Méhran Baharlı
S. B. bir yorumunda béle bir cümle işletmişdir: “Güney Azerbaycan milli herekatı ne Türk qarşıdı ve Türklüye alerjisi olan kökdenkomunist "GUYA" Azerbaycançıları qebul edir nede ki viziyonsuz, dövletleşme qonusunda çelişkiler yaşayan ve bağımsızlığı qebul etmeyen sözde Türk ""xalqının"" savunucularını qebul edir”.
1-Artıq şexler ve quruplar, öz düşüncelerini tanımlamasında oybirliyi bulunmayan soyut “Günéy Azerbaycan milli hereketi” adına déyildir, özlerinin somut görüşleri diye ileri sürmelidirler. İranda her yérde Urmuda, Zenganda, Komicanda, Sunqurda, Mencilde, Baharda, Qorvada, Qezvinde, Savucbulaqda, Firuzabadda, Feridende, Bocnurda, Deregezde .... özünü Türk bilen ve Türk adlandıran insanlar öz kimlikleri, öz dilleri, öz târixleri, öz kültürleri ve öz sorunları ile ilgilenmeye ve bunlar haqqında bilinclenmeye başlamış ve bu bilinclenmeye orantılı olaraq - ferqli düzéylerde olsa bile- siyâsi éylemlere girişmekdedirler. Bu, bir Türk oyanışı, özüne qayıtması ve dirçelişidir. İndi bir sıra sexsler bu Türk kitlenin bir bölümünün bu oyanış hereketini kéyfi olaraq “günéy Azerbaycan milli hereketi” adlandırabiler. Başqası da bu oyanışını, hara olduğu üzerinde bile icma bulunmayan Günéy Azerbaycanla sınırlı görmeyip, gérçekci bir yaxlaşımla İranda yaşayan Türk étnosunun bir bütün olaraq milli bilinclenme hereketi görürebiler. Ancaq bunlar, tercih édilen ferqli baxış açılarından elde édilen gözlemlerdir ve béle de ileri sürülmeleri gerekmekdedir. Zâten şexsler ve qurupların öz adlarına déyil; ne olduğu belli olmayan, heqiqi ve huquqi kimliyi bulunmayan Günéy Azerbaycan Milli Hereketi adına danışması, siyâsi açıdan olqunlaşmama ve déneyimsizliyin belirti ve qanıtıdır. Dolayısı ile S. B.`ın yorumunda Günéy Azerbaycan Milli Hereketi “idéolojisi” ile “qebul édip étmedikleri” diye sunduqları, dibde onun şexsinin belli qonularda ileri sürdüyü düşüncelerin ötesine géçemez.
2-S. B. Türk xalqını savununanlar haqqında béle yazır: “viziyonsuz, dövletleşme qonusunda çelişkiler yaşayan ve bağımsızlığı qebul etmeyen sözde Türk ""xalqının"" savunucularını ...”. Bu temelsiz iddianın tersine, Türk xalqını savunanlar ne vizyonsuzdurlar, ne dévletleşme qonusunda en kiçik bir çelişgileri vardır, ne de bağımsızlığı redd édirler. Tersine İranda Türk milletinin qurtuluşunu, onun dévletleşme ve gérçek anlamda bağımızlığını sağlayabilecek, çelişgi içermeyen tek vizyonlu düşünce, S. B.`ın bu “Sözde Türk xalqını savunanlar” dédikleridir. Öte yandan son seksen ilde görüldüyü ve tecrübe ile defelerle qanıtlandığı kimi, kilasik Azerbaycançılıq, Türk xalqımızı bölen ve kimliksizleşdiren; milletleşmeme, dévletleşmeme ve bağımsızlaşmamasını qarantileyen; géçmişi olmadığı kimi geleceyi de olmayan vizyonsuz, çelişgiler yumağı olan bir düşüncedir.
Sözde Türk xalqı? İranda Kürd xalqı, Türkmen xalqı, Beluç xalqı ve .... başqaları kimi, Türk xalqı da bir gérçeklikdir. Türk milletini danan kilasik Azerbaydançılar, istiqlalı onun üçün alacaqları xalqın doğru adı ve gérçek kimliyini bile bilmirler ve işqalçı Sovyét koloniyalizminin yaratdığı Günéy Qafqazyalı bir milli kimlik ve millet olan Azerbaycanlı`nı özlerinin milli kimliyi ve milleti ile deyişik salırlar. Zâten Türk xalqının varlığı ve bütünlüyüne inanmayanın ve öz milletlerinin adına sayqısızlıq édenlerin, vizyonlu olması da önemsiz ve deyersizdir, dévlet ve bağımsızlıq istemesi de.
Kim vizyonsuzdur? İndiki durumda tek vizyonsuz olan düşünce sâhibleri, Günéy Azerbaycanın istiqlalından danışan kilasik Azerbaycançılardır. Yuxarıda da söylendiyi kimi bunlar, sözünü étdikleri istiqlalı onun üçün alacaqları xalqın doğru adı ve gérçek kimliyini bile bilmirler ve işqalçı Sovyét koloniyalizminin yaratdığı Günéy Qafqazyalı bir milli kimlik ve millet olan Azerbaycanlı`nı özlerinin milli kimliyi ve milleti ile deyişik salırlar. Veten diye üzerinde quracaqları topraqların hara olduğundan xebersizdirler ve bunun İranın quzéybatısında bütün Türk topraqları olduğunu danırlar. En kötüsü de bu istiqlalı, istiqlala qavuşmuş tek bir milli mucadile örneyi bulunmayan Ortadoğu kimi bir yérde, hansı yolla ele getirecekleri haqqında en kiçik bir ip ucu bile yoxdur. Eceba belirsiz bir târixde ve daha belirsiz bir yöntemle İran`a démokrasi gelenden sonra démokratik référandumla mı bağımsız olacaqlar? Yoxsa Günéy Azerbaycanlı milletlerini? Fars milleti ile üz üze getirdikden sonra bir iç savaş yaradıp ve Birleşmiş Milletlerin mudâxilesini mi qarantileyecekler? Ya da Birinci Dünya Savaşında Osmanlı ve İkinci Dünya Savaşında Rusyanın yapdığı kimi, qonşu dévletlerden biri, örneyin Türkiyenin ordusu İran`a girip onlar üçün bağımsız bir dévlet mi quracaq? Belke de Batı ve İsrailin İran`a saldırmasından sonra, ya da sâhib olduqları PKK kimi silahli bir gücle Günéy Azerbaycanı konvansiyonél veya gérila savaşı sonucunda mı qurtaracaqlar?
Sâde ve dözümsüz kilasik Azerbaycançı aktivistler: Eceba kilasik Azerbaycançıların bu séçeneklerin her biri ile ilgili, qısa, orta ve uzun ve`deli taktik ve istiratéjileri var mıdır? Mence yoxdur. Çünkü bu amacları gérçekleşdirmek üçün ilk önce milli şuura sâhib bir Günéy Azerbaycan Milletini? yaratmaq ve herekete géçirmek, öte yandan bu amaclara zemin yaradacaq iç ve dış qoşulları hazırlamaq gerekir. Bunun da önqoşulu, Türkce oxul ve Türkce éyitim görmüş bir quşağın var olmasıdır. Ancaq dözümsüz ve sâde kilasik Azerbaycançılar, ilk başdan yanlış yola sapmışlardır. Onlar Türk milletini sözde sayır ve onun yérine xeyal ürünü olan Azerbaycan milleti ile uğraşırlar. Artı, onların béle qarmaşıq zemine hazırlama, qısa ve`de, orta ve`de` uzun ve`de ... kimi qavramlarla işleri yoxdur. Onların özlerinin dédiyine göre, “qısa vede, orta vede ve uzun ve`de tek pılanları vardır, o da istiqlalıdır”. Vizyon bu ise, doğrudur, sözde Türk xalqını savunanlar gérçekden ve kesinlikle vizyonsuzdurlar!
3-Türk milletinin Dévletleşme ve Bağımsızlığı: Sözde Türk xalqını savunanların, Türk xalqının dévletleşmesi haqqında en kiçik bir çelişgileri yoxdur. Türk xalqı uzun ve`dede ne tek İran`ın quzéy batısında, belke yaşadığı öteki iki Türk Milli Bölgesinde de (Qaşqayurd, Afşaryurd) öz milli dévletlerine sâhib olmalıdır ve olacaqdır.
a-Orta ve`deli istekler: İranda Türk adında bir millet yaşayır. İran dévleti Türk milletinin milli varlığını ve milli haqlarını danır. Dolayısı ile İranda bir Türk Sorunu vardır. Türk Sorunun çözümü, İran dévletinin anayasal olaraq Türk xalqının milli kimliyini tanıması ve Milli Haqlarını qebul étmesiyle başlar. Milli haqlar veya istekler qısa, orta ve uzun ve`deli isteklerden oluşur. Türk xalqının yaşadığı bölgelerde veya Türk Milli Bölgelerinde Özünü Yönetme Haqqı, milli isteklerden biridir. Özünü Yönetmenin misdaqı, Orta ve`dede Türk xalqının özünü belediyeler düzéyinde yönetmesi, uzun ve`dede ise milli dêvletini qurmasıdır.
b-Uzun ve`deli istekler: Bu dévletlerin ve özellikle İran`ın quzéybatısında Téhran-Erak-Sunqur`dan başlayan ve Türkiye Cumhuriyeti -Azerbaycan Réspublikası sınırlarında biten alanda qurulacaq Türk milli dévletin durumunu ise, fédéral mı olacaq yoxsa bağımsız, Azerbaycan Réspublikası, yoxsa Türkiye Cumhuriyeti ile mi birleşeceyini, veya tek başına bağımsız bir dévlet olaraq yaşayacağını, o zamanın iç ve dış qoşulları belirleyecekdir. İç qoşulların bir néçesi Türk xalqımızda milli bilinclenme ve oluşacaq bağımsızlıq isteyinin derecesi, İran`ın başa başına sepelenmiş Türk xalqımızın tek bir Türk milleti olaraq güclenmesi, siyâsi qurupların onu herekete géçirebilme yéteneyi, .... dış qoşullardan bir néçesi de qonşu, bölgesel ve qlobal güclerin bu isteye yaşıl ışıq yaxması, bu doğrultuda aralarında bir sinérji oluşması, İran dévletinin zeyiflemesi, Türk siyâsi quruplarının bu qoşulları uzmanca ve amaca uyqun qullanabilmesi ve .....dir.
c-Qısa ve`deli istekler: Ancaq bu Orta ve Uzun ve`deli istekleri gérçekleşdirebilmek üçün, daha önce qısa ve`deli istekler elde édilmiş olmalıdır. Onlar nelerdir? İran dévletinin anayasal olaraq Türk milletinin varlıq ve milli kimliyini- olduğu kimi ve Türk olaraq- qebul étmesi, Türkcenin anayasal olaraq ölke çapında resmi édilmesi, İranın quzéybatıısında bütün Türk bölgeni qapsayacaq ve véto haqqında sâhib olan bölgesel parlaméntin qurulması. Bunlar gérçekleşdirilenden sonradır ki uzun ve`deli istekleri dillendirme anlamlı ve gérçekçi olar. Yoxsa yurddışında néçe neferin istiqlal istemesi ile İran dévleti kimi Ortadoğulu bir dévlet parçalanmaz. Sırf istiqlal istekleriyle Ortadoğu dévletleri parçalanıp millletler bağımsız olabilseydi, Qibris`de Türkler; Iraq, İran, Suriye ve Türkiye`de Kürdler, Gürcüstan`da Osétinler, Rusya ve Qafqaz`da Çéçenlerle Tatarlar, Pakistan`da Beluçlar, hetta Filistinliler ve Keşmirliler ..... kilasik Azerbaycançıların bu nüsxesini çoxdan işletmiş ve bağımsız olmuşlardı.
Özetle: Türk xalqının kimliyi ve haqlarını savunanların düşüncesi, Türk xalqını sözün gérçek anlamında qurtaracaq, onu milletleşdirecek, üzerinde yaşadığı topraqları vetenleşdirecek, burada milli dévletini quracaq tek düşüncedir. Bu düşünce söylenen amacları gérçekleşdirmek üçün qısa, orta ve uzun ve`deli istekleri içeren yol xeritesine sâhibdir. Öte yandan kilasik Azerbaycançılığın her çéşiti, bunları yapmaqdan âcizdir. Bunu kilasik Azerbaycançılığın son seksen ilde ne Türk xalqının milletleşmesi, ne Türk topraqlarının vetenleşmesi ve ne de dévletleşmesinde ileriye doğru qalıcı héç bir şéy yapamadığı ve her açıdan iflas étmesi gösterir.