérçek kimliyini bile bilmirler ve işqalçı Sovyét koloniyalizminin yaratdığı Günéy Qafqazyalı bir milli kimlik ve millet olan Azerbaycanlı`nı özlerinin milli kimliyi ve milleti ile deyişik salırlar. Zâten Türk xalqının varlığı ve bütünlüyüne inanmayanın ve öz milletlerinin adına sayqısızlıq édenlerin, vizyonlu olması da önemsiz ve deyersizdir, dévlet ve bağımsızlıq istemesi de.
Kim vizyonsuzdur? İndiki durumda tek vizyonsuz olan düşünce sâhibleri, Günéy Azerbaycanın istiqlalından danışan kilasik Azerbaycançılardır. Yuxarıda da söylendiyi kimi bunlar, sözünü étdikleri istiqlalı onun üçün alacaqları xalqın doğru adı ve gérçek kimliyini bile bilmirler ve işqalçı Sovyét koloniyalizminin yaratdığı Günéy Qafqazyalı bir milli kimlik ve millet olan Azerbaycanlı`nı özlerinin milli kimliyi ve milleti ile deyişik salırlar. Veten diye üzerinde quracaqları topraqların hara olduğundan xebersizdirler ve bunun İranın quzéybatısında bütün Türk topraqları olduğunu danırlar. En kötüsü de bu istiqlalı, istiqlala qavuşmuş tek bir milli mucadile örneyi bulunmayan Ortadoğu kimi bir yérde, hansı yolla ele getirecekleri haqqında en kiçik bir ip ucu bile yoxdur. Eceba belirsiz bir târixde ve daha belirsiz bir yöntemle İran`a démokrasi gelenden sonra démokratik référandumla mı bağımsız olacaqlar? Yoxsa Günéy Azerbaycanlı milletlerini? Fars milleti ile üz üze getirdikden sonra bir iç savaş yaradıp ve Birleşmiş Milletlerin mudâxilesini mi qarantileyecekler? Ya da Birinci Dünya Savaşında Osmanlı ve İkinci Dünya Savaşında Rusyanın yapdığı kimi, qonşu dévletlerden biri, örneyin Türkiyenin ordusu İran`a girip onlar üçün bağımsız bir dévlet mi quracaq? Belke de Batı ve İsrailin İran`a saldırmasından sonra, ya da sâhib olduqları PKK kimi silahli bir gücle Günéy Azerbaycanı konvansiyonél veya gérila savaşı sonucunda mı qurtaracaqlar?
Sâde ve dözümsüz kilasik Azerbaycançı aktivistler: Eceba kilasik Azerbaycançıların bu séçeneklerin her biri ile ilgili, qısa, orta ve uzun ve`deli taktik ve istiratéjileri var mıdır? Mence yoxdur. Çünkü bu amacları gérçekleşdirmek üçün ilk önce milli şuura sâhib bir Günéy Azerbaycan Milletini? yaratmaq ve herekete géçirmek, öte yandan bu amaclara zemin yaradacaq iç ve dış qoşulları hazırlamaq gerekir. Bunun da önqoşulu, Türkce oxul ve Türkce éyitim görmüş bir quşağın var olmasıdır. Ancaq dözümsüz ve sâde kilasik Azerbaycançılar, ilk başdan yanlış yola sapmışlardır. Onlar Türk milletini sözde sayır ve onun yérine xeyal ürünü olan Azerbaycan milleti ile uğraşırlar. Artı, onların béle qarmaşıq zemine hazırlama, qısa ve`de, orta ve`de` uzun ve`de ... kimi qavramlarla işleri yoxdur. Onların özlerinin dédiyine göre, “qısa vede, orta vede ve uzun ve`de tek pılanları vardır, o da istiqlalıdır”. Vizyon bu ise, doğrudur, sözde Türk xalqını savunanlar gérçekden ve kesinlikle vizyonsuzdurlar!
3-Türk milletinin Dévletleşme ve Bağımsızlığı: Sözde Türk xalqını savunanların, Türk xalqının dévletleşmesi haqqında en kiçik bir çelişgileri yoxdur. Türk xalqı uzun ve`dede ne tek İran`ın quzéy batısında, belke yaşadığı öteki iki Türk Milli Bölgesinde de (Qaşqayurd, Afşaryurd) öz milli dévletlerine sâhib olmalıdır ve olacaqdır. 
a-Orta ve`deli istekler: İranda Türk adında bir millet yaşayır. İran dévleti Türk milletinin milli varlığını ve milli haqlarını danır. Dolayısı ile İranda bir Türk Sorunu vardır. Türk Sorunun çözümü, İran dévletinin anayasal olaraq Türk xalqının milli kimliyini tanıması ve Milli Haqlarını qebul étmesiyle başlar. Milli haqlar veya istekler qısa, orta ve uzun ve`deli isteklerden oluşur. Türk xalqının yaşadığı bölgelerde veya Türk Milli Bölgelerinde Özünü Yönetme Haqqı, milli isteklerden biridir. Özünü Yönetmenin misdaqı, Orta ve`dede Türk xalqının özünü belediyeler düzéyinde yönetmesi, uzun ve`dede ise milli dêvletini qurmasıdır.
b-Uzun ve`deli istekler: Bu dévletlerin ve özellikle İran`ın quzéybatısında Téhran-Erak-Sunqur`dan başlayan ve Türkiye Cumhuriyeti -Azerbaycan Réspublikası sınırlarında biten alanda qurulacaq Türk milli dévletin durumunu ise, fédéral mı olacaq yoxsa bağımsız, Azerbaycan Réspublikası, yoxsa Türkiye Cumhuriyeti ile mi birleşeceyini, veya tek başına bağımsız bir dévlet olaraq yaşayacağını, o zamanın iç ve dış qoşulları belirleyecekdir. İç qoşulların bir néçesi Türk xalqımızda milli bilinclenme ve oluşacaq bağımsızlıq isteyinin derecesi, İran`ın başa başına sepelenmiş Türk xalqımızın tek bir Türk milleti olaraq güclenmesi, siyâsi qurupların onu herekete géçirebilme yéteneyi, .... dış qoşullardan bir néçesi de qonşu, bölgesel ve qlobal güclerin bu isteye yaşıl ışıq yaxması, bu doğrultuda aralarında bir sinérji oluşması, İran dévletinin zeyiflemesi, Türk siyâsi quruplarının bu qoşulları uzmanca ve amaca uyqun qullanabilmesi ve .....dir.
c-Qısa ve`deli istekler: Ancaq bu Orta ve Uzun ve`deli istekleri gérçekleşdirebilmek üçün, daha önce qısa ve`deli istekler elde édilmiş olmalıdır. Onlar nelerdir? İran dévletinin anayasal olaraq Türk milletinin varlıq ve milli kimliyini- olduğu kimi ve Türk olaraq- qebul étmesi, Türkcenin anayasal olaraq ölke çapında resmi édilmesi, İranın quzéybatıısında bütün Türk bölgeni qapsayacaq ve véto haqqında sâhib olan bölgesel parlaméntin qurulması. Bunlar gérçekleşdirilenden sonradır ki uzun ve`deli istekleri dillendirme anlamlı ve gérçekçi olar. Yoxsa yurddışında néçe neferin istiqlal istemesi ile İran dévleti kimi Ortadoğulu bir dévlet parçalanmaz. Sırf istiqlal istekleriyle Ortadoğu dévletleri parçalanıp millletler bağımsız olabilseydi, Qibris`de Türkler; Iraq, İran, Suriye ve Türkiye`de Kürdler, Gürcüstan`da Osétinler, Rusya ve Qafqaz`da Çéçenlerle Tatarlar, Pakistan`da Beluçlar, hetta Filistinliler ve Keşmirliler ..... kilasik Azerbaycançıların bu nüsxesini çoxdan işletmiş ve bağımsız olmuşlardı.

Özetle: Türk xalqının kimliyi ve haqlarını savunanların düşüncesi, Türk xalqını sözün gérçek anlamında qurtaracaq, onu milletleşdirecek, üzerinde yaşadığı topraqları vetenleşdirecek, burada milli dévletini quracaq tek düşüncedir. Bu düşünce söylenen amacları gérçekleşdirmek üçün qısa, orta ve uzun ve`deli istekleri içeren yol xeritesine sâhibdir. Öte yandan kilasik Azerbaycançılığın her çéşiti, bunları yapmaqdan âcizdir. Bunu kilasik Azerbaycançılığın son seksen ilde ne Türk xalqının milletleşmesi, ne Türk topraqlarının vetenleşmesi ve ne de dévletleşmesinde ileriye doğru qalıcı héç bir şéy yapamadığı ve her açıdan iflas étmesi gösterir.

زبان مهمترین عامل ملت شوندگی با مثال انقلاب زبان کردی در مناطق کردنشین سوریه

Kategori: , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - چهارشنبه, اسفند ۰۲, ۱۳۹۱ - 0 comments
بر اساس آمار رسمی ارائه شده از سوی یونسکو حدود 3 هزار لهجه و زبان با خطر مرگ زبانی مواجه می باشند و بدون کوچکترین تردیدی زبان ترکی در ایران نیز به علت سیاستهای آسیمیلاسیون، کتمان، تحقیر، عدم رسمیت، ژنوساید زبانی، هجمه زبان فارسی و ..  با مرگ زبانی دست به گریبان می باشد.
در حالیکه کردهای سوریه تا همین شروع اعتراضات حتی شهروند سوریه نیز محسوب نمی شدند پس از شروع اعتراضات در سوریه با کش و قوس های فراوانی که گاه در کنار اسد و گاه در موضعی بی تفاوت نسبت به آنچه که در کل سوریه که به عنوان جنگ داخلی شناخته می شود می گذرد به خود گرفتند تصویری بسیاری درهم و نامشخص از وضعیت خود را ارائه کردند، البته ناگفته نماند که پس از خروج نیروهای بشار اسد مناطق نیمه و یا اکثراً کوردنشین سوریه در سخن هم که شده با نوعی خودمختاری مواجه گشت که گروههای رادیکال و مسلح زیرشاخه سازمان تروریستی حزب کارگران کردستان در ترکیه نیز به بهترین شکل ممکن از این خلاء استفاده نمودند. در کنار تمامی مسائل یاد شده و نشده کردهای سوریه امروز در وضعیت بسیاری بهتری نسبت به دیروز واقع شده اند و بر اساس امار غیررسمی منتشر شده از سوی مدیای ناسیونالیست کرد منطقه طی این مدت 100 مدرسه تماماً به زبان کردی و حدود 500 معلم آموزشگر زبان کوردی پرورش و ساخته شد.    
گروه های سازمان یافته کوردهای سوریه ای با حمایتی که از سوی مسعود بارزانی و دیگر ناسیونالیستهای کرد چه به صورت شخصی و یا سازمانی دریافت نموده اند در عین حال با افزایش شعور ملی و تهیه نقشه راه اولین مسئله را "آموزش زبان کردی" و ترویج آن مابین کرد زبان قرار داده اند نه خواست رفراندوم برای استقلال، دقیقاً انتخاب نقشه راه بر پایه افزایش شعور ملی که بدون تردید از آموزش و تحصیل به زبان کردی و ترویج و پروراندن انسانهای مسلط به زبان کردی می گذرد اکنون در قسمت بزرگی از کردهای سوریه در جریان می باشد، با افزایش شعور ملی و کسب دانش به زبان مادری در عین حال پروراندن روشنفکران ملی کردهای سوریه ای خواهند توانست آینده خود را چه به صورت فدرال، استقلال و .... شکل داده و رقم زنند.
به علت اعمال سیاستهای غیرانسانی و غیراخلاقی گروههای سیاسی و غیرسیاسی کرد که مناطق ملی ترک نشین و آزربایجان را مورد هجمه قرار داده اند متاسفانه در بضعی از فعالین ملی ترک احساس خوبی نسبت به گروههای مذکور مشاهده نمی شود که قابل درک می باشد ولی این به منزله نادیده گرفتن اعمال گروههای سیاسی صلح طلب کورد در منطقه نمی باشد. مثلاً فراهم نمودن زیرساختهای انقلاب زبان کوردی در مناطق کردنشین سوریه یکی از این اعمال می باشد، کردهای سوریه اول نه بحث رفراندوم برای "حق تعیین سرنوشت" را چه از دولت و چه از مخالفین خواسته اند بلکه اولین قدم تهیه نقشه راهی مبتنی بر اهداف کوتاه، میان و بلند مدت می باشد که مهمترین بخش از این مسئله کمک به تثبیت هویت و زبان کردی در سوریه بوده و به احتمال بسیار زیاد در روندهای پیش رو نیز سعی در تثبیت و ضمانت تمامی حقوق زبان و هویت کردهای سوریه در قانون اساسی سوریه خواهد بود. این نقشه راه ارتباطی با تجزیه، فدرالیسم، تداوم وضعیت فوق و یا هر سناریوی دیگری ندارد و یکی از مترقی ترین و غیرقابل اغماض ترین اقدامات در جهت روند ملت شوندگی کردان سوریه در صورت تکرار هر سناریوئی می باشد.
نقش زبان در پروسه ملت شوندگی بر کسی پوشیده نیست و زبان یکی از مهمترین عوامل در روند ملت شوندگی در جوامع مستمعره و مغلوب می باشد، همانطور که امروزه هزاران و میلیونها انسان در این جغرافیا به مدد زبان مادری ترکی توانسته اند حول مفاهیم و منافع مشترکی قابلیت تعریف مفهومی به نام ملت ترک را ایجاد کنند یکی از نمونه های بارز نقش زبان می باشد. بدین جهت می باشد که در ایران اکثر قریب به اتفاق فعالین ملی ترک خواستار رسمی و سراسری شدن زبان ترکی و رفع تبعیض های ائتنیکی – زبانی اند. 
سوالی که به ذهن می رسد این می باشد که آیا فعالین ملی و روشنکفران جامعه ترک ساکن ایران چنین نقشه راه کوتاه مدت- میان مدت و بلند مدتی را دارند و یا نه از همان اول خواستار رفراندومی برای حق تعیین سرنوشت می باشند. دیگر ملتهای مستمعره و مغلوب در دنیا از جمله کاتالان ها، باسکی ها، ایرلند، اسکاتلند و .. نیز موقعیت و پروسه مشابهی را با ملت ترک گذرانده اند و تجربیات انان نیز در تهیه نقشه راه می تواند برای ما درسی بزرگی باشد.

روز جهانی زبان مادری و زبان ترکی در ایران

Kategori: , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - دوشنبه, بهمن ۳۰, ۱۳۹۱ - 0 comments
اورمولو
همه ساله با نزدیک شدن به 21 فوریه که با نام روز جهانی زبان مادری شناخته می شود در میان ملیت های دنیا و الخصوص جوامع چندملیتی – چندزبانی به مانند ایران جنب و جوش خاصی را شاهدیم. در میان ملتهای غیرفارس ساکن ایران و ملت حاکم فارس زبان بیشتر مباحث 12 ماه سال که حول مسائل ملل تحت ستم و مستمعره داخلی می گذرد با نزدیک شدن به روز جهانی زبان مادری بحث عدم رسمیت و عدم آموزش زبان مادری ملت های غیرفارس و تحمیل آموزش زبان بیگانه فارسی دوباره نقل محافل می گردد، البته سانسور و کتمان موضوع به کنار.
با افزایش شعور ملی ترک در جامعه و روند بیداری ملی چندسالی هست که بحث زبان مادری و الخصوص رسمیت و سراسری شدن زبان ترکی از سوی اکثر قریب به اتفاق گروههای سیاسی، فرهنگی، جامعه ادب و هنر و... ترک به عنوان اولین گام برای ورود دمکراسی به منطقه جغرافیائی ایران نمود قابل توجهی یافته و رفته رفته در کنار دیگر مسائل ملل غیرفارس وجود مشکلی به نام 'مسئله ترک' در ایران در موضوعات مختلف نمود بیشتری می یابد، البته ناگفته نماند علت گستردگی مسئله ملی ملت ترک در ایران به علت وجود جمع کثیری از ترکان ساکن این جغرافیا می باشد که بنا به نظر بسیاری از محققین بی طرف ترکان ساکن ایران را نه به عنوان اقلیت بلکه به عنوان اکثریتی تحت مستمعرگی و حاکمیت اقلیت فارس زبان معرفی می کنند. با تثبیت گروههای ائتنیکی – زبانی – دینی در کشورهائی به مانند عراق، افغانستان و ... جنگ زده در سطح خاورمیانه ای و ترکیه در سطح اروپائی بدون تردید ترکان ساکن ایران نیز با صدائی رساتر و مصمم تر از همیشه خواستار تحقق تمامی حقوق پایمال شده و به یغما رفته خویش از جمله رسمیت هویت و زبان ترکی تحت ضمانت قانون اساسی، سیستم آموزشی و تحصیلی بر مبنای زبان ترکی، برابری زن و مرد، تقسیم منابع اقتصادی به صورت برابر، تغییر هژمونی قدرت و جایگیری نماینده گان واقعی ملت ترک در سیستم سیاسی حاکم، آزادی های دین باوران و غیردین باوران، تعریف جدید و مدرنی از شهروند ایران که در برگیرنده تمامی واقعیت های منطقه جغرافیائی ایران باشد و نه به مفهوم داشته های فارس زبانان تحت قالب ایرانیت، وجود نیروی نظامی برای حفاظت از ملت ترک، مدیریت مناطق ملی و ... طی پروسه های کوتاه– میان و طولانی مدت می باشند.              
جغرافیای تحت حاکمیت دولت ایران یکی از نادرترین مناطق چندملیتی – چندزبانی دنیا می باشد که هنوز هم سیاست های رسمی و غیررسمی اش مبتنی بر کتمان و اجرای آسیمیلاسیون زبانی – فرهنگی ائتنیک های مغلوب و مستمعره تعریف شده و به پیش برده می شود، هر ساله با نزدیک شدن به روز جهانی زبان مادری گروههای فعال حقوق بشر و غیرسیاسی ترک بیانیه های مرتبطی بنا به کنوانسیون های حقوق بشر جهانی و اعلامیه جهانی حقوق زبانی به محکومیت دولت ایران به سبب نقش آشکار حقوق ترکان ساکن این جغرافیا می پردازند. آموزش زبان مادری یکی از اصلی ترین مسائل در حوزه حقوق بشر می باشد و عدم جایگیری زبان ترکی در سیستم آموزشی ایران و در دیگر سو تحمیل زبان بیگانه فارسی بدون کوچکترین تردیدی یکی از عمده نقض های حقوق میلیونها ترک می باشد. سیاست رسمیت زبان فارسی در یک جغرافیای چندملیتی – چندزبانی به مانند ایران و عدم رسمیت زبان ترکی و دیگر زبانهای ائتنیک های غیرفارس به واقع مهمترین سد در برابر ورود دمکراسی به منطقه جغرافیائی ایران می باشد. در حالی که سیستم های سیاسی و غیرسیاسی منطقه و دنیا به سمت به رسمیت شناختن تمامی حقوق زبانی و فرهنگی ائتنیک های مغلوب در جوامع سیری سعودی دارد متاسفانه در ایران سیاست رسمی دولت ایران مبنی بر کتمان و تحقیر مفهوم ائتنیک های مغلوب و مستمعره بوده و در این راه نیز مدیای مرکزگرای فارس زبان (چه داخلی و چه خارجی) اوج تطابق را با پایمال نمودن و نقض حقوق اولیه ملت های مغلوب دارد. بر اساس آمار سازمان جهانی یونسکو بیش از 50% زبانهای دنیا طی 100 سال پیش رو تماماً به مرگ زبانی مبتلا خواهند شد و عمده ترین علت مرگ زبانها به نظر زبان شناسان عدم رسمیت و عدم جایگیری زبانهای مغلوب در سیستم آموزشی و تحصیلی اند، در دنیای کنونی حتی با رسمیت زبانی نیز خطر مرگ زبان ها از بین نمی رود و بدون تردید حمایت دولت های از زبان های موجود در یک جغرافیا به صورت برابر از اهمیت بسزائی برای زیست زبان ها برخوردار می باشد. 
رسمیت زبان مادری موضوعی امنیتی و متضاد با تمامیت ارضی یا کتمان زبان مادری و تداوم سیاست های آسیمیلاسیون زبانی – فرهنگی علت تجزیه ایران؟
براستی آیا رسمیت و سراسری شدن زبان ترکی سبب تجزیه ایران می شود یا عدم رسمیت و تداوم اجرای سیاست های آسیملاسیون زبانی – فرهنگی بر علیه ملت ترک و دیگر ملتهای مغلوب سبب تجزیه این جغرافیا خواهد شد؟ آیا با رسمیت زبان ترکی در ایران تمامیت ارضی این جغرافیا به خطر می افتد یا با عدم رسمیت زبان ترکی هست که حرکت های به حق استقلال طلبانه روز به روز گسترش یافته و جایگاه اجتماعی قابل توجهی را مابین ملت ترک می یابند؟ در دیگر سو فرض مثال رسمیت  وسراسری شدن زبان ترکی سبب تجزیه ایران شود، مگر برای عدم تجزیه این جغرافیا می توان میلیونها انسان ترک را از حق اولیه اش که آموزش زبان مادری می باشد به عناوین مختلف از جمله تمامیت ارضی کتمان کرده و نادیده گرفت؟ آیا اصلاً رسمیت و سراسری شدن زبان ترکی سبب تجزیه ایران می گردد و یا وجود تبعیض های متعددی ائتنیکی، زبانی، دینی، اقتصادی و ... بر مردمان ساکن این جغرافیاست که سبب بروز حرکت های به حق استقلال طلبانه ملی گشته است. آیا در دنیا کدام کشور چندزبانی – چندملیتی می باشد که با احقاق حقوق ملتهای تحت ستمش و یا رسمیت یافتن زبان مادری گروه های مغلوب تجزیه گردیده است؟ با رسمیت و انحصار بی حد و حصر زبان فارسی در کنار عدم رسمیت و کتمان زبان ترکی و دیگر زبانهای ملت های غیرفارس اکنون بسیاری از این زبانها مبتلا به انواع بیماریهای زبانی گشته و با خطر مرگ زبانی مواجه می باشند. باید قانون اساسی جدیدی منبطق با واقعیت بافت چندملیتی – چندزبانی ایران آماده گردد و دقیقاً زبان، ائتنیک ، فرهنگ و ... مختلف و متعدد در ایران نه به عنوان تهدیدی امنیتی بلکه به عنوان میراثی انسانی با قبول و به رسمیت شناختن تمامی حقوقشان و تضمین در قانون اساسی محقق شود که شاید بتوان به امید اشتراک منطقه جغرافیائی مشترک و تعریف جدید و مدرنی از شهروند ایران در کنار هم زندگی کرد، بدون تردید خلاف این امر می تواند جنگ های ویران کننده ائتنیکی – مذهبی را شعله ور سازد و سبب ایجاد نتایج غیرقابل جبرانی برای تمامی ملت های ساکن این جغرافیا گردد. موضوع ستم و وجود نژادپرستی بر علیه ملتهای مغلوب و تحت ستم مسئله آتش زیر خاکستر هست و در زمانش به شدت شعله ور خواهد گشت.

Ağev Petişınlerinde işletdilen Terminoloji ve Sunulan Siyasi Söylemler

Kategori: , , , , , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - شنبه, بهمن ۲۸, ۱۳۹۱ - 0 comments


Umud Urmulu:
Sıralanan qonular dışında məncə:
Türk Xalqini Azınlıq göstərilməsi, bizi dünya çapında bəlkə bir Azınlıq olaraq azınlıq haqqlarını əldə etməsi çabası kimi reklam edə ancaq bizim gərçəkdə çoxunluq olmamız iran dövlətinin bir azınlıq olaraq çoxunluğa hökm etməsini gizlətməktədir və yanlış tutumdur.
bu Pətişının olumlu - olumsuz etgilərinin yanı sıra gərçək anlamında propaganda və reklam dışında bizim hansı yol xəritəmizi içərməktədir? bugün Refranndum olursa millətin nə diyəcəği yetişdirdiğimiz sayısızca pan iranist, mərkəziyyətçi, ekonomik, siyasal, oyanış Türk toplumun bağları və minlərcə etgəni gözə alaraq imkanli mi yoxsa imkansiz? Refrandum istəyi bizim kimi Toplumsal - Ulusal hərkətələrdə ilk- orta yoxsa son seçənək olaraq isənilir? özəliklə bölgə və dünyada bizim kimi hərəkətləri göz önünə alaraq Basquelilar, Catalanlar, bölgədəki kürdlər vs ilk olaraq öz kimlik və dillərini rəsmi olmasını istəmişlər və istəməktədirlər yoxsa Refrandumu?(toplmunun ayrışmasına zəmin hazirlamaq gərək, dışarıda oturanlar durumun fərqində dəyil, məncə bugün refrandum olursa irandaki Türklərin yarısı yox yarısından çoxu iranda qalmağı seçər). 

