ارمنی ها که چشم در میراث فرهنگی ترکان آزربایجان دارند، همانگونه که دیگر آلات موسیقی ملی مان را به خود اختصاص داده اند درپی احراز مالکیت "بالابان" نیز هستند
آنها بالابان را به عنوان یک آلت موسیقیِ ملی ارمنی به جهان معرفی میکنند.
ارمنی ها که نام "دودوک" را به بالابان داده اند، توانسته اند آن را در برخی کشورها از آنجمله ایالت متحده، به نام خود معرفی کنند و حتی برای متقاعد کردن آمریکاییها مدرسه ی "دودوک-ارمنی" را نیز بنیان کرده اند.
ولی ارمنیها به خوبی میدانند که سازِ بادیِ بالابان که تاریخ آن به قرن 6 بازمیگردد، متعلق به ترکان آزربایجان است.
این آلت موسیقی از چوب درخت توت، گردو و مخصوصا زردآلو تهیه میشود.
بالابان از ترکیب دو کلمه آزربایجانی "بالا" و "بان تشکیل شده و معنای آن صدایِ حزن انگیز است.
بالان به عنوان یک ساز بادی همراه و تکنواز در ارکسترها و نیز گروه آشیقها استفاده میشود.
باباخان امیروف استاد مدرسهی هنر آزربایجان دربارهی این ساز چنین میگوید:
استفاده از درخت زردآلو در ساخت این ساز به این دلیل است که چوب درخت زردآلو مقاوم به رطوبت حاصل از نفس (بازدم) است. کیفیت صدای این ساز به نحوه ی خشک کردن چوب بستگی دارد. به هنگام خشک کردن هم نباید چوب ترک بردارد که برای این منظور از روغن استفاده میکنند.
طول بالابان 280 تا 370 میلیمتر و دهانه ی آن 9-10 میلیمتر است.
علیخان صمداف نوازنده ی صاحبنام بالابان در شناساندن این سازِبادیِ آزربایجانی به جهان زحمات فراوانی را متحمل شده است. وی کنسرتهایی با بالابان که ارامنه با یک سرقت هنری به آن نام دودک داده اند را در کشورهای مختلف جهان اجرا کرده است.
او همچنان نویسنده کتاب "متد بالابان" است.
در ادبیات فولکلور آزربایجان بالابان نقش بسزایی دارد:
عزیزیم بالابانی
آستا چال بالابانی
هامینین بالاسی گه لدی
بس منیم بالام هانی
ترجمه :
عزیزم بالابان را
آرام بنواز بالابان را
دلبند همه آمد
پس دلبند من کجاست
آهنگسازان مشهور آزربایجانی که به نقش بالابان توجه خاصی دارند در اثرهایشان از این ساز استفاده ی بسیاری کرده اند.
از آنجمله در "فانتزی دوم" اثر اوزئیر حاجی بیگاف، " دشتهای آزربایجان" اثر موسلیم ماقامایف، "سیمفونیتا" اثر حاجی خانمحمداف تکنوازی بالابان نقش چشمگیری را برخود گرفته است.
چهارده آذرماه 1389
http://plagiarism-az.com
منبع: فان پیج کانون دمکراسی آزربایجان در سایت فیسبوک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر