نابودی بیش از 2500 زبان تا اواخر قرن جاری، آیا زبان ترکی با مرگ زبانی روبروست؟

اومود اورمولو

بر اساس تحقیقات انستیتوی Smithsonian واشنگتن تا اواخر قرن جاری بیش از 2500 زبان در دنیا به فراموشی سپرده خواهند شد و مسئولین انستیتو برای جلب توجه به مسئله زبانهای در حال مرگ امسال فستیوالی بدین منظور ترتیب داده اند.

مسئولین فستیوال از متکلمین زبانهائی که در معرض خطر مرگ زبانی اند نیز به فستیوال دعوت کرده اند که از جمله زبان کچوا در جنوب آمریکا و یا زبان ترکان تووا در سیبری از جمله مهمترین زبانهای در معرض خطر مرگ زبانی اند که به فستیوال دعوت شده اند.

در فستیوال از بومیان هاوائی که زبان آنان نیز در معرض خطر مرگ زبانی می باشد به فستیوال دعوت شده و یکی از متکلمین به این زبانها نیز از اهمیت حفظ زبانها سخنان چندی در مراسم فستیوال بر زبان می آورد.

هدف برگزار کننده گان فستیوال مذکور آشنائی با دیگر زبانها و فرهنگ های مختلف جوامع انسانی مشخص گردیده است. 

خبر فراموشی 2500 زبان تا اواخر قرن جاری این سوال را در ذهن پدید می آورد که آیا زبان ترکان موجود در ایران نیز یکی از این 2500 زبان خواهد بود؟ اغلب زبانها به عللی همچون جنگ، نسل کشی ائتنیکی، ژنوساید زبانی(Linguistic genocide)، مهاجرت های اجباری و هدف دار، سیاست های آسیمیلاسیون و انتگراسیون دولت های حاکم بر زبانهای محکوم، اشغال سرزمینی، مرگ متکلمین زبان، هجمه رسانه ای و زبان غالب آموزشی، کتمان، تحقیر و عدم رسمیت زبانها، عدم کاربرد زبانها در امور روزمره و اقتصاد و .. به مرگ زبانی دچار می گردند. در منطقه جغرافیائی ایران بنا به آمارهای غیررسمی 25 – 35 میلیون ترک زندگی می کنند و مرگ زبانی ناشی از مرگ متکلمین به زبان ترکی تقریباً ملتفی می باشد ولی مهمترین مسئله ای که سبب می شود نسبت به مرگ زبان ترکی در ایران اعلام خطر کنیم عدم کاربرد زبان ترکی در سیستم آموزشی و سیستم اقتصادی می باشد. در ایران طی 100 سال گذشته تمامی سیاست های فرهنگی و زبانی دول ایران برای زدودن زبان ترکی و دیگر زبانهای ملت های غیرفارس به پیش برده شده و عدم رسمیت زبان ترکی و تحمیل زبان اقلیت فارس زبان به عناوین زبان ملی، زبان دولتی، زبان رسمی، زبان ایرانیت، زبان مشترک، زبان رابط و ... نمونه ای از نگرش دول ایران به مسئله زبانهای ملی ملل غیرفارس می باشد. سیستم آموزشی ایران بر اساس زبان اقلیت فارس شکل گرفته و هدف گذاری آن نه ترویج علوم مختلف و آموزش علوم انسانی بلکه تماماً فارسیزه کردن کودکان دیگر ملتهای تحت ستم ملی بنیان گذاری شده است. در دیگر سوی وضعیت سطح سواد به زبان مادری در ترکان ایران علارغم وجود آمار بدون تردید نزدیک به ارقام 1 تا 5% خواهد بود، این طیف نیز بیشتر تحصیل کننده گان به زبان ترکی در کشورهائی نظیر ترکیه و آزربایجان شمالی و .. می باشند و قشر وسیع جامعه ترک از بعد سطح سواد آموزی زبان مادری بی سواد مطلق تلقی می گردند. منطقه جغرافیائی ایران تمامی ویژگیهای یک جامعه چندملیتی، چندزبانی، چندینی، چندفرهنگی و ... را دارا می باشد که متاسفانه تمامی این تنوعات نه به عنوان میراثی بشری بلکه به عنوان تهدیدی امنیتی نگریسته شده و در عین کتمان و تحقیر شدن مورد سیاست های یکسان سازی زبانی و ائتنیکی دولت و ملت حاکم قرار گرفته اند. 

اولین خواسته عموم جامعه ترک و پیشروان حقیقی اش برای پایان دادن به تبعیض های متعدد در ایران رسمیت و سراسری شدن زبان ترکی تحت ضمانت قانون اساسی و عدم تحمیل زبان فارسی به هر نام و عنوانی می باشد.      

منبع خبر: بخش ترکی صدای آمریکا

http://tinyurl.com/k6jp9wp

Ardını Oxu - ادامه »

احترام به تنوع ائتنیکی – زبانی در محتوای کتب سیستم آموزشی ترکیه

اومود اورمولو

وزیر آموزش و پرورش ترکیه با تغییرات متعددی که در سیستم آموزشی ترکیه ایجاد کرده سعی در تطابق محتوای دروس آموزشی با نیازهای عصر و جامعه ترکیه را هدف گذاری نموده و افزودن دروس "آموزش دمکراسی" و "حقوق شهروندی" در سیستم آموزشی ترکیه از مرحله ابتدائی یکی از این قدمهای مهم می باشد.

محتوای دروس مربوط به شهروندی و آموزش دمکراسی که در پایه ابتدائی ترکیه آموزش داده می شود بازنگری شده و تمامی مفاهیمی که مرتبط با وزن، وضعیت مادی، قد، فیزیک بدنی، طرد گروه مشخص، تعصب، پیشداوری، تحقیر، کتمان و ...  بوده و بعضاً تمایزهای انسانها که از نقصهای وراثتی و فیزکی از محتوای کتابها حذف شده و در عوض مفاهیم جدیدی که منطبق با نیازهای جامعه ترکیه و عصر حاضر بوده در کتابها جای گرفته است. در محتوی کتب جدید سیستم آموزش و تحصیلی ترکیه بخشهائی نیز برای همراهی و همکاری با معلولین و سالخوردگان نیز گنجانده شده که کودکان چگونه بتوانند با انسانهای کهنسال و دارای نواقص مادری زادی ارتباط صمیمانه ای برقرار کنند.