Ağev Petişınlerinde işletdilen Terminoloji ve Sunulan Siyasi Söylemler
Méhran baharlı
Sözümüz
Son dönemde Azerbaycanla ilgili Ağév`e xetâben néçe Pétişın yayınlanmışdır. Bunlardan biri de (Recognize that the İslamic Government of İran is violating the fundamental rights of İran`s Azerbaijani ethnic minority) adlı bir pétişındır. Bu pétişının, benzeri bir çox girişim kimi olumlu ve olumsuz yönleri vardır.

Pétişınların olumlu yönleri:
1-Bu pétişın tek bir şexs terefinden hazırlanmışdır. Bu da günümüzde biréysel girişim ve yaradıcılığn ne denli önemli, étgili ve başarılı işler görebileceyini göstermekdeir.
2-Bu pétişın, téknoloji ve bilişim çağının sunduğu sonsuz olanaqların Türk xalqımızın sesini dünyaya ulaşdırmasındakı önemini ve hamıya qolayca erişebilirliyini bir daha göstermekdeir.
3-Bu pétişın doğrudan Ağév`e xetaben yazılmışdır. Bu önemlidir, çünkü Fars toplumu terefinden Türk milletinin doğrudan uluslararası güc merkezleri ile iletişim qurmasına qoyulan tabunu héçe sayır ve Türk aydın ve aktivistlerde bu qonuda oluşdurulan çekingenliyi ortadan qaldırmağa yardım édir.
4-İranda yaşamaqda olan Türk milletinin Türk Sorununu çözmek uğrunda başlatdığı savaşımın, uluslararasılaşmazsa en kiçik bir başarı şansı yoxdur. Bu ve benzeri girişimler, Türk Milletinin sesini dünya qamuoyuna ulaşdırması ve Türk Sorunun uluslarasılaşmasına kömek édebiler.
5-Bu pétişın özellikle yurddışındakı bir sıra Türk aktivistler arasında birlik ve dayanışma duyqularının yaranması ve berkişdirilmesinde étgili olmuşdur.
6-Bu ve benzeri pétişınlar birer siyâsi éylem olaraq, görece déneyimsiz sayılan Türk siyâsi aktivistlerin déneyim qazanması ve Türk xalqının milli démokratik haqları uğrunda başlatdığı hereketin taktiksel olqunlaşmasına yardım éder
7-Her bir pétişının hazırlanması, xalqa imza üçün sunulması ve ilgili merkezlere gönderilmesi, bir siyâsi éylemdir. Bu açıdan da hereketsizlik dönemlerinde özellikle yurd içinde olan Türk aktivislere moral ve umut vérip onların aktivleşmesini körükler…..
Sorunlu yönler

1-Her hansı bir siyâsi éylem ve sosyal girişim, onu tasarlayan ve yöneten şexs, qurum, hörgüt veya derneyin adı ile yapılmalıdır. Çünkü bu éylem ve girişimlerde işledilen términoloji ve siyâsi söylemler, tekce onları hazırlayan ve onları uyqun görüp destekleyenlere âiddir, bütün Türk xalqı ve ona mensub insanlara âid déyildir. Şexsler ve hörgütlerin öz görüşlerini bütün Türk xalqı ve Azerbaycan Milli Hereketi kimi yuvarlaq qavramlar adına ileri sürmeleri, gérçekleri yansıtmadığı üçün insanların doğru bilgi édinme haqqı ile çelişmekde, ayrıca étik açıdan da doğru déyildir.
2-Bütün Türk xalqı ve belli bir ölkede yaşayan Türk topluluğun hamısının adına yayınlanmaq istenilen metinler, démokratik ilkeler ve kültürü gereyi, onu hazırlayanların adı belirtildikden sonra, qarşı ve ferqli görüşleri almaq ve metnin üzerinde icma-konsénsus oluşdurmaq üçün, mentiqli bir süre qamuda tartışılmaya açılmalıdır. Metin, üzerinde icma oluşursa belli bir topluluq adı ile, icma oluşmaz ise de tekce onu hazırlayanların adı ile yayınlanmalıdır.
3-Bu pétişından sonra ne İran dévleti orada istenilen istekleri derhal qarşılayacaqdır, ne de Ağév bir gécede bu isteklerin savunucusu halına gelecekdir. Bu kimi éylemler eslinde daha çox pıropaqanda, bilgilendirme ve dayanışma yaratma éylemidirler. Bu éylemin işlevi de daha çox Türk xalqı, milli kimliyi, milli haqları ve istekleri haqqında uluslararası qamuoyuna ve güc merkezlerine bilgi sunmaq ve Türk milli meselesine aktuallıq qazandırmaqdır. Bundan dolayı işledilen términoloji ve ileri sürülen söylemler, son derece önemlidir ve onların dillendirilmesi ve kelimeler halına tökülmesine, yazılan metnin istenilen amacların doğrultusunda olup onlara zerer vérmesin diye, olağanüstü titizlikle yanaşılmalıdır.
4-Bu petişının işletdiyi términoloji ve sunduğu siyâsi söylemde belli sorunlar vardır. Burada milletimizin adı “Turk” yérine “Azerbaijani” ve dilimizin adı “Turkish” yérine “Azerbaijani Turkic” adlandırılmış, xalqımız démoqrafik olaraq çoxunluq olduğuna reğmen bir étnik azınlıq olaraq gösterilmişdir. Ayrıca  Türk milletinin temel dilsel isteyi olan “Türkcenin anayasal olaraq ve ölke çapında resmi édilmesi” İsteyi görmezden gelinip, onun yérine yüz il bundan qabağın İsteyi olan “anadilde tehsil” temel istek kimi gösterilmişdir.

Milletimizin milli adının Azerbaijani diye sunulması:
İranda Azerbaycanlı-Azerbaijani diye bir étnik veya milli qurup, milliyet veya millet yoxdur. Türk milleti vardır. Bir sıra xâricde yaşayan siyâsi aktivist, Türk xalqının milli ad ve milli kimliyi olan Türk ile inadlaşmaya ve öz milletlerine sayqısızlıq étmeye son vérmelidirler:
1-Azerbaijani veya Azerbaycanlı Sovyêtlerde 30lu illerde Günéy Qafqazya özlellikleri temel alınaraq İstalin hâkimiyyeti terefinden yaradılmış yéni milli ad ve yéni milli kimlikdir. Bu millet yaratma pırojesi veya milletleşme süreci, biz İranda yaşayan Türk xalqının içinden géçdiyi milletleşme sürecinden büsbütün ferqlidir. İranda yaşamaqda olan ve milli kimliyinde Ortadoğu, Günéy Qafqaz ve Kiçik Asiya çalarları var olan Türk milleti, Sovyétlerin parçası olmamış, ona İstalin-Sovyétler höküm sürmemiş ve İranda Rusiya Komunist Partisinin merkezi otoritesi demir yumruqla Azerbaycanlı diye bir milletleşme ve millet yaratma süreci başlatmamışdır. Bundan sonra da İranda Azerbaycanlı diye bir milli qurupu yaratmaq isteyen güclü bir merkezi otorite ve irâde var olmayacaqdır. Bizde, Türkiyede olduğu kimi, târixin doğal sürecinde eski Türk qovmu veya étnisitesinden gelişerek, Türk milleti ortaya çıxmış ve İranda Kürd, Beluç, Lor, Türkmen, Fars milletleri oluşduğu kimi bir de TÜRK milleti oluşmuşdur. Zaten İran`ın toplumsal dili ve siyâsi edebiyatında “Fars, Türk, Ereb, Kürd, Türkmen, Beluç …..” qalıbını içeren bir çox déyimin varlığı da, İranda Türkmen, Fars, Kürd, ….. cergesinde olan bir de Türk milleti veya Türk milli qurupunun varlığını gösterir.
2-Azerbaycanlı étnik-milli adı, İranda ve özellikle İranın quzéybatısında Türk Milli Bölgesinde yaşayan Türk milletimizi iki Azerbaycanlı olan (Qerbi Azerbaycan, Şerqi Azerbaycan, Erdebil ve Zengan) ile Azerbaycanlı olmayan (Hemedan, Qezvin, Merkezi, Elburz, Qum, Téhran, Kürdüstan, Kirmanşah, Gilan ostanlarında yaşayan) Türk kitlesine bölüp parçalayır. Bu da en başda İran`ın koloniyalist siyâsetlerine xidmet édir. Yurd dışındakı bir sıra Türk activist, İran dévletinin Türk xalqımızı bölüp yox étme siyâsetleri ve términolojini yaymağa son vérmelidirler.
3-Bu pétişında İstalinist términoloji, örneyin Azerbaijani yérine Turk ve Turkish yazılsaydı, Hemedanlı da, Merkezi ostanlı da, Qezvinli de, Savalı da, Qumlu da, Savucbulaqlı da, Abyékli de, Bicarlı da, Sunqurlu da, Mencilli de, Yasukenli de, hetta İranın ortasında Feridenli ve Samanlı da, İranın günéyinde Firuzabadlı ve Ebülverdli de ve İranın quzéydoğusunda Bocnurdlu ile Deregezli Türk de, hamısı éyni milletin biréyleri olduğunu hiss éderek ve özlerini pétişında görerek, ona imza atardı. Ancaq Türk xalqının adlını çekmeyen bu pétişın, işletdiyi térmonoloji ile Türk xalqı arasında birlik yaratmaqdan âciz bir siyâsi éylemdir.
4-İngilizcede işledilen Azerbaijani kelimesi Farsca –i soneki ile yapılmış, Fasca bir kelimedir. Bir sıra siyâsi aktivistin Türk xalqımızı uluslararası toplum ve edebiyatda Farsca bir kelime ile adlandırması, Türk xalqını  aşağılayan bir davranışdır ve bizim milli kimliyimize dönüş hereketimiz ve Fars sömürgecilikden qurtulma savaşımızla çelişmekdedir.
5-İranda Azerbaycanlı, Azerbaycan coğrâfiyasında yaşayan her kimse démekdir. Bu ad, Azerbaycan coğrâfiyasında yaşayan Türk, Fars, Kürd, Tat, Talış, Érmeni, Asoru, Yehud, … hamısının ortaq coğrâfi adıdır. Ancaq Azerbaycanlı kesinlikle milli-étnik bir ad ve kimlik déyildir. Dolayısı ile Azerbaycanlı-Azeraijani, söz qonusu İran ise, étnik-milli ad ve kimlik olaraq qullanılabilmez. 
6-Azerbaijani-Azerbaycanlı adını Türk milli kimliyi ile birleşdirmek ve bunları Türk milletinin milli adını ataraq onun yérine işletdmek, Türk milletine qarşı yapılan açıq ırqçılıqdır. Kimse ve özellikle yurddışında yaşayan ve belli idéolojileri menimsemiş siyâsi aktivistler, héç bir étnik ve milli qurupun târixen özünü adlandırdığı milli ad ve menimsediyi milli kimliyi deyişdirme haqqı ve yétgisine sâhib déyildir. Bu gobudluq temel insan haqlarına da tersdir. Yurd dışındakı bir sıra Türk siyâsi aktivistler Türk xalqına qarşı ırqçılıq yapmağa son vérmelidirler.
7-Azerbaycanlı, Azerbaycan coğrâfiyasında yaşayanların, milli kökenlerinden asılı olmadan ortaq coğrâfi kimliyidir. Hamının éyni derecede malı olan bu ortaq coğrâfi kimlik adını, Türk olmayanlardan alıp ve tekce Azerbaycanlıların bir bölümünü - özü de çoxunluğu- oluşduran Türk étnisitesine özel étmek, Türk olmayan Azerbaycanlılara qarşı açıq ırqçılıqdır. Yurd dışındakı bir sıra Türk siyâsi aktivisler, Azerbaycanda yaşayan ancaq Türk olmayan étnik quruplara qarşı ırqçılıq yapmağa son vérmelidirler.
8-Azerbaycanlı adını Türklerin bir bölümünün milli adı olaraq işletmek, Türk olmayan Azerbaycanları Azerbaycanlılığın dışına itelemekde ve doğal olaraq onlarda Azerbaycanlılıq duyqusunu yox étmekdedir. Bu da günümüzde Azerbaycan adlanan coğrâfiyada yaşamaqda olan Tat, Talış, Kürd, Fars ve Gilek xalqlarında Azerbaycandan ayrılma isteklerini körüklemekdedir. Onlar, mâdam ki biz Azerbaycanlı déyilik, Azerbaycan topraqları içinde qalmamağımızın da anlamı yoxdur diye düşünürler. Néce ki bu yanlış tutum ve Azerbaycanlını Türk yérine işletme olayı, son dönemde adı géçen xalqlarda güclü anti Azerbaycan ve bölücü hereketler yaratmışdır. Yurd dışındakı bir sıra Türk siyâsi aktivist, bölge xalqlarını Türk xalqına qarşı qışqırtmaq ve sürtüşme-çekişme yaratmağa son vérmelidirler.
Bizim dilimizin adı Azerbaijani-Turkic déyildir, Turkish veya Türkcedir.

Dilimizin Azerbaijani Turkic adlandırılması yanlışdır.
1-Turkic bir diller âilesinin adıdır. Buraya Çuvaş, Yakut, Uyqur, Özbek, Qazaq, Türkmen, Tatar  ….. kimi diller dâxildir. “Çuvaş Turkic” diyende bunun anlamı “Çuvaş” adında ve “Turkic” dilleri âilesine dâxil olan bir dilinin var olmasıdır. “Azerbaijani Turkic” diyende de éyni biçimde bunun anlamı adı “Azerbaijani” olan bir “Turkic” dilin var olmasıdır. Oysa özellikle İranda Azerbaijani diye bir dil yoxdur. Bizim dilimizin adı Türkce veya Turkishdir. Lehce qurubumuzun Turkiye Türkcesine qarışma éhtimalı olan durumlarda ise onu, “East Turkish” veya “Turkish” (Iran-Azerbaijan) kimi adlandırmaq olasıdır.
2-Génel olaraq bizim lehce qurupumuzu veya Batı Oğuzcanın doğu lehce qurupunu, Azerbaycanla özdeşleşdirmek yanlışdır. Çünkü ne bu lehce qurupunun ortaya çıxışı bugün Azerbaycan adlanan bölgede olmuş ve ne de günümüzde yayıldığı alan Azerbaycan adlanan bölge ile sınırlıdır. Türkcenin bu lehce qurupunun çekirdeyi Orta, Günéy ve Doğu Anadoluda ortaya çıxmış ve günümüzde işlendiyi alan da İran`ın quzéybatısında Azerbaycan adlanan ostanların (Qerbi Azerbaycan, Şerqi Azerbaycan, Erdebil ve Zengan) dışında, Azerbaycan adlanmayan ostanlar (Hemedan, Qezvin, Merkezi, Elburz, Téhran, Qum, Kirmanşah, Kürdüstan ve Gilan), habéle İranın ortası, İranın günéyi, İranın quzéydoğusu, Türkiyenin doğusu, ortası ve günéyi, İraq ve Suriye … bölgelerini qapsamaqdadır.

Milli isteklerimiz bütün Türk milletimizin istekleridir, tekce Azerbaycanda yaşayan bölümünün déyil
1-Bizim milli mesele milletimizin milli kimliyini qoruma ve milli haqlarını elde étmekden oluşmaqdadır.  Dolayısı ile burada Türk milli kimliyi ve Türk milli haqları söz qonusudur. Bu da İranda yaşayan bütün Türk milletini ilgilendirir. Türk milli meselesinden yalnız Azerbaycanlıların istekleri ve haqları diye söz étmek, gérçekleri çarpıtmaq ve Türk xalqının Azerbaycan dışında yaşayan bölümlerine sayqısızlıqdır. İstenilen istekler Türk xalqının tekce Azerbaycan bölgesinde yaşayanlar üçün déyil, bütün Türk xalqı üçün istenilmekdedir.
2-Bir sıra yurddışındakı Türk aktivislerin öz xalqları olan dört ostan dışında İranın başqa ostanlarında yaşayan Türk kitlesini, ayrı étnik quruplar olaraq sanması ve onların durumları ve haqları ile ilgilenmemesi, milli bilincden yoxsunluğun açıq belirtisi ve öz Türk xalqlarına yadlıq ve ondan qopuqluğun, Rusiya ve İran dévletlerinin koloniyalist siyâsetlerine yénik düşdüklerinin sonucudur. Bu anlayışın dünya qamuoyuna Türk xalqı haqqında yanlış bilgileri yayması ve yérleşdirmesi ise gérçek bir felâketdir.
3-Milli istekler ve milli haqları dillendirerken Türk xalqının bütününden söz étmemek ve tekce Azerbaycanda, yanı dörd ostanda yaşayan bölümünden söz étmek, siyâsi olaraq da son derece saxıncalıdr. Çünkü bu yanlış anlayış ve tutum, Türk xalqını siyâsi olaraq bölür, Azerbaycanda olmayan bölümünü, ayrı bir étnik antite diye dışlayır. Béle bir adlandırmaya temellendirilen her éylem ve girişim, ilk başda olumlu göründüyünün tersine, uzun ve`dede ne tek xalqımızda birlik yaratmaz, belke Türk xalqını bölüp zeyifleder, bununla da en başda İran dévletinin anti Türk koloniyal siyâsetlerine xidmet éder.
4-Türk Milletinin milli ve dilsel isteklerini tekce Azerbaycanda yaşayanların istekleri diye sunmaq, Türk xalqımızın Azerbaycanda olmayan bölümününün dillendirilen isteklere olumlu baxmasını ve bu isteklerin onun da istekleri olduğunu hiss étmesini engelleyir. Bu da Türk xalqının milli kimlik ve milli haqlarını elde étme ve qoruma uğrunda başlatdığı savaşımı gücsüzleşdirip siyâsi olaraq yénilgiye uğramaya mehkum édir.

İranda yaşayan Türk milleti azınlıq déyildir, görece çoxunluqdur.
1-Görece-nisbi çoxunluqda olan Türk milleti yérine azınlıqda olan Azerbaycanlı étnik qurupundan danışmaq, bir çox açıdan yanlışdır. Bu tutum, en başda var olan démoqrafik gérçekleri çarpıtır ve tehrif édir. Günümüz İranında démoqrafik gérçek budur: Türk xalqı görece çoxunluqdadır.
 2-İranda Türk xalqının azınlıq olduğunu söylemek siyâsi olaraq Türk xalqının gelişdirdiyi taktiksel söylemlere tersdir. Biz İranda Türk xalqının görece çoxunluqda olduğunu iddia édirik. Bununla da bunu qebul étmeyen İran dévleti ve Fars milliyetçilerini, bizim iddiamızın yanlışlığını qanıtlamaq ve İranın démoqrafik gérçeklerini ortaya çıxmasını sağlamaq üçün, uluslararası gözlemciler dénetiminde milli kimlik ve anadil haqqında sorular içeren génel nufus sayımını yapmaya çağırırıq. İndi ise, bir sıra aktivistin her hansı bir direnme göstermeden İran dévleti ile Fars milliyetçilerine boyun eyip, Türk xalqının azınlıq olduğunu iddia étmesi, Türk milli mücadilesini en önemli taktiksel söylemlerinin birinden yoxsun bıraxır.
 3-Be`zileri béle bir savunmada bulunurlar: İnsan haqları alanında bütün étnik quruplar, sayısal olaraq azınlıq veya çoxunluq olmalarına baxmaqsızın, Azınlıq qebul édiler. Bu savunma géçerli déyildir. Çünkü bu pétişına hâkim olan anlayış, tekce İnsan Haqları anlayışı déyildir ve belli bir siyâsi görüş hetta idéolojini yansıtmaqdadır. Bu metin sırf insan haqları ilkelerini temel alsaydı, xalqın özünü adlandırmadığı ve Rusiya Komunist partisinin yaratdığı Azerbaijani milli ad ve kimliyini işletmezdi. Bu yanlış derimin işledilmesinin nedeni, bu metne hâkim olan, bir siyâsi anlayış ve hetta idéolojinin milli kimlik tanımlamasıdır. Dolayısı ile bu metin bir İnsan Haqları metni déyildir, siyâsi bir metindir. Bu üzden de xalqımızın çoxunluq olduğunu, insan haqları términolojisinde olmamasına reğmen vurqulamalıydı.

Temel dilsel istek, Türkcenin resmi édilişidir, andadilde tehsil déyildir
1-Yazıda bizim temel dil isteyimiz olan Türkcenin resmi olunması gerekdiyi yazılmamış, onun yérine yalnız Azerbaijani dilinde éyitim istenmişdir. Oysa Türk xalqının dilsel alanda isteklerinden danışanda en temel istek, Türkcenin İranda, anayasal olaraq ve ölke çapında resmi édilmesi gelmekdedir.
2-Bu qonuda yurd içinde uzun süreden beri icma ve konsénsus oluşmuşdur. Türkcenin resmi édilmesi İsteyi İranda her fürset ve olayda, Baybek törenlerinde, yérel qezételerde, siyâsi toplantılarda, hetta Tıraxtor yarışmalarında döne döne ve sürekli dillendirilen temel bir istekdir. Béle bir isteyin yurddışındakı bir sıra siyâsi aktivistler terefinden, öz siyâsi görüş ve idéolojileri esasında, görmezden gelinmesi ve sansur édilmesi, … qebul édilmezdir.
3-Türk xalqının temel dilsel isteyini, Türkcenin resmi édilmesi yérine, tekce éyitimin anadilde olması isteyi kimi göstermek, yurd dışında bir sıra aktivistin bölgemizde Türkiye, İraq, Afqanistan vs… de cereyan éden gelişmelere uyumlu olaraq oluşdurulan çağdaş Türk milli istekleri ile tanış olmadıqları, ve bu qonuda sorumsuzca öz varsayım ve önyarqıları ile hereket étdiklerinden dolayıdır. Bu da davamlı olaraq Türk xalqının dilsel isteklerinin bunların terefinden çarpıtılıp tehrif olunması ile sonuclanmaqdadır.

Sonuc
1-Bu pétişında milletimizin adı Türk, dilimizin adı Türkce, görece çoxunluqda olan bir millet ve dilsel isteyinin de Türkcenin resmi olması yazılsaydı, onda sorun yox idi. Ancaq söz qonusu pétişında işledilen términoloji ve sunulan söylem bizim milleti yansıtmayır, yanlışdır ve bizim milli çıxarlarımıza da tersdir.
2-Bu pétişının términolojisi Sovéytlerde yaradılan milli kimlik veya İstalinist Azerbaycançılıq términolojisidir. İstalinist Azerbaycançılığın müellifeleri bellidir: Milletin adının Türk déyil Azerbaijani-Azerbaycanlı, dilin adının Türkce déyil Azerbaijani Turkic-Azerbaycanca, sayısal olaraq çoxunluq déyil azınlıq (minority), Türkcenin resmi olmaması ...... Bu términoloji ve söylem, İranda yaşayan Türk milletini bölür, onun milli adı ve milli dilinin adını deyişdirir, démoqrafsini çoxunluqdan azınlığa çévirir ve dil isteklerini eksik gösterir.
3-Bizi uluslararası siyâsi edebiyatda Türk déyil, Farsca Azerbaijani, dilimizi Türkce déyil Azerbaijani Turkic, çoxunluq déyil azınlıq ve dilsel isteyimizi Türkcenin resmiliyi olmayan tanıdan ve tesbit éden bu pétişın, milli kimlik ve siyâsi söylemler açısından ileriye doğru bir addım sayılamaz. Çünkü bizim milli kimliyimiz ve siyâsi söylemlerimizi tehrif édir ve bu tehrifatı dünya siyâsi edebiyata soxur. Bu yanlış términoloji ve siyâsi söylemleri işledenler, bilseler de bilmeseler de İstalinist Azerbaycançlığı, yanı Türk xalqını yox étmek üçün Rusiya Komunist Partisinin yaratdığı ve biz İranda yaşayan Türk milleti ile héç bir ilgisi olmayan bu yéni milli kimliyini, bize tehmil édir ve dünyaya yayırlar. Türk xalqına Azeri ve Azerbaycanlı, Azerbaijani, diline de Azerbaijani, Azerbaijani Turkic démek, onu qurtarmaya yardım étmez. Tersine yox olmasını yéyinleşdirer ve bundan dolayı da uzun vedede İran dévletinin anti Türk ve koloniyal siyâsetlerine kömek éder.
4-Biz yalnız düşmenlerimizi qorxuya salmaq üçün çalışmamalıyıq. Biz Türk xalqımızı qurtarmaq üçün doğru temeller ve sağlam ilkelerden iyne ucu qeder sapmadan çalışmalıyıq. Yoxsa Meşrutede, Milli Hökümetde de düşmenleri qorxuya salabildik. Ancaq Meşrutenin sonucu Ariyaçı Pehlevi diktası oldu ve Azerbaycan Démoqrat Firqesinin ikinci başqanı Paniranist çıxdı. Azerbaycan Démokrat Firqesinin başına gelenler bu açıdan ibretlerle doludur. İstalinist Azerbaycançılığın milli kimliyini menimseyen  Azerbaycan Démoqrat Firqesi daha sonra gédip Paniranistlerle birleşdi, anti Türk Tude Partisinin oyuncağı oldu ve en son da İran sefareti ile işbirliyi yapmaya başladı. Oysa bir zamanlar öldü var döndü yox şuarları vérirdi, hetta Téhranı almaqdan danışırdı. Ancaq bunların hamısı boş laflar idi. Niye? çünkü Türk milletini tanımırdı, Türk milli kimiliyine inanmırdı ve onun adına ve onun uğrunda yola çıxmamışdı. Onlar indiki pétişınlardan çox daha yékesini Birleşmiş Milletlere yazıp yolladılar. Ancaq Türk xalqı onlara destek vérmedi; çünkü özünü, Türk milletini onların términolojisinde, söylem ve günce ve gündemlerinde görmedi.
5-İster Türkçü, ister dinçi, ister Komunist, ister libéral, héç bir siyâsi ve insan haqları aktivisti, Türk xalqının milli adı, dilinin adını, démoqrafik gérçekleri ve siyâsi isteklerini tehrif édemez. Béle sorumsuzca tehrifler, Türk xalqına açıq sayqısızlıqdır ve ona zerer vérer, néceki 80 ildir vérmişdir. Bir sıra siyâsi aktivist terefinden yayılan bu yanlış milli kimlik ve siyâsi söylemlerin düzeltilmesi, uzun bir süre ve emek gerekdirecekdir.
Gérçeye hu!

Türkiye Türkcesinden Etgilenme Oluntusu

Kategori: , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - شنبه, بهمن ۲۸, ۱۳۹۱ - 0 comments

Méhran Baharlı
Xalqımızın ve özellikle genclerin qonuşduqları dilde Türkiye Türkcesinden étgilenme ve alıntı yapma olqusu eleşdiri qonusu olup, onu Farscadan alıntı yapma ve Farslara benzeşme ile éyni tutanlar olmuşdur. Oysa İran qaynaqlı Türklerin yurd içinde ve yurd dışında, Türkiye Türkcesinden étgilenmesi, hetta benzeşmesi (asimilasiyonu) ile onların Farscadan étgilenmesi arasında, üzéysel bir benzerlikler var olsa da, temelli ve derin ferqlikler vardır.
Târix bize bunu öyretir:
İran ve Azerbaycanda Türk dili ve Türk edebiyatının çiçeklenme dönemleri, her zaman Batı-Anadolu qaynaqlı ve onun étgisi sonucu olmuşdur. Ne zaman bu qaynaqla bağ qopmuş ve étgi kesilmiş ise, İran ve Azerbaycanda Türk dili ve Türk edebiyatı da qısa sürede düşüş eyilimine girmiş ve çöküntüye uğramışdır.
Néce ki Türkcenin Azerbaycan ve İranda doruqlara ulaşdığı Qaraqoyunlu, Ağqoyunlu ve Sefevi döneminin ilk illeri, Batı-Anadolulu Türklerin doğrudan eseridir. Sefevi dévletinin daha sonra Batı-Anadolu ile bağlarını qoparması ve İranlılaşması, Türkcenin İran ve Azerbaycanda yozlaşmaya üz tutması ve çöküşüne qoşut olmuşdur.
Yirminci yüzillerin başında Qacar İranı ve Rus Qafqasyasında Türkcenin dirçelişi, Osmanlı ile dilsel, edebi ve insâni bağların ürünü idi. İranda Meşrute ve ondan sonra gelen Pehlevilerin Batı-Anadolu kanalını qapatması, Türkcenin yéniden ölüm döşeyine düşmesine neden olmuşdur. Azerbaycan Cumhuriyetinin Sovyétlerşdirilmesi ve Osmanlı-Türkiye ile bağlarının qopartılması da, Türkcenin yozlaşması ve Azerbaycanca veya Azerbaycan Dili adlanan felâketle sonuclanmışdır.
İki gérçeklik tesbit édilmelidir:
a-Xorasandan başlayıp Balkanlarda biten alanda, özünü Türk adlandıran bütün kitlelerin dillleri tek bir Türkik dil olan Türkcenin (Batı Oğuzcanın) lehceleridir (Buraya ayrı bir Türkik dil olan Türkmence dâxil déyildir). Başqa bir déyişle Türkiye Türkcesinin (Batı Oöuzcanın Batı lehcelerinin) bizim Türkceye (Batı Oğuzcanın Doğu lehcelerine) olan munâsibeti, başqa bir Türkik dil olan örneyin Uyqurcanın Türkceye olan münâsibeti kimi déyildir. Bizim Türkce ve Türkiye Türkcesi -yanı İstanbul Türkcesi- bir dilin (Batı Oğuzcanın) iki Batı ve Doğu lehce qurupudurlar.
Türkcenin bir lehce qurupunun (Batı Oğuzcanın Doğu lehce qurupunun) Türkcenin başqa bir lehce qurupundan (Batı Oğuzcanın Batı lehce qurupundan) étgilenmesi ve ondan alıntı yapması, hetta qohum Türkik dil olan örneyin Uyqurcadan étgilenmesinden bile ferqli bir olaydır, qalsın ki Türk xalqını yox étmek üçün İran dévletinin bir arac olaraq işletdiyi ve Türk milletimize tehmil étdiyi, koloniyal bir dil olan Farscadan.
b- Anadolunun doğusundakı lehceler, örneyin Iğdır, Arpaçay, Erzurum, Erzincan, Qars, Ardahan …. lehceleri de Batı Oğuzcanın Doğu lehce qurupunda yér almaqda ve dolayısıyla özümüzünkü ve bizimdir. Éyni lehce qurupunda yérleşen lehcelerin bir biri  ile étgileşiminden daha doğal bir şéy olamaz.
--------

1-Bir dilin lehceleri arasında güclü olanın ötekileri étgilemesinde her hansı anormal bir durum yoxdur. Bir zamanlar bizim dili Türk dévletlerinin başkendi olan Tebriz`in lehcesi étgilerdi, indi ise bilinen bir çox nedenden dolayı İstanbul lehcesi bu İşlevi üstlenmişdir.
2- İstanbul Türkcesinden Türkce kökenli alıntıların dilimize girmesi sorunsuz olduğuna qarşın, Türkiyeden Türkce olmayan kelime ve derimlerin alınması, Azerbaycan Réspublikasından Türkce olmayan kelimeleri almaq kimi sorunlu bir durumdur. Gérçi Doğu Anadoluda târixen işledilen ve Türkce kökenli olmayan sözlerden alıntı yapma, uyqun olmasa dahi, yanlış déyildir.
3-Burada özüne dönüş olayı da vardır. Türkiye Türkcesini menimseme, en azından belli bir kesim üçün, milli kimlik açısından özüne dönüşdür. Bu, héç olmazsa ölçün dilde işledilen sözdağarcığı alanında, yanı bizim lehcede veya Azerbaycan Réspublikasının Azerbaycancasında var olan Erebce, Farsca ve Avropa kökenleri kelimelere qarşılıq Türkiye Türkcesinde eskiden var olan ve ya yénice töredilen Türk kökenli kelimeleri alıntılama, doğru bir davranış ve yararlı bir benzeşimdir.
4-Bizim lehce qurupunu Azerbaycan Türkcesi adlandırma tartışmalıdır ve bizi yanlış yönlere götürebiler. Çünkü bir sıra şexs bizimle Azerbaycan Réspublikasının iç içe olduğumuz iddiâsından hereketle, Azerbaycan adlandırdıqları her şéyi, Azerbaycan Réspublikası ile éynileşdirip ve daha sonra orada, be`zen koloniyal kimliksizleşme sonucunda ortaya çıxan anti Türk sürec ve qavramlara uydurmaq istemekdedirler. Bu iddiâ Erdebil ve Doğu Azerbaycan ostanlarının belli bölgeleri ya da böyük bir bölümü üçün géçerli olsa da, Türk xalqımızın bütünü, örneyin Batı Azerbaycan hetta Zengan ostanı üçün géçerliliyi şübhelidir. Zengandan aşağıya ise héç géçerliyi yoxdur, qalsın ki İranın ortası ve günéyinde yaşayan Türk xalqımız üçün.
5-Bizim quzéyle her şéyimizin bir birine hörüldüyü iddiâsındakı BİZ bölümünün ne olduğu son derece tartışmalıdır. Zengan`ın aşağısındakı Türkce, Türk kimliyi ve .... qonusunda Azerbaycan Réspublikası ile éynilik söz qonusu déyildir. Batı Azerbaycanın bile târixi, xalq kültürü, müziyi, mutfağı ve bu arada lehcesi daha çox Anadolunun doğusu ile iç içedir ve onun uzantısıdır, ne Azerbaycan Réspublikasının. Hemedan, Merkezi ostan ve daha günéye doğru başqa yérlerde de Türk xalqının Azerbaycan Réspublikasının dili ile iç içeliyi ve hetta étnik kimliyinde éyniliyi son derece azdır. Başda bu nedenle ki Azerbaycan Réspublikasında Sovyét döneminde yaradılan yéni Azerbaycanlı milli kimliyi daha çox yérel özellikleri olan bir Günéy Qafqaz kimliyidir. Oysa anılan bölgelerde târix boyunca var olan Türk kimliyi, Kiçik Asiya ve Ortadoğu özelliklerine sâhibdir.
6-Biz`i Türkiyeden ayıran çizgi deqiq tanımlanmış bir çizgi déyildir. Bizim milli sınırlarımız siyâsi sınırlarla örtüşmemekdedir. Yuxarıda da söylendiyi kimi biz Türkiyede de varıq ve bu ölkenin doğusunda yéddi bölge de BİZ`e dâxildir. Türk xalq edebiyatımızda Bakının adı hemen hemen héç géçmediyi halda, Erzurumun adı géçmeyen Türk xalq edebiyatı ürünü çox séyrekdir. Bakı ve Gence bizim üçün ne iseler, Qars ve Iğdır da bize odur, hetta onlardan bize daha da yaxındır. Çünkü Türkiyenin doğusundakı xalqımız en azından milli adları olan Türk`ü, Azerbaycan Réspublikası kimi unutup ve bıraxmamış, tersine ve éynen bizim kimi onu qorumuşdur. Biz indiki zaman kesiminde koloniyal bir milletleşme sürecinden géçmiş ve ona yénik düşmüş Azerbaycan Réspublikasından daha çox, Doğu Anadolu ile milli, insâni ve dilsel bağlarımızı olabildikce derinleşdirme ve génişlendirmeye önem vérmeliyik. Bu bölgenin lehcesinden Türkce kökenli dégileri alma da, bu amaca qulluq éder.
7-Azerbaycan Réspublikasının yazılı ve istandard dili olan Azerbaycanca veya Azerbaycan Dili, bize Fazerice ne ise odur. Bu yapay resmi dili BİZİM adlandırmaq Osmanlıcanı bizim adlandırmaq kimi mentiqsizlikdir. Bizim danışıq dilimizde olmayan Azerbaycan Réspublikasının Péyk, Azarkéş, Serencam, Elâmetdar, Eqvivalent, Resenziya kimi yüzlerce, minlerce Farsca, Rusca ve Erebce kelimeler ve onlardan étgilenen yanlış dilbilgisi qurallarını bizim diye adlandırmaq, öte yandan Türkiyeden alınan Uçaq, Uydu, Belli, Éşit; Bilim kimi Türkce olan kelimeleri Farsca kelimeler ile éşitlemek doğru bir yarqı ve tutum déyildir.
8-Bir qural olaraq Azerbaycan Réspublikasının- ve de Türkiye Cumhuriyetinin- ister dil, ister milli kimlik, ister her hansı başqa bir alanda bizim tek référans qaynağımız diye sunulması -ki génelde Erdebil ve Şerqi Azerbaycan ostanlı kökenlilerce yapılır- doğru bir tutum déyildir. Bizim référansımız tekce özümüzük.
9-Daha önce söylendiyi kimi Türk dili ve Türk kimliyi alanlarında Araz`ın quzéyinde Azerbaycan Réspublikası ve Araz`ın batısında Türkiye Cumhuriyetinin doğusunda yaşayan Türk xalqımızın bölümlerinden dégi alıntısı yapmamız ve onlardan étgilenmemizde her hansı bir sorun yoxdur. Ancaq gérçek budur ki bu alanlarda bizim xalqın böyük bir bölümünün Azerbaycan Réspublikası ile ne iç içeliyi, ne de Azerbaycan Réspublikasının bize sunacağı çox bir şéy vardır. Dil ve milli kimlik alanlarında bizim üçün axımın yönü uzun süre, xalqımızın da bir bölümünün yaşadığı ve bize sunacaq olağanüstü varsıl déneyimi olan Anadoludan bize doğru olacaqdır.
10-Milli açıdan xalqımızın Türkiyenin doğu bölgelerinde yaşayan bölümü ile Azerbaycan Réspublikasında olan bölümü arasında héç bir ferq yoxdur. Azerbaycan Réspublikası qaynaqlı, bir yandan bizi her alanda tekce Azerbaycan Réspublikasına endéksleme, öte yandan  bizimle Türkiye sınırları içinde yaşayan bölümümüz arasında qalın çizgiler çizme, bizi onlardan qopartma, onları bize yad ve özge kimi gösterme  siyâseti, gérçekleri yansıtmadığı kimi, anti Türk İstalinist Azerbaycançılıq ve Paniranizmin tortusu olup, ve olduqca qéyr-i milli bir siyâsetdir.
11-Bizim Türkcenin Türkiye Türkcesinden étgilendiyi ve buna héç bir şekilde izin vérmeyeceklerini söyleyenlerin arasında İran dévletine bağlı Paniranistler (Veten Yoli) ve Utancaq Paniranist Azerbaycançılar (Azeronline) da vardır. Bunların Türkiye Türkcesinden alıntı diye gösterdikleri, elsinde Türkce eski metinler ve günümüzde Türkcenin lehcelerinde var olan Türk kökenli kelimelerdir. Bu da Türkiye Türkcesinden étgilenme olayını şişirtmenin, İran dévleti ve Paniranistlerin amaclarına xidmet étdiyini gösterir.
12-Bizde Azerbaycan Türk edebiyatı oluşmamışdır (Azerbaycan edebiyatı qavramı ise Sovyét uydurması ve yanlışdır). Azerbaycan adlanan ve adlanmayan bölgelerde, Erdebilde, Merkezi ostanda, Qezvinde, Hemedanda, ..... Türk edebiyatı oluşmaqdadır. Gelecekde İranın quzéybatısında yérleşmiş Türk milli bölgesinin bütünü tek bir siyâsi vâhid olaraq dévletleşse ve bu dévletin adı Azerbaycan olursa, onda oradakı Türk edebiyatını da Azerbaycan Türk edebiyatı adlandırmaq olabiler. Ancaq indi béle bir durum söz qonusu déyildir. Bu üzden de bizde oluşmaqda olan Türk edebiyatını, Azerbaycan Türk edebiyatı adlandırmaq, kéyfi bir adlandırma ve daha doğrusu Wishful Thinking`dir, var olanı tesbit étmek déyildir.
Gérçeye Hu!!

Güney Azerbaycan və Su Sorunu

Kategori: , , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - پنجشنبه, بهمن ۲۶, ۱۳۹۱ - 0 comments

Güney Azərbaycan, Urmiye: NASA’nın Ən Yeni yayınlanan Araşdırmalarına Görə Türkiyə, iran, Suriyə,Iraq, Diclə və Fırat çaylarının su hövzəsində Şirin Su qanyaqlarında yaxın zamanda Sorun yaşanacaqdır.
NASA’nın yeni Araşdırmaları Sonuclarına Görə Ortadoğuda Şirin Su qaynaqları təhlükəli düzeydə olduğunu açıqladı.
”Water Resources Research” Dərgisində yayınlanan bilgilərə görə ortadoğuda Lut Gölü büyüklüğündə şirin Su Qaynaqları yox olması ön görülməktədir, NASA bunun nədənin yanlış su yönətimi, Yeraltı Suyuna Artal istək və 2007 ilindəki Quraqlıq etgiləri saymaqdadır.
Öncə yayınlanan bilgilərə Görə Türkiyə, iran,Iraq, Suriyə, Diclə və Fırat çayları su Hövzəsi birlikdə 144 km küb su itirdiğini açıqlayıbdır və gərçək anlamından Ortadoğuda Su sıxıntısını vurğalamışdır. NASA’nın Aradşırmaları 2007 ci ildən başlayaraq iki uydudan alınan verilər sonucunda hazirlanmişdir. NASA’ya Görə Bölgə Su Qaynaqlarının 60’ının Yeraltı Suların Pompayla boşaltılmasınmdan və beşdə birini də azalan Qar və Yağış Yağıntılardan yol açdığını duyurmaqdadır.
NASA’nın yeni  yayınladığı bilgilərini və iran Su Sorunila birlikdə düşünərsək Güney Azərbaycan Su sıxıntıları daha gözə çarpmaqdadır. Güney Azərbaycanın bugün bilə şirin Su qaynaqları qonusunda sıxıntı yaşamqdadır, ancaq bu sıxıntının bir böyük nədənı iran dövlətinin yanlış su yönətimidir. Eləcə Güney Azərbaycan’da Bulunan Urmiye Gölü quruması Güney Azərbaycanin batısında bir böyük çevresel fəlakətə yol açmaqdadır. Ötə yandan iran dövlətinin də yanlız Urmiye Gölü su hövzəsində 63 Baraj tikdiğindən dolayı bölgədəki şirin sular yanlız əkinçilikdə qullanılmaqdadır, ancaq qullanılan Suların bir böyük bölümü iran’da ki əski sulama sistemi nədənilə hədər olmaqdadır. Bölgədəki gəlişən əkinçilik və Şirin suyun yanlış qullanımı bugün bilə Urmiye Gölü çevrəsində öncələr paylaşdığımız kimi 50 Kəndin yanlız şirin su olmadığından dolayı boşlatılmasına yol açmışdır. 
Önümüzdəki illər bir çox Doğa və Çevre Uzmanına Görə Su üzərində şəkilənəcəkdir və Su Qaynaqları üzərində olası Savaşlar bilə yaranması ön görülməktədir ancaq bu durum Güney Azərbaycan üçün daha pisdir. Iran dövləti Qeyri rəsmi olaraq Güney Azərbaycan və başqa Türk bölgələrində yürütdüğü siyasət bu bölgələrı hər aladna yox etməktədir və sayısızca çevre və Doğa sorunu bunun ən yaxşı qanıtıdır. Güney Azərbaycan Su sorunu bizim Ulusal dövlətimiz olsa yoxa iran Federal bir sistemə keçiş yapsa bilə ginə bizimlə olacaqdır və məncə Gələcəyimiz üçün təməldən düşünməmiz qonulardan sayılmaqdadır.

Cinsiyet ve Millet,Milletin Biyolojik Yeniden Üretimi ve Qadınlar

Kategori: , , , , , , , , , , , , Umud Urmulu - چهارشنبه, بهمن ۲۵, ۱۳۹۱ - 0 comments

Əsər Adı: Gender and Nation (Cinsiyet ve Millet)
Yazar: Prof.Dr.Nira Yuval-Davis
Çevirən: Özgür
Güney Azərbaycan feminizm Araşdırmalar Mərkəzi
Qadınlar, milli və etnik sürəcləri fərqli şəkillərdə etgiləməkdə və bunlardan etgilənməkdədir. Bu bölüm qadınların sözdə "doğal" roluna -uşaq doğmaq- ən çox uyğun gələn bu ilişkinin boyutuna və bunun həm millət qurğularına həm də qadınların toplumsal qonumlanışlarına yönəlik təzəmmünlərinə odaqlanmaqdadır. Paola Tabet`in (1996) qarşıya qoyduğu kimi, "doğal" və "kontrollu" ürəmə şəklində bir ikilik oluşdurula bilməz: Sözdə doğal biyolojik ürəmə, onu quran bəlli toplumsal, siyasi və iqtisadi bağlamlar içində gerçəkləşməktədir. Bu bölümün iddiası, qadınların öz etnik və milli birliklərindəki və yaşadıqları və/və ya vətəndaşı olduqları dövlətlərdəki qonumlanışlarının və bu etnik və milli camaatlara və dövlətlərə qarşı yükümlülüklərinin, onların ürəmə haqlarını etgilədiyi və bəzən də bu haqların üzərində mülkiyət sahibi ola bildiyidir. 
Ancaq çeşitli milliyyətçi söyləmlərdə qadınları "topluluğun daşıyıcıları" olaraq qurmaq üçün tez-tez qullnılan özgül yolları dartışmaya başlamadan öncə, qadınların ürətgən rolları ilə millət qurğuları arasındakı kəsişmələr araşdırılacaq.  

Qan və Aidiyyət
"Ortaq kökən" mitinin (və ya gerçəyinin) bir çox etnik və milli topluluğun qurulmasındakı rolu və bir camaata onun içində doğularaq qatıldığı diqqətə alınsa, etnik və milli söyləmlərdə qadınların ürətgən rollarının əsas önəmi ortaya çıxmaqdadır. Bəzi durumlarda, özəlliklə milliyyətçi və ırqçı ideolojilərin möhkəm bir şəkildə iç-içə keçdiyi durumlarda, topluluq içində doğulmayanlar dışlandığı üçün bu, topluluğa qatılmanın tək yolu ola bilər. Bu tip durumlarda "dışardan olanların" camaata qatıla bilmələrinin tək yolu, qrublararası evlilikdir. Ancaq bu durumda belə, Nazı huququ örnəyindəki kimi, o birilərin (Yəhudilər, qaralar), qanı səkkizdə bir və ya on altıda bir nisbətində olsa belə "saf qan" çirklənə bilməkdədir. 
Bu nədənlə ırqın "safı" ilə məşğul olanların, fərqli topluluq mənsubları arasındakı cinsi ilişkilərlə də ilgilənmələri təsadüf deyil. Bənzər şəkildə, İsrail faşist partisi Kach`ın lideri Rəbbi Kahana`nın İsrail Parlamenti üzvüykən verdiyi ilk (və tək) qanun təklifi, Yəhudilərlə Ərəblər arasında cinsi ilişkinin yasaqlanmasına ilişkindir. Güney Afrika hükümətinin apartheidi (ırq ayrımı) qaldırma yolundakı ən əhəmiyətli addımlarından biri, fərqli "ırqlardan" insanların cinsi ilişkilərinə və evlənmələrinə yasal olaraq izin vermək idi. 
Millətlərin örgütləyici ilkəsi olan "ortaq kökən"in önəmi duruma görə dəyişməkdədir. İsveçrə və Beljik kimi bəzi millətlərdə, bəzi bəlli etnik qruplaşmalar "millət"i oluşturmaqdadır. Amrika Birləşmiş Dövlətləri və ya Avustrayla kimi köçmən toplumlarda, "ortaq kökən"dən çox "ortaq qədər", "millət"in quruluşunda əhəmiyyətli bir faktor ola bilər. Ancaq yenə də köçmənlik və doğum siyasətlərini də qapsayan millət qurma sürəçlərinin təməlini oluşturan "kökən" və kültürün açıqca olmasa da zimnən bir arzu ediləbirlik hiyerarisi mövcuddur (Stasiulis & Yuval-Davis, 1995). Qadınların yurdiçi yurddışı köçmən və mültəci olaraq qonumları, sınırların milliyyətçi qurğuları tərəfindən dərindən etgilənirkən, ayrımcı milli doğum siyasətləri də "millət" içindəki bütün qadınların həyatlarını etgiləyə bilməkdədir.  
"Ortaq kökən", özgül milliyyətçi projelərin ən önəmli boyutu olmadığında belə, "gerçək" kökənini bilmək, adamın kimliyini və bəlli etnik və milli topluluklarla qaynaşmasını dərindən etgiliyə bilməkdədir. 
Qadınların uşaq sahibi olmaya ya da -özəlliklə də doğum öncəsi uyğun testlərin gəlişməsiylə birlikdə- istədikləri cinsiyyətdən uşağa sahib olmaya təşviq edilmələri, bundan imtina etdirilmələri, bəzən də bu qonuda basqı görmələri ilə daşıyıcı analıq və övladlığa götürmə də, milliyyətçi projelərin tarixi dövrlərdə quran hegemonik söyləmlərə bağlıdır. Üç təməl söyləmdən biri və ya birdən çoxu, milliyyətçi nufus kontrolu siyasətlərinə egemen olma eyilimindədir. Bu söyləmlər, "iqtidar olaraq xalq" dediyim söyləm; öjenist söyləm və Malthusçu söyləmdir. 

1. İqtidar Olaraq Xalq
Bu söyləmdə "millətin" gələcəyinin, onun davamlı böyüməsinə bağlı olduğu düşünülməkdədir. Bu böyümə bəzən yalnız daha çox uşaq doğması istənən qadınların ürətmə bacarığına bağlıdır. Vətəndaş və əsgəri çeşitli milliyyətçi amaclara yönəlik olaraq insana - özəlliklə də erkəyə - ehtiyac duyula bilməkdədir. Onlara işçi, məskunlaşmaçı, və əskər olaraq ehtiyac duyula bilməkdədir. 
Örnəyin Japoniya`da hökumət, məktəb çağından kiçik hər uşaq üçün aylıq 5000 yen (38 dollar), ailənin üçüncü uşağı içinsə bunun iki qatını ödül olaraq sunmaqdadır. Japoniya bu günlərdə tarixinin ən aşağı doğum oaranına sahib olduğu üçün rahatsız bir durumdadır. Bu kampaniyanın rəsmi səbəbi "millət"in rifahıdır: Japoniya`nın əhalisinin azalması, "işgücü qıtlığına, ekonominin yavaş böyüməsinə və yaşlılara yönəlik sosyal xidmətləri dəstəkləmək üçün daha böyük vergi yükü"nə yol açacaqdır.  
Avstraliya kimi köçmən toplumlarda, "çoxal və ya yox ol" çağırısı edilməkdədir (de Lepervanche,1989). Oradakı "millət yaratma" sürəcinin yaşaya bilməsi üçün, xalqın müəyyən bir "kritik" sayida olmasının həyati olduğu düşünülməkdədir. İsrail`də də insanların ölkəyə yerləşmələrini sağlamaq üçün, dışardan köç sıx bir şəkildə təşviq edilməkdədir. Bu örnəkdə seçilən köç daha da dışlayıcıdır - yəni Eşkenazi (Batılı) və Mizrakhi (Doğulu) kimi az çox "seçim edilə bilər" Yəhudi birliklərini daxil etsə də, Yəhudi köçüdür. Yerli Filistin əhalisi, Siyonist Yəhudi yerləşim projəsinə şiddətlə etiraz etmiş və "millət yaratma" müddətinin əsgəri boyutu ağır basmıştır (Abdo və Yuval-Davis, 1995; Herlich, 1987).  
Filistinlilərlə edilən "demoqrafik yarış", İsrail tarixində önəmlidir (Portuguese, 1996; Yuval-Davis, 1989). Lübnan, Qıbrıs və (eski) Yuqoslaviya kimi eyni torpaqlar üçün mücaadele edən iki milli qrup arasında milli anlaşılmazlıqların olduğu başqa toplumlarda, "demoqrafik dəngə"yə bənzər bir önəm verilməkdədir. 
"Demoqrafik yarış", yalnız mübarizə edilən torpaqlar üçün milli bir anlaşılmazlıq olduğunda deyil, eyni zamanda hegemonik topluluğun hegemoniyasını əldə tutmaq üçün etnik bir çoxunluğun həyatı görülməsi durumunda oluşabilər. 
Son zamanlarda Bolqarıstanda hökumət bənzər qayğılarla, daha yüksək doğum nisbətinə sahib olan Türk və Rum azlıqlarla "demoqrafik yarış" içindəki etnik Bolqar qadınlarını daha çox uşaq sahibi olmaları yönündə edəcək siyasətlər uygulamaqdadir (Petrova, 1993). 
Qadınların daha çox uşaq yetişdirmələri yönündəki basqə, milli bir fəlakətin öhdəsindən gəlmək üçün qullanılan milli bir strateji ola bilər. Örnəyin Rusiya`dakı doğum-yanlısı siyasətlər, devrim və iç savaş sonrasında əhalinin tükənməsində doğrudan bir qarşılıq idi (Riley, 1918b: 193; Portuguese içində, 1996: 48). Bənzər şəkildə İsrail`də də doğum-yanlısı ideolojilər yalnız Siyonist yerləşim projələri ilə deyil, 6 milyon Yəhudi`nin öldüyü Nazı soyqırımı ilə də bağlantılıdır. Uşaq sahibi olmamaq - və ya Yəhudi camaatının "dışından" biriylə evlənmək və uşaq etmək belə - "demokrafik soyqırım"a bir qatqı olaraq düşünülməkdədir. 
Təbii ki qadınların, millət uğrunda uşaq doğmağa məcbur edilmələrinin doruk nöqtəsi, SS erkəklərin "salt saxli (saf stok)" üçün Ari qadınlardan mümkün olduğunca çox uşaq sahibi olmağa təşviq edildikləri Lebensborn proqramı ilə Nazı Almaniyası`nda gerçəkləşmişdir. Erkəklərin qadınlarla evlənməsi gözlənilmirdi və uşaqlar dövlət tərəfindən yetişdirilirdi (Koontz, 1986: 398-402). Bununla birlikdə Nazılar, müəyyən Alman qadınlarını uşaq sahibi olmağa məcbur edərkən, bəzilərini də olmamağa məcbur etmişdir. Bu, onların milli ürəməyə bağlı öjenist söyləmlərinin bir parçasıdır: "Erkəklərin qadınlar üçün mübarizəsi, yalnız ən sağlamlara çoxalma haqqını və ya fürsətini verər" (Hitler, Mein Kampf, köçürən Koontz, 1986: 402).

2. Öjenist Söyləm
Saxta - bilim olan öjenisizm, millətin böyüklüyü ilə deyil, "kalitəsi" ilə ilgilənməldədir. "Millət"in "kalitəsi"nə olan ilgi, təbii ki özlərini açıqca ifadə edən öjenistlerden daha geniş çevrələrcə də paylaşılmaqdadır. Rifah millətlərinin kalitəsini artırmaq üçün yoxsullara daha yaxşı sağlamlıq, eyitim və iqamətgah əldə etdirmə xidmətləri lazımlı görülməkdədir. Bununla birlikdə öjenik, uşaqların daha yaxşı bəslənməsiylə ilgilənməkdə, seçici ürəmə biçimində "doğal" araciliğiyla millətin kalitəsini öncədən çabası içinə girməkdədir. 
Ancaq öjenist milli artıma qurğuları, gələcək nəsilin fiziki "sağlamlığı"ndan daha ötə bir şeylə ilgilənməkdədir: "milli stok" və kültürəl özəlliklərin biyolojikləşdirilməsi. Margaret Thatcher`ə Birləşmiş Krallıqdakı ilk seçki kampaniyasını qazandıran "köçmənlər tərəfindən udulma qorxusu"nun mərkəzində yer alan "kültür" və ənənənin" soykütüksel "fərqlilik" qavramına indirgenerek özselleştirildiği Powellcı/Thatchercı "yeni ırqçılıq" qavramının (Baxar, 1981) kökənləri görülə bilməkdədir.   
İndiki vaxtda nufus siyasətlərinin ən güclü öjenist qayğılarla yaradıldığı ölkə Singapur`dur. Singapur`da başbaxan, yüksək eyitimli qadınlardan, vətənpərvərlik vəzifəsi olaraq genetik baxımdan üstün uşaqlar doğurmalarını istəmiş, digər tərəfdən yoxsul, eyitimsiz qadınlara, genetik baxımdan aşağı uşaqlar doğurmağı davam etdirməyib qısırlaşdırılmağı qəbul etdikləri təqdirdə 10.000 dollarlıq nakıt ödül verilmişdir (Heng ve Devan, 1992). Hər vaxt aşkar olmasa da və hər yerdə eyni ölçüdə rast gəlinməsə də bir çox ölkədə, əhalinin sınıf, etnisitə, "ırq" və əksəriyyətlə bunların hamısına birdən dayalı fərqli qatmanlarına yönəlik ayrımcı bir şəkildə, uşaq doğmağa təşviq və caydirma siyasətləri mövcuddur. 
Örnəyin Tamar Lewin (WGNRR, 1991) Kanzas`da uzun dönəmdə yavaşca qana qarışan kimyasal hamiləlik önləyici içərən Norplant çubuqlarının dəri altlarına yerləşdirilməsi üçün, toplumsal yardım alan analara (çoxu qara) 500 dolar artı ildə 50 dolar ödənməsinə dair bir plandan bəhs etməkdədir. Norplant ilə ilgili geniş çaplı təcrübələrə qatılan quzey`deki tək ölkə ABD`dır.  

3. Malthusçu söyləm
Gəlişməkdə olan bir çox ölkədə və ya bəzən LACCAP ölkələri də deyilən: Latın Amerika, Karayiblər, Afriqa, Asiya və Pasifik ölkələrində durum bir az fərqlidir. Bu ölkələrdə nufusun kontrolsuz bir şəkildə davamlı artımının ("partlamasının") ulusal və ya uluslararasi bir fəlakət gətirə biləcəyi qorxusu vardır (Hartman, 1987). Buradakı nufus kontrol siyasətlərinin təməl amacı genəl böyümə nisbətinin salınmasıdır. Bu cür siyasətlər üçün qadınlar əksəriyyətlə "tutsaq" hədəf nufusdur. örnəyi Braziliya`da sezaryən edilən qadınların %45'inin qısırlaşdırıldığı bildirilmişdir (Bradiotti vs. 1994: 144). 
Bir İngilis din adamıykən iqtisadçı olan Thomas Malthus, 1800-cü ildən öncə, gəzəgənin qlobal qida qaynaqlarından daha daha sürətli artan insan nufusunun uzun müddət besleyemeceği kəhanətində olmuşdur.  
Bu söyləm, bir çox Üçüncü Dünya ölkəsində, ölkənin iqtisadi və toplumsal sorunlarını həll etmədə təməl bir stratejı olaraq nufus siyasətlərinin mihenktaşı halına gəlmişdir. "kontrol edilə bilməz" nufus artımının bir sonucu olaraq işgücü ərzi və tələbi arasındakı dəngə ciddi şəkildə təhdid edildiği təqdirdə, iqtisadi və siyasi sistemin sabitliksizləşməsi qorxusu mövcuddur. 
Bu anlamda ən irəli gedən ölkə Çin`dir. 1950`lərdə Mao, xalqı milli iqtidarın və qaynaqların bir parçası olaraq görərkən, 1970`lərdə siyasət tamamilə tərsinə dönmüşdür. Çinli ailələrin bir çoxunun birdən çox körpə sahibi olmaları üçün (bəzi azlıqlara və çöl kəsıməndən ailələrə əgər ilk uşaqları qız isə, iki uşaq icazəsi verilmişdir) sərt tədbirlər alınmışdır. Bunlara uymaqdan qaçınmanın ən aşırı cəzası, valideynlərin işsiz buraxılması və uşağın eyitimdən məhrum edilməsidir.  
Malthusçu siyasətlərin etgisi olduqca cinsiyyətçidir. Uşaq sayısının qısıtlanması yönündə güclü basqıların olduğu və oğlanlara toplumsal və iqtisadi səbəblərlə daha çox dəyər verildiyi yerlərdə, kürtaj və uşaq cinsiyyətləri əksəriyyətlə qız körpələrə yönəlmişdir. Malthusçu siyasətlər uygulanmaya başladıqdan sonra, Çin və Hindistan`ın kəndlərində doğan bəlli yaş qruplarının %100'ünün erkək olduğuna dair söyləntilər vardır. 
Güney`dəki qatı nufus kontrol tədbirlərinin ardında yatan "milli çıxar" əksəriyyətlə hökumət təşəbbüsünün bir nəticəsi olmayıb, Kuzey`in özəlliklə də Amerika Birləşmiş Dövlətlər`in öz milli çıxarlarını algılayışı üzündən dışardan təşviq edilməkdədir. Bir neçə il öncə dışarya sızan bir CIA raporunda, yüksək doğum nisbətlərinin "üçüncü dünyada siyasi istiqrarsızlığa yol açdığı və bunun Birləşmiş Dövlətlər üçün güvənlik sorunları yarada biləcəyi" izah edilməkdədir (WGNRR, 1991). Reagan yönətimi, "qalxınma" yardımının parçası olaraq nufus kontrolu üçün 3 milyard dolar vermişdir! Elizabeth Sobon`un (WGNRR, 1991) belirtdiği kimi, Afrika xalqının nufus sıxlığı Avropa`nın onda biri olmasına baxmayaraq, Birləşmiş Dövlətlər Uluslararası Qalxınma Ajansı (USAID), Səhra altı Afrikası`ndakı 45 ölkə (hamısı) ilə içlərində Meksika və Filipinler də olmaq üzrə cəmi 95 ölkəyə, ailə planlaması amacıyla pul vermişdir. 