برجسته نمودن فرهنگ دمکراسی

از این پس در محتوای کتب درسی سیستم آموزشی و تحصیلی ترکیه به جای مفاهیم و تعاریف "حاکمیت دمکراتیک" به "فرهنگ دمکراسی" تاکید خواهد شد. در مباحث فرهنگ دمکراسی نیز به برتری حقوق، احترام به حقوق بشر، برابری، آزادی بیان، مشارکت، عدالت اجتماعی، شیوه های تشکیل ان جی او ها، تکثرگرائی (pluralism) ،احترام به تنوع ائتنیکی – زبانی (Multiculturalism)، فرهنگ مصالحه، تفکر انتقادی، ارزش ها و استعدادها و .. تاکید شده و مورد بحث قرار خواهند گرفت. با توجه به نمونه جمهوری ترکیه معنا و مفهموم دمکراسی به صورت فردی، در خانواده، مدرس، اجتماع و .. آموزش داده خواهد شد و رفتارها و شیوه های دمکراتیک نیز به بحث گذاشته خواهد شد.

تبعیض و رادیکالیزم

در محتوی دروس جدید سیستم آموزشی و تحصیلی ترکیه به موضوع تبعیض نیز پرداخته شده و تمامی موارد و مفاهیمی که مرتبط با حس تبعیض، طرد، پیش داوری و .. بوده اند از کلیه کتابها حذف و به عوض بر مفاهیم حقوق بشر تاکید بیشتری شده است. در عین حال با آموزش برخورد دمکراتیک برای حل مسائل و پرهیز از هر گونه شدت و رادیکالیزم نیز در مباحث درسی جای گرفته است. در دیگر سو در این بخش نیز آموزشها و مفاهیم حقوق بشری همچون آزادی بیان، سلامت، حق آموزش، حقوق کار و ... نیز به طور خاص مورد کنکاش قرار خواهند گرفت.

جغرافیای ایران نیز علارغم ویژگهای چندملیتی، چندزبانی، چنددینی، چندفرهنگی و ... اش محتوای دروسی که در سیستم آموزشی آن عرضه می شود تماماً در رد، انکار، تحقیر تنوع فرهنگی – زبانی – ائتنیکی بوده و هدف سسستم آموزشی ایران بوجود آوردن جامعه ای تک تیپ – تک زبان- تک ایدئولوژیک می باشد. علاوه بر این سیستم آموزشی و تحصیلی ایران با تحمیل زبان اقلیت حاکم فارس زبان بر دیگر گروههای زبانی – ائتنیکی و عدم به رسمیت شناختن حق آموزش به زبان مادری سعی در محو تنوع زبانی – فرهنگی موجود در جامعه را داشته و سیستم آموزشی و تحصیلی اجباری همراه با زبان فارسی مهمترین سلاح برای یکسان سازی زبانی – ائتنیکی می باشد. در محتوای کتب درسی سیستم آموزشی و تحصیلی ایران علاوه بر اینکه کوچکترین سخنی در مورد تنوع زبانی – ائتنیکی موجود در ایران را مشاهده نمی کنیم در اغلب اوقات محتوی دروس دارای مفاهیم نژادپرستانه و ارتجاعی همچون نمونه شعر غلامعلی حداد عادل و صدها نمونه مشابه می باشیم.       

منبع ترجمه خبر: بخش آموزش سایت روزنامه سراسری ملیت چاپ ترکیه

http://tinyurl.com/mw9j6wg

Ardını Oxu - ادامه »

جشن اتمام دوره آموزش زبان مادری در سطح مهدکودک در ترکیه، کتمان زبان ترکی در ایران

اومود اورمولو

اولین دوره آموزش زبان مادری در سطح مهدکودک در شهر دیاربکیر ترکیه اتمام گردیده و فارغ التحصیلان خردسال نیز طی جشن مفصلی که بدین منظور از سوی شهردار دیاربکیر صورت گرفته بود با سرودن شعر کردی اقدام به جشن آموزش زبان مادری خود نمودند.

اولین دوره آموزش زبان مادری توسط شهردار دیاربکیر ترکیه شروع شده بود که با فارغ التحصیلی 56 کودک پس از کسب دوره آموزشی لازم برای اولین بار در ترکیه کودکان کرد در سطح آمادگی توانستند به صورت رسمی زبان مادری خود را فرا گیرند، گرچه که این اولین دوره آموزش زبان مادری نیست و در دانشگاه ها و مدارس ترکیه به صورت رسمی زبان مادری گروههای ائتنیکی ارائه میشود و نکته قابل تامل این حرکت شروع آموزش زبان مادری از سطح مهدکودک می باشد.     

جشن فارغ التحصیلی اولین دوره آموزش دیده گان زبان مادری در سطح مهدکودک در سالن آمفی تئاتر شهر دیاربکیر ترکیه با دعوت از بسیاری از مسئولین دولتی و خانواده کودکان برگزار گردید. شهردار دیاربکیر ترکیه طی سخنان آغازین در جمع گفت: پروسه آموزش زبان مادری به کودکان مهدکودک 100% به زبان مادری کودکان (زبان کردی) صورت گرفته و این اولین باری هست که در ترکیه آموزش به زبان مادری در سطح خردسال و مهدکودک را جشن می گیریم که به خودی خود قدم بزرگی می باشد، می باید تمامی شهرداریها چنین اعمالی را انجام دهند. بنا به نظر بایدمیر شهردار دیاربکیر برای حفظ و گسترش زبان کردی می باید کودکان از خردسالی به زبان مادری خود آموزش ببینند و شهردار دیاربکیر نیز لوازم مورد نیاز برای آموزش زبان مادری از جمله کتاب، ملزومات سمعی و بصری و .. را با دقت آماده و ارائه نموده است.