Toplumsal Bağlam
Ortaq milli çıxarlar ilə fərdi çıxarlar arasında adamın sahib olduğu uşaq sayı baxımından, əksəriyyətlə ciddi uyuşmazlıqlar olduğunu diqqətə almaq önəmlidir. Yaşlılar və xəstələrə baxacaq rifah yapıları yoxsa, özlərinə baxacaq yetərli sayıda sağlam uşağa sahib olmaq insanlar üçün həyatidir. 
Hartman`ın (1987: 8) də işarə etdiyi kimi, körpə ölüm oranı düşmədən, nufus artım nisbətinin düşdüyü bir durum heç olmamışdır. Bunu yapısal uyğunlaşma siyasətləri dövründə ağılda tutmaq özəlliklə önəmlidir. Çünki bir tərəfdən nufus artım sürətini kəsmək üçün basqı yaradarkən, digər tərəfdən də toplumsal sağlamlıq və baxım fondları ilə qadınlara sağlam körpələr doğurmaları və yetişdirmələri üçün verilməsi lazım olan dəstəyi qısmaqdadır. 
1994 Qahirə`də BM Nufus və Qalxınma Siyasətləri Konfransı əsnasında qadınların ürəmə haqlarına qarşı sərtcə dirənən Vatikan/İran kökdənçi ittifaqının açıqca göstərmiş olduğu kimi, diqqətə alınması lazım olan tək toplumsal faktor, qamusal sağlamlıq altyapısının və rifah altyapısının yoxluğu deyil. Qadınların öz bədənlərini kontrol edə bilmələri, onlar və o biri dini liderlər üçün öz nüfuzlarına doğrudan bir təhdid olaraq algılanmaqdadır. Və bir çox qadın, qutsal dini qaydalar ilə ənənə və adətlərə xəyanət olaraq yorumlanacaq hər hansı bir şey edərkən duraqsamaqdadırlar. Bununla birlikdə dini nüfuzun, "əsl" və "özsel" dini şərtlərin bir sonucu olmaqdan çox, qadınlar və ürəmə seçimləriylə uyuşmazlıq içindəki qonumları meşrulaşdırmaq üçün başvurulan bir şey olduğunun bu bağlamda vurğulanması önəmlidir (Makhlouf Obermeyer, 1994).
İqtisadi, siyasi və toplumsal qloballaşma sürəcləri də, qadınların doğurganlıkları üzərində çəlişkili basqılar yaratmaqdadır. Bir tərəfdən qadınları işə getmələri üçün daha böyük bir basqı mövcuddur və çoxunluqla uluslararası yardım örgütləri sayəsində daha çox hamiləlik önləyiciyə çatılmaqdadır. Digər tərəfdən yüksələn etnik və dini kökdənçi kimliyə dayalı və siyasi hərəkətlər, qadınlar üzərindəki kontrolu möhkəmləşdirməkdə və hər hansı bir ürəmə haqqına qarşı müxalifəti "ənənə və adət" adına artırmaqdadır. 
Bir çox qadının jinekolojik şərtlərdən zərər gördüyü -qısırlaşdırıldıqlarında və ya dəri altlarına Norplant yerləşdirildiyində baxım görmədikləri- toplumlarda, qadınların fiziki rahatsızlıqları da artmaqdadır. Qadınların qanama keçirdikləri dönəmlərdə (örnəyin Norplant tez-tez qanamağa yol açar) dini vəzifələrini yerinə yetirmələrinin yasaq olduğu və ərlərinin onlarla cinsi ilişkisi ola bilmədiyi toplumlarda bu durumun, ərləri tərəfindən tərk edilmək və ya boşanmaq da daxil olmaq üzrə qadınların həyatında dolaşıq sonucları ola bilməkdədir. 
 Qadınların uşaq sahibi olub olmamaları yönündə basqı və bəzən də güc qullananların həm dini (Katolik kilsəsi kimi) həm də milli hökumət-xarici rəsmi və qeyri-rəsmi qruplaşmalar ola biləcəyini də unutmamaq lazımdır. Məsələn bir Filistinli qadının "Döyüşüb ölməsi üçün bir oğulumun, həbsə getməsi üçün bir oğulumuz, pul qazanmaq üzrə neft ölkələrinə getməsi üçün bir oğulumuz və yaşlandığımızda bizə baxması üçün bir oğulumuz olması lazımdır" dediyi kimi, Filistinli qadınlar üzərində, milli mübarizə üçün bir çox uşaq doğmaları yönündə böyük bir basqı vardır. Yaser Ərafat’ın "On ayda bir Filistinli doğuran flistinli qadın, ... İsraili içəridən havaya uçurmaqla təhdid edən biyolojik zamanlı bir bombadır" dediyi bildirilmişdir (Portuegese, 1993: 311).  

Sonsöz: Ürəmə Haqları, Millətin Yenidən Ürətimi Və Feminist Siyasət
- Qadınların milli və etnik topluluqlara üyəlikləri, cüt karakterlidir. Qadınlar bir tərəfdən kişilər kimi topluluğun üyələridir. Digər tərəfdən qadınlara yönəlik, sırf qadın oluşlarıyla ilgili özəl qaydalar və düzənləmələr mövcuddur.
- Qadınların ürəmə haqlarına bağlı bir çox feminist söyləm, "insan haqları olaraq qadın haqları" şüarındakı kimi qadınlarla fərdi olaraq ilgilənmə eyilimindədir.
- Correa və Petchesky`nin (1994: 109-110) irəli sürdükləri kimi, "haqlar" söyləminin tənqidləri, haqların anlam və dəyərinin, hər vaxt siyasi və toplumsal bağlama bağlı olduğuna, bəlirsiz olduğuna və insanların aid olduğu toplumsal kategorilərə və topluluqlara bağlı olduğuna işarə etməkdədirlər. Xüsusilə qadınların ürəmə haqlarıyla ilgili olaraq uluslararası quruluşlar tərəfindən bu tip şüarların seçilməsinin və haqqın, tamamilə soykırımsal olmasa da, qaraların və Üçüncü Dünya xalqlarının böyüməsini və güclənməsini əngəlləmə amacindan olan "demoqrafik döyüş"ün bir parçası olmasına yönəlik son bir neçə ildir "ağ olmayan qadınlar" arasında artan bir ilgi vardır. 
- Roza Tsagarousianou`nun (1995) irəli sürdüyü kimi, kürtajın qadağan edilməsi və ayrıca qadınların digər ürəmə haqlarının kontrolu, qadınlara dövlət malı kimi davranıldığının siqnalını verməkdədir.  
- Ürəmə haqları qadınların özgürləşmələri üçün daha genəl bir mübarizənin həyati parçası olaraq görülməkdədir. Bu, toplmudaki insanların fərqli qonumlanışını diqqətə alması gərəkən toplumun demokratikləşdirilməsinə yönəlik daha genəl mübarizənin olmazsa olmaz bir parçası olaraq görülməlidir. 
Ürəmə haqlarına dair feminist siyasətin yuxarıdakı tələləri də diqqətə alan tam bir çeriəvəsini gəliştirmək üçün çox yer lazım. Bununla birlikdə belə bir çərçivə, qadınların yalnız "fərdlər" olmadığını, eyni zamanda özəl bir sınıf, cinsiyyət və həyat döngüsü qonumunun yanında milli, etnik və ırqı camaatların da mənsubu olduqlarını diqqətə almalıdır.

Qaynaq
Abdo, Nahla ve Yuval-Davis, Nira (1995) ‘Palestine, Israel and the Zionist settler project’, D. Stasiulis ve N.Yuval-Davis (der.) Unsettling Settler Societies içinde. Londra: Sage.s.291-322.
Bradoitti, Rosi (1994) Women, The Environment And Sustainable Development: Towards A Theoretical Synthesis. Londra: Zed.
Correa, Sonia Ve Petchesky (1994) ‘Reproductive And Social Rights: A Feminist Perspective’. Cambridge, MA: Harvard University Press.
deLepervanche, Marie (1989) ‘Women, nation and state in Australia’, N. Yuval-Davis ve F.Anthias (der.), Woman-Nation-State içinde. Londra: Macmillan.s. 36-75.
Hartman, betsy (1987) Reproductive Rights And Wrongs: The Global Politics Of Population Control And Contraceptive Choice. New York: Harper And Row. 
Heng, Geraldine ve Devan, Janadas (1992) ‘State Fatherhood: The Politics On Nationalism, Sexuality And Race In Singapore’. New York: Routledge. 
Koontz, Claudia (1986) Mothers In The Fatherland: Women, The Family And Nazi Politics . Londra: Cape.
Petrova, Dimitrina (1993) ‘The winding road to emancipation in Bulgaria’, N. Funk ve M. Mueller (der.), Gender, Politics and Post-Communism içinde. Londra: Routledge. 
Portoguese, Jackie (1996) ‘The gendered politics of fertility politics in Israel’. Yayımlanmamış doktora tezi taslağı, University of Exeter.
Riley, Denise (1918) ‘Feminist Thougth and Reproductive Control: The State And The “Right To Choose”, Cambridge Women Studies Group (Der.), Women In Society: Interdisciplinary Essays Içinde. Londra: Virago. 
Stasiulis, Daiva ve Yuval-Davis, Nira (der) (1995) Unsettling Settler Societies: Articulations of Gender, Race, Ethnicity and Class içinde. Londra: Sage. 
Tsagarousianou, Roza (1995) "God, patria and home":"reproductive politics" and bationalist (re) definitions of women in East\ Central Europe\ social identities, 1 (2): 283-313.
Yuval-davis, nira (1989) ‘National Reproduction And The “Demographic Race” In Israel’, N. Yuval-Davis Ve F.Anthias (Der.), Woman-Nation-State içinde. Londra: macmillan,s. 92-109.

Sözlük:
Algılayış ادراك :
Baxım fondları بودجه ي مراقبت و نگهداري :
Boyut بعد :
Çeşitli مختلف:
Dışlanmaq طرد شدن، اخراج شدن:
Egemen حاكم، مسلط:
Ənənə سنت:
Eyilim گرايش:
Hamiləlik önləyici پيشگيري از بارداري :
İndirgəmək تنزل دادن :
Köçmən مهاجر :
Kökdənçi راديكال :
Kökən  منشاْ : 
Mültəci مهاجر، پناهنده :
Nakıt نقد :
Odaqlanmaq تمركز كردن :
Ödül جايزه :
Özgül خاص :
Qamusal sağlamlıq سلامتي عمومي :
Qavram مفهوم :
Qayğı تشويش :
Qısırlaşdırmaq عقيم كردن :
Qıtlıq كمبود، قحطي :
Qonum موقعيت، جايگاه :
Sərt سخت، جدي :
Soykırım قتل عام:
Sunmaq ارائه دادن:
Sürəc فرايند:
Təzəmmün شامل:
Uymaq منطبق شدن:
Ürəmə تناسلي، توليدمثل:
Ürətim: توليد
Yasal قانوني:
Yükümlülük وظيفه، التزام:

با پشتیبانی Blogger.
 
UrmiyeNews.Com - Batı Azerbaycan'ın Sesi
Tema: Bal Medya