فارغ التحصیلی اولین دوره آموزش زبان مادری در ترکیه و در سطح مهدکودک در حالی صورت می پذیرد که ما در ایران علارغم وجود تنوع بسیار قابل تامل ائتنیکی، زبانی، فرهنگی، دینی و .. که به این جغرافیا ویژگی چندملیتی، چندزبانی، چنددینی، چندفرهنگی و .. می بخشد هنوز هم با کتمان رسمی و سیستماتیک این تنوع از سوی دولت ایران مواجه می باشیم. در حالیکه همین چندسال پیش بود که آقای حاجی بابائی در مراسم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به صورت رسمی اعلام نمودند که بیش از 70% از دانش آموزان کشور پس از ورود به کلاس اول و گذراندن یک سال تحصیلی هنوز هم زبان مادری آنها به زبان فارسی تبدیل نشده است. گرچه که وی در سخنانش به مانند رویکرد رسمی دولت ایران این دانش آموزان را دوزبانه خواند ولی فراموش نکنیم که هیچ کدام از دانش آموزان به صورت مادر زادی دوزبانه بدنیا نمی آیند و پس از تحمیل زبان مادری گروه اقلیت فارس زبان و سیستم آموزش اجباری به زبان فارسی هست که کودکان غیرفارس ملزم به یادگیری زبان بیگانه ای به جای زبان مادری و طرد زبان مادری خود می باشند. بنا به آمار رسمی دولت ایران افت تحصیلی و فرار در مدرسه در سنین خردسال در مدارس ایران بسیار شایع می باشد و کارشناسان تربیتی بی طرف یکی از مهمترین عوامل این افت تحصیلی را عدم آموزش زبان مادری به کودکان غیرفارس و تحمیل زبان فارسی معرفی می نمایند. قابل ذکر هست که مهمترین خواست تمامی گروههای سیاس- فرهنگی ترک "رسمیت زبان ترکی در ایران" بر اساس ضمانت اجرائی قانون اساسی می باشد.      

منبع ترجمه خبر: سایت روزنامه زمان، چاپ ترکیه   

http://tinyurl.com/lvpmlrl

Ardını Oxu - ادامه »

تصویب تغییر نام روستا از ترکی به کردی به سبب خواست اهالی منطقه

اومود اورمولو

اهالی روستائی در شهر شانلی اورفای ترکیه که خواهان تغییر اسم روستایشان از ترکی به کردی بودند با مراجعه به مجمع استانی موفق شدند با تصویب مجمع اسم روستایشان را به کردی تغییر دهند، مجمع استانی شهر شانلی اورفا نیز با رای اکثریت حکم به تغییر نام روستا به کردی داد.

خواست تغییر نام روستا از ترکی به کردی از سوی روستائیان به نماینده شهر ابراز شده بود که یکی از نماینده گان حزب آ.ک.پ (حزب عدالت و توسعه) نیز طی درخواستی این موضوع را در مجمع استانی مطرح نموده و اعضای مجمع نیز طی جلسه ای با رای گیری اقدام به تصویب تغییر نام روستا از ترکی به کردی نمودند. 

روستائیان نام کردی " Kevik " را برای تغییر نام ترکی روستا که قبلاً در زبان ترکی " Güvercinli " بوده درخواست نموده اند که این نام نیز مورد تصویب مجمع 3 استانی شانلی اورفا به ریاست مصطفی یاووز قرار گرفته است. در کنار تصویب تغییر نام ترکی به کردی روستا تغییر نامهای جدید به نام های تاریخی و همچنین کاربرد تابلوهای 3 زبانه در منطقه توسط نماینده ب.د.پ (حزب دست راست پ.ک.ک در مجلس ترکیه– حزب صلح  و دمکراسی) در مجلس استانی که برای تغییر نام روستای مذکور شکل گرفت مورد بحث واقع شد. آقای مصطفی یاووز در سخنانی ابزار داشت که خرسندی شهروندانمان برای ما از هر چیزی با اهمیت می باشد و تغییر نام ترکی به کردی در همین جهت بوده است.

تغییر نام روستائی از ترکیه به کردی در ترکیه در حالی صورت می پذیرد که ما در ایران شاهد برخورد دوگانه دولت با نامهای تاریخی می باشیم، برای مثال دول ایران طی 100 سال گذشته به طور سیستماتیک و بخشنامه ای هزاران نام تاریخی ترکی را با اسامی جعلی فارسی ناسازگار با فرهنگ و زبان مردم منطقه تغییر داده اند در حالیکه همین دولت برای مثال برای ترویج نام خلیج عربی میلیارد دلار بودجه ملی را صرف تبلیغ این نام نموده است. در عین حال تغییر نام های ترکی به اسامی جعلی فارسی شهرها و مناطق ملی ترک نشین محدود نبوده و حتی سازمانهای دولتی با بخش نامه های اجباری اقدام به عدم کاربرد نام های ترکی در سردرمغازه ها، فروشگاه ها، شرکت ها و... مناطق ترک نشین ایران نموده اند. 

گوشه ای کوچک از هزاران نام ترکی که با اسامی جعلی فارسی توسط دولت ایران تغییر داده شده اند:

اورمیه یا اورمو (رضائیه)، ساری سو( آب زرد)، ايسسی سو (آبگرم)، توفارقان (آذرشهر)، دیلک آداسی (آرزو- جزیره دریاچه اورمیه)، قانلی قایا  (آرش- جزیره دریاچه اورمیه)، آلگون یا الگلو (سقز)، آخماقايا (احمقيه)، اردشه ‌تپه‌سی(اردشیر – جزیره دریاچه اورمیه)، آراز (ارس)، آراز باری (ارسباران)، یاریم قایا (اشکسر – جزیره دریاچه اورمیه)، اومود (اومید – جزیره دریاچه اورمیه)، تورکلر آداسی (ایران نژاد – جزیره دریاچه اورمیه)، باریش (بارنج - روستا)، باشماق (باشه – از توابع سقز در استان کردستان فعلی)، قوتان قوش (برزین – جزیره دریاچه اورمیه)، گمیچی تپه بزرگ تپه – (جزیره دریاچه اورمیه)، بوز قوش (بزگوش- نام کوه)، امچه‌لی (بناور- شهرستان گرگان)، بیناب (بناب- شهر)، بندر انزلی (بندر پهلوی)، آق مسته (بهرام – جزیره دریاچه اورمیه)،  بیله سووار (بیله سوار)، قان یاخماز (پناده - گرگان)، آق قالا (پهلوی دژ- قلعه)، یام (پیام)، خانا (پیرانشهر)، تیکان تپه (تکاب)، آجیچای (تلخه رود)، دمیر داش (تنجک – جزیره دریاچه اورمیه)، چاخیرلی (جاگر)، ائششک داغلی (جزیره خر – جزیره دریاچه اورمیه)، جالایان (جلایان – رودخانه)، گامیش آوان (جمشید آباد – محله تبریز)، جووه‌ت (جوبند)، آرپالیق (جوزار – جزیره دریاچه اورمیه)، تاپداق (جوین – جزیره دریاچه اورمیه)، آغ زمی (خاک سفید - مرند)، آراز باری (خدا آفرین)، آللاهیار (خدایار - سقز)، خاروانا (خروانق)، خالخال (خلخال)، داراوار (درآباد)، ترکمن صحرا (دشت گرگان)، گوموش تپه (دمشقیه)، قارل گوز (زال- از ایستگاه های راه آهن)، ساری تپه (زر تپه)، یوخاری آلتین (زرینه بالا - سقز)، آشاغی آلتین (زرینه پائین - سقز)، جیغاتی (زرینه رود)، تاتائو (سیمینه رود)، زولا چای (زولا رود)، ساری قایا (سارقیه)، ساققیزچی (ساقزچی)، سامانلی (سامانی - جزیره دریاچه اوزمیه)، ساوالان (سبلان - کوه)، آغ داغ (سپید – جزیره دریاچه اورمیه)، آغ قالا (سپید دژ)، یراق (ستام)، ساراب (سراب)، باش بولاق (سرچشمه - سقز)، باخچاجیق (سردار آباد)، سرئین (سرعین)، ساریجا (سریجه – جزیره دریاچه اورمیه)، ساغ مئشه (سعدی - اردبیل)، سئداوا (سعید آباد)، آغ تپه (سفید تپه – استان کردستان فعلی)، قیزیل اؤزه‌ن (سفید رود)، آغ گونبد (سفید گنبد)، سالتاوار (سلطان آباد)، ساققیز (سقز)، سیئوان (سگبان)، سولطان داغی (سلطان داغی)، سوماقلو کندی (سوماق ده)، سولئیمان کندی (سلمان کند – استان کردستان فعلی)، سونقور (سنقر)، کاظیم خان داشی یا قیرخلار (سنگ کاظم – جزیره دریاچه اورمیه)، قارا گؤل (سیاه استخر)، قاراقایا (سیاه پایه)، قارا سو (سیاه چر)، آللاه وئری خان كؤرپوسو (سی و سه پل - اصفهان)، قارا چمن (سیاه چمن)، قارا چور (سیاه چور)، قاراقان یا قاراغان (سیاه دشت – در استان کردستان فعلی)، قارا بوغدا (سیاه گندم – در استان کردستان فعلی)، قاراناو (سیاه ناو - سقز)، قارا س (سیاه آب)، قارا آدا (سیاوش- جزیره دریاچه اورمیه)، آغ ائولر(سیمین ده)، قاراعئین (سیاه چشمه – نزدیک ماکو)، قوروچای (شاه آباد)، سالماس (شاهپور)، سایین قالا (شاهین دژ)، قورشاقلی (شبدیز – جزیره دریاچه اورمیه)، دوه‌چی (شتربان)، شاراوخانا (شرفخانه)، دوزلوجا تپه‌سی (شورتپه – جزیره دریاچه اورمیه)، قاراوول داغی (شیر کوه)، صوفو چای (صافی رود)، صاندیقلی (صندوقلو)، سفلی آشاغی سوما (صومعه)، باش سوما (صومعه علیا)، قالاجیق (عزیز آباد)، آل آشیق (علی شیخ)، آستاریچای (عنصرود)، تورکان اووا یا تورکان اوبا (فرازنه آباد)، گودار چای (قادر رود)، قافلانتی (قافلانکوه)، قیبله بوداغی (قبله چشمه – در استان کردستان فعلی)، قیزیل آغاج (قزل آقاچ)، قالا چای (قلعه رود)، قورووچای (قوری چای)، بارینما یا یوخاری گولایان داشی (کاکائی بالا – جزیره دریاچه اورمیه)، قامچیلار (کام – جزیره دریاچه اورمیه)، یالاقلی (کامه – جزیره دریاچه اورمیه)، آفشارجیق (کاوه – جزیره دریاچه اورمیه)، قویون داغلی (کبودان- جزیره دریاچه اورمیه)، گوجو وار (کجا آباد)، چاغلایان (کرکس- جزیره دریاچه اورمیه)،  کهرلان (کلخوران)، کئچل داشی (کلسنگ)، گون دوغان (کندوان)، قاشیق (کوشک - سقز)، امه‌جنلر (گرز – جزیره دریاچه اورمیه)، قیشلاق (گرمسار)، گلین (گلشن – در استان کردستان فعلی)، كؤمورچايی (گمناب)، خزر (مازندران)، قارینجا (ماغ – جزیره دریاچه اورمیه)، ماکی (ماکو)، ماراغا (مراغه)، دره‌گز (محمد آباد)، موتاللیق (متعلق)، آشاغی ماماق (مامک پائین)، گؤی مچيد (مسجد کبود)، عوثمان یوموروغو (مشت عثمان – جزیره دریاچه اورمیه)، ساووجبولاق یا سویوق بولاق (مهاباد)، چوميسا بولاغی (مهباد چای)، چاناق قایا (مهدیس – جزیره دریاچه اورمیه)، مئیدان چای (مهران رود)، مییو (میاب)، قوشاچای (میاندوآب)، ایری داش (مهرداد – جزیره دریاچه اورمیه)، میشوو (میشاب)، میششو داغ (میشوداغ)، گمیچی آداسی (ناخدا – جزیره دریاچه اورمیه)، آداجیق (نادید – جزیره دریاچه اورمیه)، دانالی یا دانلو (ناهید – جزیره دریاچه اورمیه)، نازلیچای (نازلو رود)، سولدوز (نقده)، موشون دره‌سی (نوشین دره)، یئنگیجه (نیکجه)، گرگر (هادی شهر)، بين گؤل یا مين گول (هزار برکه)، يئددی گؤز كؤرپوسو (هفت چشمه - اردبیل) و ... 

منبع ترجمه خبر:

سایت روزنامه جمهوریت، چاپ ترکیه

http://tinyurl.com/l7k49vc

Ardını Oxu - ادامه »

Irandaki Türkler Ortadoğunun en büyük Çevresel Gösterisini Gerçekleşdirdiler

Umud Urmulu

Güney Azərbaycan, zəncan: iran’daki Türklər Urmiye Gölü Qurumasına qarşı gərçəkləşən göstərilədən sonra ikinci ən büyük barışçıl çevrəsəl Göstərılərı bu dəfə Güney Azərbaycanın Zəncan Şəhərində gərçəkləşmiş oldular. 

Bir neçə gün bundan öncə Zəncanlılar bölgədə 25 ildir çalışan 70 qurğuşun fabrikasinin Kanser və hava kırlılığınə yol açması nədənilə büyük bir göstəri gərçəkləşdirmişlər. Iran devləti neçə il bundan öncəyə qədər zəncanda çalışan Qurğuşun fabrikalarinin çevrə və insana verdikləri zərəri inkar etməktəydi ancaq Zəncanın yeni Doğa Örgütü başxanının paylaşdığı bilimsəl bilgilərə görə bölgədə fabrikalar doğa və insanlara büyük zərər verməktədir. 

Zəncanın Çevrəsəl göstərilərində çəlikən film və Görüntülərə görə ən azı 5000 kişi toplanmış və büyük bir yürüyüş gərçəkləşmişdir. Iran və Ortadoğuda indiyədək gərçəkləşən Barışçıl çevrəsəl göstərilərdə Quşqusuz irandaki Türklərın gərçəkləşdirdikləri çevrəsəl göstərilərə oxşar ölçüdə büyük qatılımla yaşanmamış və bu tür Çevrəsəl duyarlılığın duyğu və düşüncələrinin Türk toplumunda artması iran’daki Türklərın Doğa Duyarlılığı və Çevrəyə baxış açılarını sərgiləməktədir. Ancaq iran Türkləri üçün ən büyük axsaqlıq Çevrəcı və Yaşılçı bir partinin var olmaması və eləcə iran devlətinin də yapı gərəyi hər türlü NGO’ya qapalı olması bu tür Doğa və Çevrəci hərəkətilərinin önündə ən büyük əngəl olaraq gözə çarpmaqdadır. Çevrəsəl göstərilər örgütlənmələr olmadan öncə Urmiye Gölü olayında da yaşadığımız kimi zaman içində öz varlğını və amacını itirməktədir və dünyada var olan örnəklərə görə Çevrə və Doğa Duyarlılıqla ilgili mədəni hərəkətlər siyasal olaraq örgütlənib və devlət yapısında öz varlıqlarını göstərdikləri sürəcdə daha etgin bir mücadilə yürütdüklərini söyləmək olur.

Ardını Oxu - ادامه »

به رسمیت شناختن حق آموزش به زبان مادری 25000 سریانی در ترکیه، تداوم انکار و عدم آموزش زبان ترکی در ایران

اورمولو

گروهی از اقلیت سریانی در ترکیه برای برخورداری از حق "آموزش به زبان مادری" پرونده ای را تشکیل داده و به دادگاه های ترکیه مراجعه نموده بودند که با توجه به روند پروند حاکم نیز سریانی ها را به مانند دیر گروههای اقلیت ترکیه ای برشمرده و حق آموزش به زبان مادری سریانی های ترکیه را به رسمیت شناخته است. از این پس تمامی سریانی های ترکیه خواهند توانست از حقوق آموزش به زبان مادری بهره ببرند.

پرونده برخورداری از حق آموزش به زبان مادری اقلیت سریانی در دادگاه اداری 13 آنکارا تشکیل شده بود و بنا به سخنان مسئول وقف کلیسای سریانی استانبول با به رسمیت شناختن حق آموزش به زبان مادری سریانی ها از این پس گشایش مدارس سریانی را آغاز خواهند نمود.

سال پیش مسئول وقف کلیسای سریانی ها در استانبول به وزیر آموزش و پرورش ترکیه برای گشایش مهدکودکی برای آموزش زبان سریانی مراجعه نموده بود و به سبب عدم قبول سریانی ها به عنوان اقلیت وزیر مذکور نیز به سبب مسائل قانونی جواب رد به این درخواست داده بود. پس از این بود که وقف سریانی های استانبول برای برخورداری از تمامی حقوق اقلیت ها پرونده ای را تشکیل داده و به دادگاه مراجعه نمود و خوشبختانه در اولین جلسه دادگاه تمامی حقوق سریانی ها به عنوان اقلیتی در ترکیه به رسمیت شناخته شد.

بر اساس بندهای 37 و 44 تفاهم نامه لوزان اقلیت های ائتنیکی مشخص نشده و در عوض جمله غیرمسلمانان به صورت کلی ذکرشده بود که دادگاه مذکور نیز با تفسیری بر این بند اقلیت کم شمار سریانی در ترکیه را نیز جزء گروههای اقلیت برشمرده و خواستار تحقق تمامی حقوق این اقلیت ها گردید. این قانون به سریانی ها به مانند دیگر گروههای اقلیت ترکیه ای اجازه گشایش مدارس به زبان مادری را به رسمیت می شناسد.

دانشگاه نیز به زبان مادریمان تاسیس خواهیم نمود

مسئول وقف کلیسای سریانی استانبول مصاحبه ای با روزنامه سراسری طرف ترکیه داشته است که در این مصاحبه از خوشحالی قبولی سریانی ها به عنوان اقلیتی در ترکیه و برخورداری از تمامی حقوق اقلیت های از جمله به رسمیت شناخته شدن حق آموزش به زبان مادری سخن گفته است. بنا به سخنان وی وقف مذکور قصد دارد برای اولین قدم مهدکودکی برای آموزش زبان مادری به کودکان سریانی را تاسیس کنند و در بقدم های بعدی به ترتیب راهنمائی، دبیرستان و سرانجام گشایش دانشگاه به زبان مادری هدف غایی آنان می باشد. اکنون در ترکیه حدود 25000 سریانی وجود دارد و برای اینکه کودکانمان در وطنمان رشد کنند می باید تمامی این امکانات را برای آنان محیا سازیم. زبان سریانی یکی از قدیمی ترین زبان های جهان می باشد، حتی حضرت عیسی نیز بدین زبان سخن گفته است. زبانمان به سبب عدم آموزش به خسران پیش رفت و تحقق برخورداری از حقوق اقلیت می تواند قدمی برای پاسداری از زبان سریانی باشد.

بر اساس مصاحبه وی گشایش اولین مهد کودک سریانی ها به تاریخ 9 سپتامبر تحقق خواهد یافت و برای این منظور بنائی 4 طبقه نیز تاسیس یافته است. در این بنا 10 کلاس خواهد بود که معلمین آموزش زبان سریانی نیز از طریق دانشگاه ماردین بخش زبان شناسی سریانی بدین منظور اختصاص خواهند یافت. 

در حالیکه خبر به رسمیت شناخته شدن حق آموزش به زبان مادری 25000 سریانی را در ترکیه ترجمه می کنم هنوز هم 25- 35 میلیون ترک در ایران به صورت رسمی و غیررسمی در ایران کتمان گردیده و وجود زبان ترکی و هویت ائتنیکی به صورت رسمی و سیستماتیک مورد کتمان و انکار واقع می گردد. در کنار اینکه دولت ترکیه برای اقلیت کم شماری به مانند سریانی ها حق آموزش به زبان مادری را به رسمیت می شناسد ما در ایران در عین حالیکه وجود زبان و مردمی به نام ترکی به صورت علنی کتمان و انکار می گردد زبان اقلیت فارسی نیز به عناوین مختلف به میلیونها ترک تحمیل می گردد. در حالیکه جمعیت میلیونی ترکان ساکن ایران نه اقلیت قومی بلکه ملتی متمایز از گروه حاکم اند که تنها دارای دولت ملی خویش نبوده و در استعمار داخلی گروه اقلیت گرفتار گردیده اند. 

تمامی پیشروان حقیقی جامعه ترکی از هر طیف و گروه فکری به جد خواستار "رسمیت و سراسری شدن زبان ترکی " در ایران بر طیق ضمانت قانون اساسی می باشند.       

منبع: روزنامه طرف، چاپ ترکیه. مصاحبه از سومیرا تانسل

Ardını Oxu - ادامه »

Zencan: biz Sərətan istəmirik

Umud Urmulu

Güney Azərbaycan, Zəncan: iran devləti və Ulusal Türk medyasinin yaydıqları bilgilərə görə bugün Güney Azərbaycanın Zəncan Şəhərində devlətin bölgədə qurğuşun və Cinqo (ingilizcə: Zinc) ürətmə fabriklarinin Sərətan’a (kanser) nədən olduqları gərəkçəsilə Protstolar gərçəkləşmiş və alınan biıgilərə görə 5000 kişilik bir Göstəri gərçəkləşmişdir.

oyannews.com Düşərgəsinin yaydığı bilgilərə Görə bu Göstəri bugün saat 10:00 dan başlamış və saat 01:00 dək də dəvam etmişdir. Göstərilərin amacı bölgədəki qurğuşun və Cinqo ürətmə fabrikalarinin durdurulması olmuş, eləcə illərdir Zəncanda kanser sayısında büyük artış görülməktədir və yerlı Ulus kanser yaygınlığı nədənını bölgədəkı qurğuşun və Cinqo ürətmə fabrikalari düşünməktədir. 

Iranən Ulusal qurğuşun və Cinqo Fabriklari bölgədə 25 il olur çalışmaqdadırlar və Zəncan Valısının dediğinə görə bu fabrikalarin sorumluluğu Valılık dışındadır.

Göstərilrədə Qullanılan Slogan və plakardlar Türkcə və farsca olmuşdur, eləcə səsləndirilən Sloganlardan bir neçəsi:

biz Sərətan istəmirik, Zəncanlı bir kəlam tətili vəsəlam, Zəncanımız var olsun istəməyən kor olsun, Zəncanlı Var olsun istəməyən xar olsun vs  

iran devlətinin Turğalı (rəsmi) verilərinə Görə Güney Azərbaycanın Zəncan Şəhərində 70 qurğuşun və Cinqo Ürətmə fabrikası bulunmaqdadır.

Güney Azərbaycan’da iran devləti bilərək bir çox Türk bölgəsində Çevrəyi yox etmək üçün hər türlü çabadan əsirgəməməktədir, eləcə Urmiye Gölünün quruması və Türk bölgələrində çevrəsəl fəlakətlər iran devlətinin Doğaya göstərdiği tavırı açqıca göstərməktdir.

Ardını Oxu - ادامه »

افزایش چندزبانگی در آمریکا، کتمان تنوع زبانی و ائتنیکی در ایران

اورمولو

بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار آمریکا طی 30 سال گذشته شهروندان آمریکائی در کنار یادگیری و کاربرد زبان انگلیسی نسبت به یادگیری 1 زبان دیگر نیز رغبت فراوانی نشان داده اند طی سالهای یاد شده این میزان 3 برابر گردیده است.

گزارش منتشر شده حاکی از کاربرد وسیع زبان اسپانیائی مابین آمریکائی می باشد به طوریکه زبان اسپانیائی پس از زبان انگلیسی بیشترین متکلم را در آمریکا به خود اختصاص داده است. پس از زبان اسپانیائی افزایش تکلم به زبانهای آسیای جنوبی و آفریقائی نیز افزایش قابل تاملی را نشان می دهد. آمار رسمی منتشر شده در سال 2011 آمریکا که بر روی کودکان 5 سال به بالاتر صورت گرفته نشان از کاربرد یک زبان دیگر در کنار زبان انگلیسی مابین خانواده ها می باشد. میزان کاربرد زبانی به غیر از انگلیسی طی 30 سال گذشته افزایش 158% را نشان می دهد، این افزایش در حالی می باشد که آمار افزایش جمعیتی آمریکا در زیر این رقم می باشد.

افزایش چندزبانگی در آمریکا 

بر اساس یافته های آقای Peter Sayer زبان شناس دانشگاه تگزار آمریکا رغبت به آموزش زبان دیگری به جزء زبان انگلیسی نشان از تمایل شهروندان آمریکائی به چندزبانگی و افزایش چندزبانگی در آمریکا می باشد. در عین حالیکه زبان اسپانیائی دارای متکلمین زیادی در آمریکا می باشد ما طی سالهای گذشته با تعدد متکلمین به دیگر زبانها را نیز به شدت مشاهده می کنیم. 

گزارشات متعددی حاکی از عدم رغبت و کاهش کاربرد استفاده از زبانهای اروپائی در آمریکا را نشان می دهد. بر مبنای مقایسه آمارهای سال 1980 کاربرد زبانهای ایتالیائی، آلمانی، فرانسوی، مجاری، یونانی و هلندی در آمریکا حتی تا نصف کاهش یافته است. بر اساس آمار جمعیتی 2011 آمریکا در کنار تکلم به زبان انگلیسی حدود دو سوم مردم نیز از زبان اسپانیائی بهره می برند، این رقم در سال 1980 حدود 11 میلیون بود که اکنون طی 30 سال گذشته به 37.6 میلیون نفر رسیده است.

کاربرد وسیع زبان چینی

در سال 2011 زبان چینی با تعداد متکلمین 2.9 میلیون نفر در آمریکا یکی دیگر از زبانهای پرکاربرد آمریکا می باشد. در کنار کاربرد زبانهای اسپانیائی و چینی زبانهای دیگری همچون ویتنامی، روسی، فارسی، کره ای و ... نیز با افزایش متکلمین مواجه شده اند. بر اساس نظر زبان شناسان آمریکائی این تغییرشیوه کاربرد زبان های متعدد حاکی از تغییر بافت مهاجران به آمریکا می باشد.

منطقه جغرافیائی ایران نیز نه به سبب کوچ مهاجرین بلکه به ذات شکل گیری اش یک جغرافیای چندزبانی، چندملیتی، چندفرهنگی، چنددینی و ... می باشد که متاسفانه از سوی سیستمهای 100 سال گذشته این تنوع تماماً کتمان و برای یکسان سازی گروههای مغلوب در گروه غالب انواع سیاستهای آسیمیلاسیون و انتگراسیون در پیش گرفته شده است، گرچه که بروز حرکتهای ملی گرایانه با جایگاه اجتماعی وسیع در ملت های مغلوب حاکی از ورشکستگی کامل این سیاست های ضدانسانی می باشد. در ایران علارغم وجود زبانهای متعددی همچون ترکی، عربی، بلوچی، کردی، لری، گیلکی، مازنی و ... که تشکیل دهنده اکثریت در قیاس با زبان فارسی می باشند زبان فارسی دارای انحصاری رسمی می باشد و در کنار عدم رسمیت زبان های غیرفارسی سیاست های رسمی و غیررسمی دولت در جهت کشتار زبانی و نابودی تمامی دیگر زبانهای به پیش برده می شود. برای مثال شبکه های به اصطلاح استانی که در مناطق ترک نشین از سوی دولت ایجاد گشته اند دقیقاً در همین راستا برای ترکی زدائی و پدید آوردن زبانی مشتمل بر آذری احمد کسروی و فارسی کوچه بازاری به فعالیت مشغول می باشند. در کنار عدم رسمیت زبان ترکی در سیستم آموزشی و تحصیلی ایران نیز زبان مادری گروههای مغلوب از هیچ جایگاهی برخوردار نمی باشد و ملزم به یادگیری زبان تحمیلی و استعماری فارسی اند، به طوریکه رسالت آموزش و پرورش در همه جای دنیا ترویج علوم متعدد و مختلف بیان می باشد در ایران آموزش و پرورش برای فارسی سازی کودکان ترک و بوجود آوردن جامعه تک تیپ بر اساس تک زبان – تک ایدئولوژی برنامه ریزی گردیده است. این در حالی میباشد که پیشروان حقیقی جامعه ترک برای از بین بردن تبعض های متعدد زبانی در ایران خواستار "رسمیت و سراسری شدن زبان ترکی در ایران" تحت ضمانت قانون اساسی می باشند.

Ardını Oxu - ادامه »

Türk Dili Qurumu kampanyası Sınıq Radyoda

Güney Azərbaycanın sanal ortamda var olan tək Radyosu demək olur Sınır Radyodur, bu Radyo sanal ortamda və özəlliklə Sosyal ağ olan Facebook düşərgəsindən (sitə) yayınlanmaqdadır. Sınıq Radyonun çalışma alanı daha çox Türk Ədəbiyati və Toplumsal qonulardır ancaq çoxu zaman Gündəlik qonulara da maraq göstərib və toxunmaqdadır, bu Radyonun çalışmaları hər Cüməaxşamı Güney Azərbaycan saat ilə 07:00 də Facebookda olan özəl qruplarından paylaşılmaqdadır.

Bilindiği üzərə Iran’da başxanlıq Seçkilərində Həsən Ruhani Seçilmiş, Həsən Ruhani isə Seçilmədən öncə Təbriz, Urmiye, Ərdəbil vs kimi Türk şəhərlərinə gəldiği zaman iran’da Türk Dili Akademisi açacağını Vədə vermiş və bu Vədə Üzərinə bir neçə Türk yazar Facebook’da bu vədənin yerinə gətirlməsi üçün bir sanal imza kampanyası başlatılmışlar. Iran’da Türk Dili Akademisi Quruluşu üçün Hazırlanan imza kampanyanın Yönəticilərindən birisi isə bu Həftə Sınıq Radyoda bu kampanaya haqqında özəl bir söyləşi gərçəkləşmişdir. Bu söyləşini dinləmə küçün burdan yararlana bilərsiz.     

- Neçə vaxt öncə Türk Dili Akademisi üçün hazırlanan imza kampanyasının amacları haqqında latin Türkcəmizdə bir yazı olaraq Urmiye News da paylaşılmış və bu Səs faylini dinləyəməyənlər çoxda olsa bu kampanyanin ilkələrini bilmək üçün Türk Dili Akademisi İmza Kampanyası Nədən Başlatıldı və Nəyi amaclayır? Adlı yazımızdan yararlana bilərlər.

- Türk Dili Akademisi Quruluçu üçün hazırlanan imza kampanyanin Facebook’da özəl səhifəsinə burdan və izma bağlantısı üçün burdan daha bilgilər üçün yararlana bilərsiz.

- Sınıq Radyoda əməyi keçən bütün Arxadaşlarda ürəkdən Yorulmayasız deyib və çalışdıqları işdə uğurlar diləy ilə.

Ardını Oxu - ادامه »

امروز در تاریخ: کاربرد الفبای لاتین ترکی و روز الفبا در آزربایجان شمالی

امروز در آزربایجان شمالی روز الفبا نام گذاری شده و علت این نام گذاری کاربرد الفبای لاتین برای زبان ترکی می باشد. 

همه ساله روز 1 آگوست در آزربایجان شمالی با نام روز الفبا یاد می شود و مراسمات متعددی برای بزرگداشت این روز برپا می گردد. الفبای لاتین ترکی در آزربایجان شمالی دارای 34 حرف متشکل از 25 صامت و 9 مصوت می باشد. 

اولین بار کاربرد الفبای لاتین برای زبان ترکی در حکومت دمکراتیک آزربایجان به سال 1918 برمیگردد ولی پس از آن به دلایل متعدد چندین بار زبان و الفبا در آزربایجان شمالی مورد بازبینی و دگرگونی واقع گردیده است. درزمان روسیه تزاری مردم آزربایجان شمالی از الفبای عربی برای تحریر زبان ترکی بهره می جستند و در سالهای 1918 تا 1920 الفبای عربی کنار گذاشته شد و الفبای لاتین مورد کاربرد واقع گردید، سپس دوباره پس از این پروسه کاربرد وسیع الفبای سرلیک روسی (کرل) آغاز گردید. پس از استقلال دوباره آزربایجان شمالی الفبای لاتین ترکی دوباره به صورت الفبای رسمی دولت برگزیده شد. 

متاسفانه مسائل سیاسی خرد و کلان آزربایجان شمالی سبب وارد ساختن ضربه مهلکی بر تن زبان ترکی گردیده به طوریکه امروزه تمامی آثار زبان ترکی حتی نامش در آزربایجان شمالی علارغم داشتن دولت ملی زدوده شده و ترمینولوژی جدیدی به نام "زبان آزربایجانی - آزربایجانجا" که توسط ایدئولوگ های روس برای ترکی زدائی و انشقاق مابین ترکان منطقه اختراع گردیده به سطح زبان دولتی و رسمی رسیده است. خود زبان ترکی نیز به شدت نه تنها از بعد قبول کلمات بیگانه زبانهای فارسی، روسی، انگلیسی، عربی، فرانسوی، ارمنی و ... دچار انواع بیماریهای زبانی گشته بلکه ورود بی حدو حصر کلمات بیگانه به زبان ترکی سبب تغییر ساختار و ترکیبات متعدد غیرترکی گردیده به طوریکه ساختار جمله ترکی تماماً دچار تغییر و تحول گردیده است. ورود لغات بیگانه به یک زبان به سبب مسائل متعدد شاید تا حدودی که به بافت زبان آسیب نرساند امری عادی تلقی گردد ولی زمانیکه کلمات بیگانه در ساختار و ترکیبات زبانی وارد می گردند بدون تردید اعلام زنگ خطری برای زبان مذکور می باید باشد. در کنار این مسئله متاسفانه دولت آزربایجان شمالی نهایت بی حرکتی و بی اعتنائی را نسبت به زبان ترکی داشته به طوریکه اکنون نیز علارغم گذشت 20 از استقلال آزربایجان شمالی هنوز مجمعی به عنوان فرهنگستان زبان ترکی در آزربایجان وجود خارجی ندارد در حالیکه در این سوی آراز علارغم عدم وجود دولت ملی جوانان ترک از اینترنت و شبکه های مجازی برای ترویج روز افزون زبان ترکی و ایجاد زبان ادبی ترکی جدید در تلاش اند. به عنوان مثال صفحه ای که در شبکه اجتماعی فیسبوک برای تاسیس فرهنگستان زبان ترکی با همت جوانان ترک تاسیس گردیده دقیقاً در همین راستا معنا می یابد.

Ardını Oxu - ادامه »